اوپک و متحدانش در جلسه دوشنبه باید چه تصمیمی در مورد تولید بگیرند؟
ماه شیرین بازار طلای سیاه
چهار هفته افزایشی برای قیمت برنت و ۶هفته متوالی صعودی برای نفت‌خام آمریکا موجب شد این شاخص‌های بازار نفت در‌ماه گذشته (سپتامبر) عملکرد بسیار مثبتی از خود به‌جای بگذارند. در واقع، برنت ۵۷/ ۷درصد و وست‌تگزاس اینترمدییت ۵۳/ ۹درصد در این‌ماه رشد قیمتی تجربه کردند که عواملی مانند اختلال شدید عرضه در آمریکا به دلیل وقوع توفان آیدا و همینطور نیکولاس، بحران جهانی انرژی به‌خصوص برای گاز که تولید برق را با مشکل رو‌به‌رو کرده و البته تثبیت یا کاهش موارد ابتلا به کرونا در کشورهای مختلف و تسهیل محدودیت‌های کرونایی که به افزایش تقاضای سوخت انجامید، روند افزایشی نفت را تا آنجا پیش برد که برنت سه‌شنبه گذشته از ۸۰ دلار بر بشکه هم عبور کرد و به نزدیکی رکورد سه‌ساله رسید. با این حال، رشد بیش از حد قیمت نفت از منظر برخی کارشناسان خطر تخریب تقاضا به دلیل تورم بالا را به‌همراه دارد. علاوه بر این، اوپک و متحدانش که امروز (دوشنبه) در جلسه‌ای مجازی به بررسی بازار و چگونگی افزایش عرضه می‌پردازند، باید انتخاب کنند مانند آنچه قبلا توافق کرده بودند، همچنان ماهانه ۴۰۰هزار بشکه در روز به تولید خود اضافه کنند یا به رقمی بالاتر برسند.
جولین‌لی، تحلیلگر بلومبرگ در گزارشی استدلال کرده که این گروه باید در این جلسه از انعطاف‌پذیری مورد تاکیدش استفاده کند و تولید خود را برای ماه نوامبر بیش از عدد مورد توافق قبلی افزایش دهد چراکه طبق گزارش کارشناسان خود اوپک که هفته گذشته منتشر شد، روند تخلیه موجودی انبارهای نفتی در دو‌ماه آینده به روند خود ادامه خواهد داد.
بهترین ماه نفت از ژوئن
در ماهی که گذشت بهای نفت‌خام آمریکا رشدی ۵/ ۶دلاری معادل ۵۳/ ۹درصد را تجربه کرد که بهترین ماه از ژوئن به‌حساب می‌آید. با چنین افزایشی بهای این نفت در پایان ماه سپتامبر با سطح ۷۵ دلار و ۳ سنت بسته شد. هر چند در روز جمعه هم روند صعودی خود را ادامه داد و به ۸۸/ ۷۵ دلار بر بشکه رسید. وست‌تگزاس اینترمدییت ۶هفته متوالی است که در حال صعود به سطوح بالاتر است.
در همین حال، شاخص جهانی برنت هم توانست ۵/ ۵دلار در هر بشکه معادل ۵۷/ ۷درصد در همین بازه زمانی بالا رود و به ۵۲/ ۷۸دلار برسد. برنت در روز جمعه با قیمت ۲۸/ ۷۹دلار در هر بشکه بسته شد و به این ترتیب، برای چهارمین هفته پیاپی رشد کرد. برنت در هفته گذشته به ارقام قابل‌توجهی دست یافت. در معاملات لحظه‌ای سه‌شنبه گذشته این شاخص به قیمت ۸۰ دلار و ۷۵ سنت برای اولین‌بار از اکتبر ۲۰۱۸ یعنی نزدیک به سه سال پیش رسید؛ قیمتی که فقط تحلیلگران و موسساتی که به خوش‌بینی مشهور هستند مانند گلدمن‌ساکس به وقوع آن امیدوار بودند.
