بازگشت به تله فقر
شکی وجود ندارد که این بحران بر جامعه هند اثرات بلندمدتی خواهد داشت و هرچه دوران بحران بیشتر ادامه یابد این اثرات فراگیرتر خواهد بود. سال گذشته موج نخست همه‌گیری سبب شد ۳۲ میلیون نفر از طبقه متوسط جامعه هند دچار فقر شوند و حالا موج دوم درحال از میان بردن امید ده‌ها میلیون نفر دیگر از مردم این کشور به آینده‌ای بهتر است. سال پیش دولت برای مهار همه‌گیری کرونا فعالیت‌های اقتصادی را تعطیل کرد و این اقدام که در آن زمان سختگیرانه‌ترین اقدام در مواجهه با کرونا در جهان بود به کسب و کارهایی که پشتوانه مالی مناسب نداشتند، لطمات سختی وارد کرد و نکته نگران‌کننده این است که آنچه طی یک‌سال اخیر در هند رخ داده، سبب شده حرکت رو به جلو در مبارزه با فقر متوقف و معکوس شود. در چند دهه اخیر صدها میلیون نفر از جمعیت این کشور از فقر رها شدند و حالا ده‌ها میلیون نفر بار دیگر به طبقه فقیر بازگشته‌اند.
تحلیلگران معتقدند حتی قبل از آغاز همه‌گیری کرونا در هند، اقتصاد این کشور از جهات گوناگون دچار مشکلات عمیق بود و طی دو سال اخیر برخی سیاست‌های غلط دولت و همه‌گیری سبب شده بر شدت و عمق مشکلات افزوده شود. موج دوم همه‌گیری گزینه‌های دشواری پیش‌روی دولت حزب بهاراتیا جاناتا قرار داده است. دولت از اعلام قرنطینه سراسری اجتناب کرده اما در برخی ایالت‌ها، محدودیت‌هایی برای فعالیت‌های اقتصادی در‌نظر گرفته شده است. از آنجا که فعالیت‌های اقتصادی در شهرها کاهش یافته، کارگران مهاجر مثل سال قبل درحال بازگشت به روستاها و شهرهای خود هستند. از سوی دیگر، روند واکسیناسیون کند است و زمانی طولانی باید بگذرد تا واکسیناسیون کامل شود. با آنکه شرایط اصلا خوب نیست، دولت هند قصد ندارد تدابیر سختگیرانه‌ای که سال پیش اتخاذ کرد، امسال در دستور کار قرار دهد. همچنین دولت هند تمایلی ندارد مانند دولت آمریکا و چند کشور دیگر، برنامه‌های حمایتی عظیم اجرا کند و در عوض، در بودجه‌ای که تنظیم شده بر کاهش بدهی دولت تاکید شده است. دولت آقای مودی از سیاست‌های خود در مدیریت همه‌گیری و اقتصاد دفاع و اعلام کرده واکسیناسیون درحال انجام است و اقتصاد به زودی به رونق خواهد رسید. اقتصاددان‌ها معتقدند امسال نرخ رشد اقتصادی هند بسیار بالا خواهد بود. اما هنوز مشخص نیست اثر موج دوم همه‌گیری بر اقتصاد چیست. درحال‌حاضر تنها ۹ درصد جمعیت واکسینه شده‌اند و این به آن معناست که احتمال شروع موج‌های بعدی همه‌گیری در ماه‌های آینده وجود دارد.
طبقه متوسط جامعه هند به اندازه طبقه متوسط در آمریکا و دیگر اقتصادهای توسعه‌یافته ثروت ندارد. تعاریف مختلف برای طبقه متوسط وجود دارد. اما بنا به تعریف موسسه تحقیقاتی پیو، طبقه متوسط و بالاتر از متوسط کسانی هستند که روزانه بین ۱۰ تا ۵۰ دلار درآمد دارند. با این درآمد، یک خانواده هندی می‌تواند خانه و اتومبیل داشته باشد و فرزندش را به مدرسه خصوصی بفرستد. اکنون ۶۶ میلیون نفر در هند در این تعریف می‌گنجند، درحالی که قبل از همه‌گیری حدود ۱۰۰ میلیون نفر در چنین شرایطی قرار داشتند. با تداوم همه‌گیری، طبقه متوسط با تهدید ورود به طبقه فقیر مواجه خواهد بود و این یعنی رشد اقتصادی که به‌شدت به مصرف وابسته است، در آینده کاهش خواهد یافت.
