ماموریت شرکت‌های کاغذی
با آنکه پول نقد، ابزاری سنتی به‌منظور دادن هدیه غیر‌قابل ردیابی به سیاستمداران است، افراد بسیار ثروتمند برای رسیدن به اهدافشان، از داراییهای خارج از کشور خود، به عنوان ابزار تاثیرگذاری بر سیاستمداران استفاده می‌کنند؛ شرکت‌هایی که در خارج و در پناهگاه‌های امن ثبت شده‌اند و داراییهای باارزشی دارند. هر سه فرد یادشده که در مجموع ۱۷میلیون دلار هدیه به وزیر نفت نیجریه دادند، جزو ثروتمندترین افراد آفریقا هستند. ثروتمندترین افراد جهان، جزو استفاده‌‌‌کنندگان از شرکت‌های خارجی هستند. طبق اسناد پاندورا، آنها به دلایل مختلف، از پناهگاه‌های مالیاتی و مکان‌‌‌هایی که همه فعالیت‌‌‌های مالی در آنها سری است، استفاده می‌کنند. این اسناد که به دست کنسرسیوم بین‌المللی خبرنگاران رسیده و در اختیار روزنامه واشنگتن‌پست و خبرنگاران ۱۷کشور و منطقه جهان قرار گرفته است، تحولات ایجادشده در نیجریه را افشا کرد و نشان داد که چطور ثروتمندان جهان از شرکت‌های خارجی برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کنند.
میلیاردرهای جهان، بخش بسیار کوچکی از جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند. ۱۳۰نفر از آنها که در فهرست میلیاردرهای جهان نشریه فوربس قرار دارند، مالک یا ذی‌نفع داراییهای خارجی هستند. تخمین‌های قبلی نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین ثروتمندان جهان، بخش اعظم داراییهای خارجی را در تملک دارند و اسناد جدید شواهدی از نقش آنها در پناهگاه‌های امن را در اختیار قرار داده است. اغلب به‌آسانی نمی‌توان فهمید که چرا یک میلیاردر، شرکتی را در خارج ثبت می‌کند. در برخی موارد، علت این کار حفظ اسرار حرفه‌‌‌ای و اطلاعات است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که از شرکت‌های صوری خارجی برای پولشویی استفاده می‌شود. از سوی دیگر، به‌ویژه در اقتصادهای نوظهور، ثروتمندان برای اجتناب از دادن مالیات، از شرکت‌های ثبت‌شده در خارج استفاده می‌کنند و این در حالی است که مردم کشورشان در فقر به سر می‌برند.
در اندونزی و تایلند، ده‌ها نفر از ثروتمندترین افراد در خارج، شرکت تاسیس کردهاند. برای مثال، یک خانواده ثروتمند تایلندی در جزایر ویرجین انگلستان سه شرکت ثبت کرده تا از پرداخت مالیات معاف باشد. وکیل این خانواده می‌‌‌گوید، کار آنها قانونی است. یک شرکت صوری سبب می‌شود که مالک و فعالیت‌‌‌های او تا اندازه زیادی نامرئی شود و از چشم مقامات مالیاتی دور بماند. طی یک دهه اخیر، اقتصاددان‌ها بر اندازه‌‌‌گیری میزان ثروت پنهان‌شده در حساب‌‌‌های خارجی تمرکز کردهاند. به دلیل میزان عظیم ثروتی که در آمارهای رسمی ثبت نشده‌اند، میزان نابرابری‌ها در جهان کمتر از آنچه هست، تصور می‌شود. تخمین‌های مختلفی درباره میزان ثروت ثروتمندترین افراد جهان در خارج از کشورشان وجود دارد: از هزار تا ۲۵هزار میلیارد دلار. به نظر می‌رسد رقم ۵ تا ۸هزار میلیارد دلار دقیق‌تر باشد که معادل ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهان است.
شناسایی مالکان این ثروت دشوارتر است. در تخمینی که حاصل تحقیقات سال ۲۰۱۹ است، آمده ۰۱/ ۰درصد ثروتمندترین خانوادههای جهان، ۵۰درصد داراییهای مالی در خارج را در تملک دارند. یکی از تحلیلگران می‌‌‌گوید، شواهد نشان می‌دهد که ثروتمندان ابزارها و حمایت‌های قانونی لازم را در اختیار دارند و استفاده از پناهگاه‌های مالیاتی در حال گسترش است. اسنادی که به دست کنسرسیوم بین‌المللی خبرنگاران رسیده، از ۱۴شرکت مالی خارجی که در سراسر جهان از جمله قبرس، سنگاپور و جزایر ویرجین انگلستان فعالیت می‌کنند، نشات گرفته است. این مکان‌ها خدمات اداری تاسیس شرکت در خارج را در اختیار افراد قرار می‌دهند.
