محبوب یا منفور؟

طی سال‌های متمادی، در نظرسنجی‌های متعدد دیدگاه عمومی درباره این موضوع و موضوع گسترده‌تر، یعنی سلامت کاپیتالیسم، بررسی شده است. در ژوئیه سال جاری میلادی، مرکز تحقیقات پیو پرسشی را که سال ۲۰۲۰ از مردم پرسیده بود، به‌روزرسانی کرد. در نظرسنجی جدید، ۵۵ درصد شرکت‌کنندگان گفتند، اینکه یک نفر ثروت شخصی یک میلیارد دلاری داشته باشد، نه خوب است و نه بد؛ ۱۵درصد معتقد بودند که داشتن چنین ثروتی خوب است و ۲۹درصد نظری متضاد داشتند. در سال گذشته میلادی، ۵۸ درصد نظر خاصی در این زمینه نداشتند، در حالی که ۱۹درصد آن را خوب و ۲۳درصد آن را بد می‌دانستند. در نظرسنجی اخیر، دموکرات‌ها و به‌ویژه افراد جوان، مخالف داشتن چنین ثروتی بودند؛ ۴۲درصد دموکرات‌ها و نیمی از جوانان اعلام کردند که داشتن چنین ثروتی خوب نیست و تنها ۱۴درصد جمهوری‌خواهان به این سوال نظرسنجی پاسخ دادند.

یافته‌های نظرسنجی موسسه پیو، نتایج تحقیقات گسترده‌تر سال ۲۰۱۹ را که از سوی امیلی اکینز برای موسسه کاتو انجام شد، تایید کرد. در نظرسنجی یادشده و موسسه کاتو، ۸۲درصد پاسخ‌دهندگان معتقد بودند که باید به افراد اجازه داده شود میلیاردر شوند؛ ۴۶درصد نگاهی مثبت به ثروتمندان داشتند و دیدگاه ۳۲درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی به این گروه منفی بود؛ همچنین ۷۵درصد پاسخ‌دهندگان به یک پرسش دیگر گفتند که مردم، افراد پولدار را بیش از حد ستایش می‌کنند. در نظرسنجی سال گذشته میلادی پرسش‌هایی درباره ثروت میلیاردرهایی که نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بودند، از جمله مایکل بلومبرگ و تام استایر، مطرح شد.

در ژوئیه سال جاری، نشریه اکونومیست و موسسه «یو.جی.او.وی»، پرسش‌هایی را درباره تعداد دیگری از میلیاردرهای معروف مطرح کردند. در نظرسنجی آنلاین اواسط ماه ژوئیه، ۴۴درصد شرکت‌کنندگان گفتند که دیدگاه خاصی درباره جورج سوروس یا ریچارد برانسون، مدیر شرکت ویرجین گلکتیک که اخیرا به فضا سفر کرده بود، ندارند. اپرا وینفری که یک چهره بسیار معروف رسانه‌ای است، بیش از دیگر میلیاردرهای مطرح‌شده در نظرسنجی برای شرکت‌کنندگان شناخته‌شده بود و تنها ۹درصد مردم او را نمی‌شناختند. در بین ۹۰درصد افرادی که وینفری را می‌شناختند، ۴۵درصد نگاه مثبتی به او داشتند و ۴۵درصد نگاه منفی. دیدگاه شرکت‌کنندگان در نظرسنجی درباره افرادی نظیر بیل گیتس و ایلان ماسک، مدیر شرکت تسلا، نیز به یک اندازه، مثبت و منفی بود. البته دیدگاه‌ها درباره وارن بافت، مدیر شرکت برکشایر هث‌وی عموما مثبت بود؛ یعنی ۴۱درصد نظر مثبت داشتند و ۳۰درصد نظر منفی.