یکی از مهم‌ترین عوامل رشد قیمت‌ها به‌خصوص برای وست‌تگزاس اینترمدییت، کمبود تولید نفت در خلیج‌مکزیک آمریکا بود که به‌واسطه وقوع توفان آیدا رخ داد. بلافاصله پس از این توفان، توفانی دیگر به‌نام نیکولاس هم به این کشور رسید اما تاثیری مانند آیدا بر عرضه نداشت. اختلال در عرضه نفت آمریکا باعث شد در پایان ماه سپتامبر در مجموع ۳۲ میلیون بشکه از تولید نفت این منطقه کاسته شود. اختلالی که با وجود ریکاوری بخشی از آن، همچنان ادامه دارد و گفته می‌شود تا چند هفته آینده هم روزانه ۳۰۰ هزار بشکه به همین دلیل نفت کمتری در آمریکا تولید خواهد شد. علاوه‌بر این، بحران جهانی انرژی هم برای نفت پرسود بوده است. کمبود عرضه گاز در میانه رشد شدید مصرف پس از تسهیل محدودیت‌های کرونایی و اقبال به این سوخت برای همسویی با اهداف محیط‌زیستی و جلوگیری از گرمایش جهانی، قیمت آن را به رکورد تاریخی رسانده و همزمان تولید برق را به‌خصوص در اروپا با مشکل مواجه کرده است.
در چنین شرایطی که قیمت گاز معادل نفت بشکه‌ای حدودا ۱۹۰ دلار است، به‌صرفه است که برای تولید برق به سوخت مایع و همینطور زغال‌سنگ روی آورد؛ هرچند نقض اهداف محیط‌زیستی است که به‌خاطر آن مصرف گاز افزایش یافته بود. تولید گاز اروپا در کشورهای نروژ، هلند و انگلیس هم کاهش قابل‌توجهی پیدا کرده و عرضه روسیه به اروپا هم افزایش چندانی برای رسیدگی به مشکل نداشته است.
مورد دیگر تثبیت یا کاهش موارد ابتلا به کرونا در جهان به استثنای کشورهایی مانند آمریکا و روسیه است که خوش‌بینی نسبت به بازگشت به روند عادی را بهبود بخشیده و نفت را در ماه گذشته حمایت کرده است. در این شرایط گلدمن‌ساکس از نفت ۹۰ دلاری تا پایان سال سخن گفته و بانک آمریکا هم ۱۰۰ دلاری شدن نفت را برای مقطعی پیش‌بینی کرده است. گفته می‌شود برخی معامله‌گران آپشن در بازارهای آتی حتی روی نفت ۲۰۰ دلاری هم شرط بسته‌اند. بر اساس تخمین سیتی‌گروپ، عرضه نفت در ۶ماه آینده احتمالا ۵/ ۱میلیون بشکه در روز کمتر از تقاضا باشد که چنین کسری می‌تواند در صورت رشد بیشتر قیمت گاز طبیعی و شیفت به سوخت‌های نفتی بالاتر هم برود. در حالی که فصل سرد در راه است و کمبود گاز در اروپا وجود دارد و تصویر تقاضا امیدوار کنند به‌نظر می‌رسد، برخی متخصصان این حوزه هشدار می‌دهند که اگر قیمت نفت بیش از این افزایش یابد، احتمال تخریب تقاضا وجود دارد. مورگان‌استنلی در یادداشتی گفته در صورتی‌که قیمت نفت (خام آمریکا) به ۸۰ دلار بر بشکه برسد، تخریب تقاضا اتفاق خواهد افتاد.
اوپک‌پلاس با عرضه نفت چه می‌کند؟
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش در گروه اوپک‌پلاس که در مجموع ۲۳کشور تولیدکننده هستند، توانسته‌اند از آوریل سال ۲۰۲۰ که قیمت نفت آمریکا به زیر صفر هم رسید، این بازار را به سمت بالا و همینطور تخلیه مازاد موجودی‌های جهانی هدایت کنند. این ائتلاف به رهبری عربستان و روسیه امروز دوشنبه در جلسه‌ای مجازی گردهم می‌آیند تا در مورد وضعیت بازار و تولید در‌ماه نوامبر گفت‌و‌گو کنند، چراکه تولید‌ماه فعلی (اکتبر) پیش از این تنظیم شده و تغییری نخواهد داشت.
زمزمه‌های زیادی در مورد نتیجه این جلسه به‌گوش می‌رسد که گاه متناقض هم هستند. برخی منابع به خبر‌گزاری رویترز گفته‌اند که این گروه در حال بررسی گزینه افزایش بیش از ۴۰۰هزار بشکه روزانه‌ای بوده که پیش از این مورد توافق قرار گرفت. سناریوی کلی اوپک‌پلاس افزایش این مقدار تولید در هر‌ماه تا پایان کاهش تولید بیش از ۵ میلیون بشکه‌ای است اما با جلسات ماهانه سعی می‌کند خود را با شرایط موجود وفق دهد.
یکی از منابع آگاه از افزایش ۸۰۰ هزار بشکه‌ای برای ماه نوامبر سخن گفته است. با این حال، بیشتر منابع سناریوی محتمل‌تر را پایبندی به افزایش ۴/ ۰میلیون بشکه‌ای برای این ماه می‌دانند.
