معمای رگولاتوری
صندوق Etf «پروشیرز بیتکوین استراتژیز» قرار است، روز سهشنبه در بورس نیویورک معرفی شود و متخصصان میگویند، بعید است کمیسیون بورس و اوراق بهادار با این محصول جدید مخالفت کند. تایید صندوق بیتکوین که زمینه حضور گسترده سرمایهگذاران در این بازار را فراهم میکند، رویداد بسیار بزرگی در صنعت ارزهای دیجیتالی است. دستاندرکاران این صنعت همواره به دنبال پذیرش فراگیرتر داراییهای دیجیتالی در والاستریت بودهاند.
مدیر بخش آسیا-پاسیفیک در صرافی «لونو» که در حوزه ارزهای دیجیتال فعالیت میکند، میگوید: «علت اصلی رشد قیمت بیتکوین، پیشبینی تایید تاسیس صندوق بیتکوین از سوی کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکاست، اما سرمایهگذاران باید به یک نکته توجه کنند؛ اگر تقاضای تاسیس صندوق رد شود، قیمت بیتکوین به سطوح ۵۳ تا ۵۵ هزار دلار کاهش خواهد یافت. البته در مجموع، جو بازار مثبت است و چند درخواست دیگر تاسیس صندوق بیتکوین در نوبت هستند. سالجاری میلادی نوسان قیمت بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال، بسیار زیاد بوده است. قیمت بیتکوین که نخستین ارز دیجیتال است و بالاترین ارزش بازار را در بین تمامی ارزهای دیجیتال دارد، ماه آوریل به بالاتر از ۶۴هزار دلار رسید و سپس تحتتاثیر عوامل مختلف، بهویژه اقداماتی که چین علیه این ارز و تمام فعالیتهای وابسته به آن انجام داد، بهشدت کاهش یافت. با این حال، قیمت بیتکوین نسبت به ابتدای سالجاری میلادی بیش از دو برابر است.
گسترش سرمایهگذاریها در ارزهای دیجیتال، سبب شده است تا توجه نهادهای قانونگذار و نظارتی به این بازار معطوف شود و در برخی اقتصادها، این نهادها مشغول بررسی مقرراتی هستند که از طریق آنها بتوان بازار ارزهای دیجیتال را مدیریت کرد. همچنین در بسیاری از کشورها فعالیتهای مربوط به ارزهای یادشده ممنوع شده است. درباره اثرات گسترش سرمایهگذاری در این بازار ۲هزار میلیارد دلاری، دیدگاههای گوناگونی مطرح شده و عموما نسبت به تبعات آن برای سیستم مالی جهان هشدار داده شده است. هفته گذشته، معاون رئیس بانک مرکزی انگلستان در حوزه ثبات مالی، هشدار داد که ارزهای دیجیتال میتوانند، بحران مالی جهانی در ابعادی مشابه بحران مالی سال ۲۰۰۸ به وجود آورند. او در سخنرانی خود، رشد سریع بازار ارزهای دیجیتال از ۱۶میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۲۳۰۰میلیارد دلار در حال حاضر را شبیه رشد بازار وامهای رهنی در سال ۲۰۰۸ دانست. او گفت: «وقتی در سیستم مالی، بازاری بهسرعت رشد میکند و این رشد در فضایی غیرنظاممند و کنترلنشده رخ میدهد، مقامات مسوول ثبات مالی باید بسیار مراقب تبعات این تحول باشند. دولتها و نهادهای نظارتی باید مراقب باشند که صرفا به این دلیل که رشد بازار یک پدیده جدید است، واکنش بیش از حد بزرگی به این تحولات نشان ندهند. از سوی دیگر، فناوریهایی که بنیان بازار ارزهای دیجیتال و داراییهای دیجیتال را تشکیل میدهند، ظرفیت دارند که خدمات مالی را به میزان قابل ملاحظهای بهبود بخشند. با اینکه فعلا ریسکهای معطوف به ثبات مالی محدود هستند، اما از آنجا که داراییهای دیجیتال، عموما فاقد ارزش ذاتی هستند و احتمال اصلاح شدید قیمت آنها بسیار بالاست، نگرانیهایی درباره تاثیرات منفی این بازار بر ثبات مالی وجود دارد.»
چند ماه پیش، قیمت بیتکوین و اتریوم بیش از ۳۰درصد کاهش یافت، سپس بهتدریج رشد کرد. از ابتدای به وجود آمدن ارزهای دیجیتال، بیثباتی یک ویژگی اصلی بازار بوده و عواملی نظیر توییتهای ایلان ماسک، اقدامات سرکوبگرانه دولت چین، اظهارنظرهای سرمایهگذاران بزرگ و... بر قیمتها تاثیر گذارند. معاون رئیس بانک مرکزی انگلستان در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «ارتباطگیری بازار ارزهای دیجیتال با سیستم مالی سنتی آغاز شده و ما شاهد حضور سرمایهگذاران در بازار هستیم. تمام این تحولات در فضایی در حال رخ دادن است که نظارت یا مقرراتی وجود ندارد.» پیشتر در ماه مه، رئیس بانک مرکزی انگلستان هشدار داده بود که سرمایهگذاران در بازار ارزهای دیجیتال، باید برای از دست دادن تمام دارایی خود آماده باشند؛ زیرا این ارزها ارزش ذاتی ندارند.
از دید معاون رئیس بانک مرکزی انگلستان، اگر سرعت رشد بازار کم نشود، ریسک ثبات مالی بهسرعت افزایش خواهد یافت و البته میزان آن، به سرعت واکنشی وابسته است که نهادهای قانونگذار و دولتها نشان میدهند. قیمت بیتکوین طی پنجسال اخیر بیش از ۱۰درصد در یک روز سقوط کرده است. پرسشی که درباره آینده مطرح است، این است که اگر درهمتنیدگی داراییهای دیجیتال با سیستم مالی ادامه پیدا کند و این بازار همچنان بزرگ شود و استراتژیهای سرمایهگذاری پیچیدهتر شوند، چه رخ خواهد داد؟ ضروری است استانداردها و مقرراتی تدوین شود تا بتوان ریسکها را مدیریت کرد. بسیاری از نهادهای قانونگذار جهان، کار روی تدوین چارچوبهای سیاستگذاری برای مدیریت رشد سریع بازار داراییهای دیجیتال را آغاز کردهاند، اما باید این فرآیند بسیار سریعتر انجام شود. در طول تاریخ، فناوری و نوآوری سبب بهبود سیستمهای مالی شده است. فناوریای که مبنای داراییهای دیجیتال است، فرصتهای بزرگی در اختیار ما قرار میدهد.