در اسناد پاندورا تمامی مناطق جغرافیایی به طور یکسان پوشش داده نشده است و اینکه آیا نام یک میلیاردر در این اسناد هست یا نه، به این بستگی دارد که او از کجا باشد. تنها نام تعداد کمی از میلیاردرهای آمریکایی در اسناد یادشده وجود دارد؛ برای مثال نام ایلان ماسک، وارن بافت و جف بزوس در این اسناد نیست. در اسناد پاندورا به اینکه افراد بسیار ثروتمند در خارج، یعنی پناهگاه‌های امن و پناهگاه‌های مالیاتی، شرکت تاسیس می‌کنند و پس از آن به چه فعالیت‌هایی مشغول می‌‌‌شوند، اشاره نشده است. اغلب اوقات، میلیاردرها به خرید هواپیماهای شخصی لوکس و کشتی تفریحی اقدام می‌کنند. ثبت شرکت در جزایر ویرجین انگلستان و دیگر پناهگاه‌های امن برای در تملک گرفتن کشتی و هواپیماهای شخصی چند مزیت دارد؛ از جمله اینکه اطلاعات چنین مالکیت‌هایی سری باقی میماند و از این دارایی‌ها در برابر اعتباردهندگان و حکم مصادره، از لحاظ قانونی حفاظت می‌شود.
شرکت‌هایی که خدمات اداری را برای تاسیس شرکت‌های خارجی انجام می‌دهند، می‌گویند قانون و مقررات مالی را رعایت می‌کنند و به کسانی که از قانون پیروی نمی‌کنند، خدمات ارائه نمی‌دهند. در بروشور آنلاین «شرکت اروپا- امارات» که در زمینه تاسیس شرکت، خدمات ارائه می‌کند، آمده است: «سرمایه‌گذاری در یک کشتی لوکس، یک مرحله ضروری در زندگی هر تاجر ثروتمندی است؛ صرف‌نظر از اینکه قبلا چه میزان موفق بوده است. خرید یک کشتی لوکس نشان می‌دهد که او توانایی سرمایه‌گذاری در حوزه‌‌‌هایی غیر از کسب‌وکار خود را دارد و زمان فعالیت تجاری و تفریحی را به بهترین شیوه ترکیب می‌کند. کشورهایی نظیر آمریکا مقررات و مالیات‌های قابل ملاحظه‌ای در زمینه ثبت مالکیت کشتی لوکس اعمال کردهاند و برخی از آنها این احساس را در شما به وجود می‌آورند که در حال دور ریختن پول خود هستید.»
بسیاری از شرکت‌هایی که داده‌هایشان در اسناد پاندورا آمده است، به میلیاردرها امکان می‌دهند تا قوانین کشور خود را دور بزنند. برای مثال، بینود چودری، نخستین میلیاردر نپالی که نامش در نشریه فوربس ثبت شد، در سال ۲۰۱۶ مزایای یک شرکت ثبت‌شده در خارج را توضیح داد. نپال قوانینی علیه سرمایه‌گذاری در خارج از مرزهای کشورش دارد. چودری برای سرمایه‌گذاری در یک کارخانه در هند از یک شرکت خارجی که تاسیس کرده بود، بهره برد. این شرکت در جزایر ویرجین انگلستان ثبت شد و سهامدار اصلی آن، شرکت دیگری است که در پاناما ثبت شده است.
در دیگر کشورها، از جمله تایلند و اندونزی نیز میلیاردرها برای اجرای برنامه‌‌‌های خود، به ثبت شرکت در پناهگاه‌های مالیاتی اقدام می‌کنند و اطلاعات‌شان محرمانه باقی میماند. در اندونزی مالیات بر درآمد تا ۳۰درصد است و تعداد زیادی از میلیاردرهای این کشور برای سال‌های متمادی داراییهای خارج از کشورشان را در تملک داشته‌اند. برخی خانواده‌‌‌ها شرکت‌هایی در خارج و عموما در جزایر ویرجین انگلستان ثبت کردهاند که در حوزه‌‌‌هایی نظیر سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخی خانوادههای بسیار ثروتمند اندونزی، به دلیل آنکه شهروند سنگاپور شده‌اند، توانسته‌اند قوانین مالیاتی کشورشان را دور بزنند و این در حالی است که اکثر داراییهای آنها در این کشور است.
موضوع بعدی که در اسناد پاندورا قابل‌توجه است، منبع درآمد میلیاردرهاست. ۱۵میلیاردر که در خارج، شرکت‌هایی ثبت کردهاند، به اتهام فساد مالی و اعمال خلاف قانون با تحریم‌های بین‌المللی مواجه‌اند. در اکثر این موارد، شرکت‌های صوری میلیاردرها که در خارج ثبت شده‌اند، آنها را قادر ساخته تا در فساد مالی که در دولت ریشه دارد، مشارکت داشته باشند. این شامل قراردادهای ویژه‌‌‌ای است که در بخش‌هایی نظیر نفت و معدن منعقد می‌شود. هفت میلیاردر دارای شرکت ثبت‌شده در خارج، روس هستند که به دلیل سود بردن از فساد مالی، مورد تحریم آمریکا قرار گرفته‌اند. رائول بلیساریو، مالک شبکه تلویزیونی کلوبوویژن در ونزوئلا از سه شرکت صوری خود در پاناما برای پرداخت رشوه به مقامات مالی و بستن قرارداد در زمینه تراکنش‌‌‌های ارز خارجی استفاده کرده است. او با پرداخت رشوه به مقامات کشورش از طریق شرکت‌های صوری ثبت‌شده در خارج، توانست قراردادها را تصاحب کند. در جزایر سیشلز که در شرق قاره آفریقا قرار دارد، قوانین ثبت شرکت‌ها به شکلی است که اطلاعات مالک شرکت ثبت‌شده محرمانه است و این محرمانگی در مسیر یافتن رویه‌‌‌های فسادآلود مانع ایجاد می‌کند.
