طالبان هرچند به تعاملات دیپلماتیک و اقتصادی امیدوار است، اما بانک جهانی، آینده اقتصاد افغانستان را «شکننده» و «نیازمند کمک‌های مالی خارجی» پیش‌بینی می‌کند.

افغانستان چقدر به مبادلات تجاری با ایران وابسته است؟ آمارهای رسمی گمرک ایران نشان می‌دهد که این کشور، سال گذشته حدود ۸ میلیارد دلار از مبادی مختلف واردات داشته که سهم ایران از این میزان ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار بوده است. یعنی ایران حدود ۳۰ درصد از کالاهای مورد نیاز افغانستان را در سال گذشته تامین کرد. در عین حال این کشور پنجمین مقصد صادراتی ایران است.

با این حال، بر اثر تحولات اخیر، از نظر وزنی تجارت دو کشور با افت حدود ۱۵ درصدی مواجه شد. به تفکیک سه مرز تجاری ایران با افغانستان نیز آمارها هرچند حاکی از کاهش ۵/ ۷درصدی ترددها از مرز میلک (سیستان‌وبلوچستان) است، اما ترددها در مرز ماهیرود (خراسان‌جنوبی) نسبت به قبل از تحولات اخیر نزدیک به ۶۰ درصد افزایش نشان می‌دهد. بنابراین می‌توان ادعا کرد که بخش زیادی از تجارت افغانستان حداقل در حال حاضر به ایران گره خورده است.

دو نگاه نسبت به آینده تعاملات تجاری ایران و افغانستان مطرح می‌شود. آنچه در حال حاضر از سوی صاحب‌نظران این حوزه مطرح می‌شود، این است که مصرف و نیازهای تجاری دو کشور به گونه‌ای نیست که تغییر حکومت، آن را دستخوش تغییر کند.

هرچند گروهی آینده روابط سیاسی و دیپلماتیک ایران با حکومت جدید افغانستان (طالبان) را تعاملی می‌دانند، اما گروهی هم معتقدند که طالبان بعد از ۲۰ سال با تغییر رویکرد به میدان آمده، اما این تغییر استراتژی، فقط مقطعی و در ظاهر است.

«دنیای اقتصاد» در این پرونده از باشگاه اقتصاددانان به تحلیل تعامل اقتصادی وتجاری ایران و افغانستان پس از به قدرت رسیدن طالبان پرداخته است.