سهامداران در سه طبقه
بنابراین در این نوع صندوقها، سه نوع واحد سرمایهگذاری ممتاز نوع اول، ممتاز نوع دوم و عادی وجود دارد. واحدهای ممتاز نوع اول، به موسسان صندوق تعلق میگیرد؛ واحدهای ممتاز نوع دوم متعلق به سرمایهگذاران ریسکپذیر و واحدهای سرمایهگذاری عادی متعلق به افراد ریسکگریز است. سقف واحدهای عادی قابل صدور، حداکثر به میزان دوبرابر واحدهای سرمایهگذاری ممتاز صادرشده تعیین میشود. حداقل و حداکثر بازدهی واحدهای عادی صندوق هم در امیدنامه تعیین میشود. این صندوقها میتوانند برای دارندگان واحدهای سرمایهگذاری عادی، تقسیم سود دورهای داشته باشند.
در صورتی که نرخ بازدهی صندوق کمتر از حداقل بازدهی تعیینشده برای واحدهای عادی باشد، مدیر صندوق برای محاسبه ارزش خالص داراییهای واحدهای عادی و ممتاز در پایان هر روز، به وکالت از دارندگان واحدهای ممتاز، مابهالتفاوت ارزش خالص داراییهای صندوق با حداقل بازدهی را که برای واحدهای عادی باید ایجاد میشد، از طریق انتقال بخشی از ارزش خالص داراییهای واحدهای سرمایهگذاری ممتاز به ارزش خالص داراییهای واحدهای سرمایهگذاری عادی، منظور میکند. همچنین اگر بازدهی صندوق بیشتر از حداکثر بازدهی تعیینشده برای واحدهای عادی باشد، مدیر صندوق به نمایندگی از دارندگان واحدهای عادی، مابهالتفاوت ارزش خالص داراییهای واحدهای عادی صندوق با حداکثر بازدهی را که باید ایجاد میشد، به ارزش خالص داراییهای واحدهای ممتاز منظور میکند.
این نوع صندوقها برای واحدهای سرمایهگذاری ممتاز نوع دوم، از نوع قابل معامله در بورس(ETF) و برای واحدهای سرمایهگذاری عادی، مبتنی بر صدور و ابطال هستند؛ به این صورت که مدیر، واحدهای سرمایهگذاری ممتاز نوع دوم را به ازای واریز وجه نقد به حساب صندوق، به نام خود صادر و در سامانه معاملاتی ثبت و در همان جلسه معاملاتی، عرضه میکند.
نکته جالب توجه این است که نصاب ترکیب دارایی این نوع صندوقها هیچ محدودیتی ندارد و مدیر صندوق میتواند، با هر نسبتی در سهام، اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده بانکی، سایر صندوقهای سرمایهگذاری مندرج در امیدنامه و همچنین بازار آتی و کالا سرمایهگذاری کند.
تصویب و امکان تاسیس این نوع صندوقها موجب جذب گروه جدیدی از سرمایهگذاران به بازار سرمایه میشود که ریسکپذیرتر از بازار هدف صندوقهای سرمایهگذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت برای واحدهای سرمایهگذاری عادی و همچنین ریسکپذیرتر از بازار هدف صندوقهای سرمایهگذاری در سهام برای واحدهای سرمایهگذاری نوع دوم هستند؛ به این صورت که سرمایهگذاران واحدهای عادی، ریسک کاهش سود مورد انتظار تا سقف بازه سوده تعیینشده برای این نوع واحدهای سرمایهگذاری را میپذیرند تا اطمینان داشته باشند که تحت هر شرایطی، حداقل به بازدهی معادل عدد پایین بازه تعیینشده دست مییابند.
از طرفی، مالکان واحدهای سرمایهگذاری ممتاز نوع دوم، این ریسک را پذیرفتهاند که در صورت عملکرد ضعیف صندوق، بازدهی دارندگان واحدهای عادی از محل دارایی آنها تامین شود؛ در مقابل، در شرایطی که عملکرد مدیر صندوق به ایجاد بازدهی بالاتر از سقف بازه سوده تعیینشده برای واحدهای سرمایهگذاری عادی منجر شود، مازاد این بازدهی به دارایی آنها اضافه شود که با توجه به نسبت دو به یک واحدهای سرمایهگذاری قابل صدور عادی به ممتاز نوع دوم، این رقم میتواند در هر دو حالت چشمگیر باشد.
بنابراین با توجه به تمامی نکاتی که در خصوص این نوع صندوقها عنوان شد که مهمترین آن، نبود نصاب ترکیب دارایی از پیش تعیینشده است، به نظر میرسد، حیاتیترین عامل تعیینکننده در انتخاب بهترین صندوق سهامی اهرمی از سوی سرمایهگذاران، رزومه، تخصص و عملکرد پیشین مدیر صندوق در همان صندوق یا سایر صندوقها و سبدهای سرمایهگذای تحت مدیریت است.