به گزارش «ایسنا» نظرسنجی ماهانه رویترز نشان داد تولید نفت اوپک در سپتامبر به بالاترین میزان از آوریل سال ۲۰۲۰ رسیده است. طبق نظرسنجی رویترز، اوپک ۳۱/ ۲۷میلیون بشکه در روز نفت در سپتامبر تولید کرد که ۴۲۰ هزار بشکه در روز نسبت به آمار بازبینی شده تولید این گروه در آگوست افزایش داشت. تولید اوپک از ژوئن سال ۲۰۲۰ هر ماه به‌جز فوریه افزایش داشته است.
نیاز به افزایش عرضه نفت
جولین لی از بلومبرگ معتقد است اوپک‌پلاس باید از اختیاری که سیاست انعطاف‌پذیر مدیریت بازار نفت به آن می‌دهد استفاده کند و تولید خود را بیش از گذشته افزایش دهد؛ در غیر این‌صورت، چنین استراتژی که شامل جلسات ماهانه و بررسی مداوم بازار است، به‌درد نخواهد خورد.
به گفته او، اوپک‌پلاس همچنان رویکرد منعطف خود برای موازنه بازار جهانی نفت را در بوق و کرنا می‌کند. حالا که قیمت برنت برای مقطعی از ۸۰دلار بر بشکه هم گذشته، این انعطاف‌پذیری باید شامل افزایش میزان نفتی باشد که برنامه دارند برای ماه‌های آینده به بازار پمپاژ کنند.
لی به تحلیل کارشناسان خود اوپک استناد می‌کند که در گزارش هفته قبل گفته بودند که موجودی انبارهای جهانی نفت طی دو ماه آینده هم کاهشی خواهد بود، هرچند پس از آن در اوایل سال ۲۰۲۲ روند معکوس خواهد شد.
این کارشناس خبره ادامه می‌دهد که وزرای اوپک‌پلاس می‌توانند به این خاطر که به نمودار نگاه می‌کنند و نتیجه‌گیری می‌کنند مازاد عرضه در سال آینده نگرانی بزرگ‌تری نسبت به کمبود مورد انتظار در اکتبر و نوامبر خواهد بود، مورد بخشایش قرار گیرند اما از منظر او برخی ارقام مورد اشاره در گزارش اخیر اوپک عجیب به‌نظر می‌رسند.
به گفته او، تولید خارج از اوپک‌پلاس در این گزارش عجیب است چراکه رشد تولید این کشورها ۷۰۰هزار بشکه در روز بین آگوست و سپتامبر آورده شده، اما در حالی که تولید آمریکا به دلیل توفان آیدا به‌شدت کاهش یافته، این رشد تولید از کجا آمده است؟ آمریکا در‌ماه سپتامبر ۵۵۰ هزار بشکه در روز تولید نفت کمتری داشت و پیش‌بینی می‌شود در هفته‌های آینده هم حدود ۳۰۰ هزار بشکه روزانه کاهش تولید نسبت به قبل از توفان داشته باشد.
علاوه بر این، این پیش‌بینی در مورد تولید اوپک‌پلاس هم به‌نظر زیادی خوش‌بینانه است. این در حالی است که بسیاری از این کشورها ناتوان از افزایش تولید به‌اندازه مورد توافق گروه بوده‌اند.
لی معتقد است بخشی از ارقام تولید سپتامبر صرفا سطحی بوده‌اند که کشورهای عضو باید به آن می‌رسیده‌اند و نه آنچه اتفاق افتاده و در گزارش‌های بعدی شاهد ویرایش نزولی آنها خواهیم بود.
نکته دیگر مورد بحث جولین‌لی، میزان موجودی‌ها است که طبق این گزارش در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) در آگوست بیش از ۲۰ میلیون بشکه کاهش یافته است. این به معنای ایستادن این موجودی‌ها در سطح ۱۳۱ میلیون بشکه کمتر از متوسط سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ است. رسیدن به متوسط پنج‌ساله چیزی بود که اوپک‌پلاس همیشه اعلام کرده مورد هدفش است.
به گفته لی، انعاف‌پذیری اوپک‌پلاس باید در هر دو جهت کار کند (هم برای کاهش تولید و هم افزایش آن) و این گروه باید هم به قدرت گرفتن بازار و هم ضعف آن پاسخ بدهد. برای افزایش عرضه ماه فعلی دیر است اما می‌توان تولید نوامبر را بیشتر از توافق پیشین بالا برد.
