طلای سیاه می‌درخشد!
سال ۲۰۲۰ بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند اوج مصرف نفت پشت سر گذاشته شده و در آینده سهم انرژیهای پاک در سبد انرژیهای مصرفی جهان افزایش خواهد یافت. اما همزمان با واکسیناسیون علیه کرونا و بازگشایی اقتصادها بر مصرف نفت افزوده شد. از آن زمان تقاضا چنان رشد کرده که تحلیلگران نسبت به کمبود در بازار هشدار داده‌‌‌اند. اخیرا عربستان هشدار داده که سرمایه‌گذاری ناکافی در پروژه‌‌‌های جدید نفت و گاز به رشد قیمت‌ها و کسری عرضه منجر خواهد شد. ماه قبل وزیر انرژی این کشور گفت: «ما در حال حرکت به سوی دورانی هستیم که اگر سرمایه‌گذاری کافی در حوزه انرژی انجام نشود، می‌تواند دورانی خطرناک باشد، سرمایه‌گذاری ناکافی ممکن است به بحران انرژی منجر شود.»
بانک‌ها تحت فشار روزافزون هستند تا همکاری با صنعت نفت و گاز را متوقف کنند. زیرا عامل اصلی گرم شدن کره زمین سوختهای فسیلی است و همین فشار سبب می‌شود توانایی شرکت‌های نفت و گاز برای ایجاد ظرفیت عرضه کم شود. این در حالی است که تقاضا در حال افزایش است. به همین دلیل است که بانک‌های سرمایه‌گذاری پیش‌بینی می‌کنند، قیمت نفت افزایش یابد. در حالی که تقاضا رو به رشد است، عرضه افزایش مناسب ندارد. دامین کوروالین، تحلیلگر بانک گلدمن ساکس چندی پیش گفت سال‌جاری قیمت نفت به ۱۰۰ دلار در هر بشکه افزایش خواهد یافت. همچنین تحلیلگران بانک مورگان استنلی پیش‌بینی خود از قیمت نفت در سه‌ماه نخست سال‌جاری را به دلیل شیوع اُمیکرون پایین آورده‌اند. اما پیش‌بینی قیمت‌ها در سه‌ماه سوم را به ۹۰ دلار بالا برده‌اند. آنها قبلا رقم ۸۵ دلار را برای قیمت نفت در سه‌ماه سوم پیش‌بینی کرده بودند.
موسسه مالی بی‌ام او کپیتال مارکتس کانادا معتقد است سال‌جاری تقاضا برای نفت به رقمی بی‌‌‌سابقه افزایش خواهد یافت و در چند سال آینده بالا باقی می‌ماند. اوپک برخلاف دیگران معتقد نیست، شیوع اُمیکرون تهدیدی جدید برای اقتصاد جهان و تقاضا برای نفت است. این سازمان در تازه‌‌‌ترین گزارش ماهانه خود از وضعیت بازار نفت، پیش‌بینی خود از تقاضا برای نفت در سه‌ماه کنونی را بالا برد. این در حالی است که آمریکا، ژاپن و کره‌جنوبی قصد دارند برای جلوگیری از رشد شدید قیمت نفت از ذخایر خود برداشت کنند. اوپک معتقد است تاثیر شیوع اُمیکرون بر تقاضا برای نفت محدود و زودگذر است. زیرا جهان برای مهار این سویه «مجهزتر» شده است.
به نظر می‌رسد تحلیلگران بانک گلدمن ساکس با این دیدگاه اوپک موافق هستند. کوروالین گفته است: «اگر شیوع اُمیکرون موجی شبیه موج‌هایی باشد که قبلا دیده‌ایم، آنگاه در سه‌ماه نخست سال‌جاری لطماتی به روند بهبود شرایط اقتصاد جهان وارد می‌شود. اما پس از آن شاهد رشد تقاضا برای نفت به سطوح بی‌‌‌سابقه خواهیم بود.» ماه نوامبر تقاضا به سطوح مشابه قبل از همه‌گیری رسیده بود. اگر موج‌های قبلی همه‌گیری، معیاری برای درک موج کنونی یعنی اُمیکرون باشد، باید گفت پس از این موج نیز اوضاع اقتصادی بهبود می‌یابد.
یک مساله بالقوه، توانایی عرضه‌کنندگان نفت برای تامین این تقاضا پس از دوره موقت کاهش مصرف است. سرمایه‌گذاری برای ایجاد ظرفیت جدید تولید نفت به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته و بسیاری از فعالان این صنعت به‌ویژه شرکت‌های بزرگ نفتی درباره سرمایه‌گذاری برای تولید میزان بالاتر نفت و گاز تردید دارند. آنها در زمینه ایجاد ظرفیت تولید انرژیهای تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما این رفتار شرکت‌های صنعت نفت و گاز در آینده آثار منفی در بر خواهد داشت. بحران انرژی اروپا به ما آموخته که حتی اروپا که در مسیر تولید انرژیهای تجدیدپذیر راهی طولانی را پیموده، هنوز هم به شدت به سوختهای فسیلی وابسته است و یک نکته مهم این است که اروپا جزو بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نفت نیست. در آسیا میزان مصرف بسیار بالاست و در سال‌های آینده بیشتر خواهد شد.
ابتدای سال گذشته مازاد ظرفیت تولید اوپک‌پلاس ۹ میلیون بشکه در روز بود. اما در اواخر سال گذشته این رقم به ۵ میلیون بشکه کاهش یافت. در پایان سال‌جاری رقم یاد شده کمتر از ۴ میلیون بشکه خواهد بود. این روند باعث شده آژانس بین‌المللی انرژی که طرفدار گذار به سمت انرژیهای پاک است، خواستار افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه تولید نفت و گاز شود. سال‌جاری میلادی تقاضا برای نفت بالا خواهد رفت البته در سه‌ماه کنونی به دلیل شیوع اُمیکرون بازار تحت فشار خواهد بود.
