ماموریت نقدشوندگی
در این شرایط بحرانی، جای خالی حضور پررنگ و تاثیرگذار حقوقیهای فعال و بازارگردانهای متخصص و صندوق تثبیت بازار بهشدت احساس میشود؛ کمبودی که علت ایجاد فوبیای ریزش بیشتر بین سهامداران خرد و خروج نقدینگی روزانه از بازارسرمایه شده است. گردابی که در آن گرفتار هستیم، میطلبد که ارکان بازار، با همت و تلاشی مضاعف، در کنار حقوقیهای فعال و بازارگردانهای حرفهای، بخشی از اعتماد از دست رفته اهالی بازارسرمایه را برگردانند. در این شرایط سخت و بحرانی، نقش متولیان بازارسرمایه و بهخصوص نهادهایی نظیر بازارگردانها، بیش از پیش مهم جلوه میکند.
لازم به ذکر است که بازارگردانی، یک فعالیت تخصصی و حرفهای است و در کنار صندوق تثبیت بازار، نقش حمایت از سرمایهگذاران خرد در برابر ریسکهای سیستماتیک، کمک به افزایش نقدشوندگی و جلوگیری از نوسانات شدید سهام را ایفا میکند.
در بازار سهامی که با محدودیتهای منسوخشدهای مانند وجود دامنه نوسان و حجم مبنا روبهرو است و از سوی دیگر، کمبود شدید نقدینگی بازار و عدمتزریق نقدینگی جدید، تشکیل صفهای خرید و فروش مکرر را امری بدیهی جلوه میدهد، بدین ترتیب اهمیت حضور بازارگردانهای حرفهای با توان مالی لازم و کافی، دوچندان به نظر میرسد تا این افراد در به تعادل رساندن صفهای خرید و فروش و مهمترین آیتم بازارسرمایه، یعنی نقدشوندگی بازار، نقش پررنگی داشته باشند. در شرایط بحرانی و حساس حاضر، تیم حرفهای بازارگردانها باید سطح ارزندگی سهام را با حساسیت و دقت بیشتری بررسی کنند تا در شرایط طولانی شدن اصلاح قیمتها (همانند یک سال اخیر)، بازار با کمبود منابع مواجه نشود و خود عاملی بر افزودن شرایط بحرانی به بازارسرمایه نباشد. نکته قابلتوجه دیگر، مربوط به سهامی است که از ابتدا بازارگردان نداشتهاند؛ پس ابتدا باید سطح ارزندگی سهام قبل از شروع بازارگردانی، مشخص شود تا بازارگردانها با کیفیت بهتری، وظیفه خود را اجرا و از نوسانات هیجانی جلوگیری کنند و در نهایت، اعتماد عمومی سهامداران را برگردانند.
بر اساس قوانین موجود، کسب انتفاع از محل خرید و فروش برای بازارگردان مجاز نیست و تنها محل کسب درآمد بازارگردانها کارمزد معاملاتیشان است. با این ویژگی، بازارگردانها مجبور به حرکت در جهت مقابل بازار و همواره نیازمند منابع مالی جدید و قوی هستند تا نقش پررنگتری ایفا کنند. موارد یادشده، تیمی بسیار حرفهای و باتجربه بازارگردانی میطلبد که متاسفانه، در ریزش شدید امسال، چنین تیم حرفهای و شخصیت حقوقی بازارگردان فعالی، در بازارسرمایه مشاهده نشد. در شرایط بحرانی فعلی، حقوقیها و صندوق تثبیت بازار، نقش مهمی در برطرف کردن حس عدماطمینان به ارزندگی سهام موجود در بازار دارند؛ به طوری که اگر هر حقوقی فعال به حمایت از سهام زیرمجموعه خود (که بسیار پایینتر از ارزش ذاتی هستند) بپردازد، به مرور اطمینان در بین سهامداران ایجاد خواهد شد و بازار به تعادل میرسد.
متاسفانه، در ریزش فرسایشی یکسال اخیر بازار، حقوقیها نیز دچار عدماطمینان و سردرگمی شدهاند که در اینجا، نقش صندوق تثبیت بازار با منابع مالی مناسب میتواند حیاتبخش باشد و صندوق مذکور با اختصاص وجوه خود، بهطور پیوسته، عدماعتماد و اطمینانهای مورد اشاره را بازگرداند و باعث دلگرمی فعالان بازارسرمایه شود؛ چراکه اساس تشکیل این صندوق نیز همین وظیفه بوده که در روزهای سخت در کنار سهامداران و بورس ایفای نقش کند.
امیدواریم با حمایت و تلاش بیشتر مسوولان و با آهنگ و شتاب سریعتری در احیای توان مالی بازارگردانها (نظیر واریز بخشی از منابع صندوق تثبیت بازار) در روزهای آینده از سوی متولیان اقتصادی کشور مواجه شویم.