دیدگاه‌ها درباره دو میلیاردر به‌طور ویژه منفی بود. ۴۹درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی درباره جف بزوس، بنیانگذار شرکت آمازون دیدگاه منفی و ۲۸درصد دیدگاه مثبت داشتند. نکته جالب توجه این است که در نظرسنجی هاروارد؛ مرکز سیاست آمریکا و موسسه نظرسنجی هریس که اواخر ماه ژوییه انجام شد، ۷۲درصد شرکت‌کنندگان درباره شرکت آمازون دیدگاهی مثبت داشتند. در نظرسنجی اکونومیست و موسسه یو.جی.او.وی، ۶۰درصد شرکت‌کنندگان درباره مارک زاکربرگ، مدیر شرکت فیس‌بوک دیدگاه منفی داشتند و تنها دیدگاه ۲۶درصد آنها مثبت بود. در نظرسنجی هاروارد؛ مرکز سیاست آمریکا و موسسه هریس، نیمی از پاسخ‌دهندگان درباره شرکت فیس‌بوک دیدگاه مثبت داشتند. دیدگاه دموکرات‌ها درباره وینفری، بیل گیتس، بزوس و زاکربرگ مثبت‌تر از دیدگاه جمهوری‌خواهان بود و دیدگاه جمهوری‌خواهان درباره ایلان ماسک مثبت‌تر از دیدگاه دموکرات‌ها است.

نظرسنجی‌هایی که موسسه گالوپ طی سال‌های متمادی انجام داده است، نشان می‌دهد که از نظر مردم، درآمد و ثروت باید به شکلی برابرتر تقسیم شود، اما اکینز در نظرسنجی موسسه کاتو به این نتیجه رسید که ۶۲ درصد شرکت‌کنندگان مخالف آن هستند که ثروت از ثروتمندان گرفته شده و به فقرا داده شود. از سوی دیگر، در تمامی نظرسنجی‌هایی که اخیرا انجام شده، مشخص شده است که حمایت از ایده افزایش مالیات افراد با درآمد بالاتر از ۴۰۰هزار دلار در سال، در حال افزایش است. در واقع، آمریکایی‌ها مایلند که از ثروتمندان مالیات مناسب گرفته شود، نه اینکه کسب‌وکار آنها از بین برود. درباره سیستمی که زمینه انباشت ثروت عظیم را فراهم می‌کند، بدبینی وجود دارد. در نظرسنجی موسسه گالوپ که در سال ۱۹۵۲ انجام شد، ۵۹ درصد نظر مثبتی درباره کاپیتالیسم داشتند و ۲۴ درصد مخالف این سیستم بودند. در ژوئن سال جاری میلادی، نظرسنجی آنلاین اکسیوس مومنتیو نشان داد که ۵۷ درصد درباره کاپیتالیسم دیدگاه مثبتی دارند و ۳۶ درصد دیدگاه منفی. در نظرسنجی اوایل ماه آوریل فاکس‌نیوز مشخص شد که ۵۶ درصد شرکت‌کنندگان ثبت‌نام‌شده درباره کاپیتالیسم نظر مساعدی دارند و ۳۷ درصد نظر منفی.

میزان دیدگاه‌های مثبت در سه نظرسنجی قبلی فاکس‌نیوز، تقریبا برابر بود، اما نظرات منفی در نظرسنجی جدید به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است. لازم است برای درک بهتر دیدگاه آمریکایی‌ها درباره کاپیتالیسم، نظرسنجی‌های بیشتر و فراگیرتری انجام شود. منتقدان معتقدند که در سیستم کاپیتالیستی، سهم منصفانه به افراد معمولی داده نمی‌شود و حرص تشویق می‌شود. این دیدگاه‌ها ممکن است برخی افراد، به‌ویژه جوانان را به سمت سوسیالیسم سوق دهد. هنوز هم در نظرسنجی‌ها دیدگاه بیشتر مردم درباره کاپیتالیسم، مثبت و حمایت از کسب‌وکار آزاد بسیار فراگیر است. البته آمریکایی‌ها برای کسانی که سختکوش هستند و ثروتمند می‌شوند، ارزش قائلند؛ اگرچه انتظار ندارند خودشان روزی بسیار ثروتمند شوند. آنها نه به‌طور خاص ثروتمندان را ستایش می‌کنند و نه از آنها خیلی خشمگین هستند.