چشم ‌انداز بنیادی سهام

پیمان حدادی کارشناس بازار سرمایه بازار سهام در حالی این روزها با صعود قابل‌توجه شاخص کل و همچنین افزایش قیمت سهام در بیشتر نمادها همراه شده که رشد بازار در روزهای اخیر را از چند بعد می‌توان بررسی کرد؛ در گام نخست می‌توان به عواملی اشاره کرد که بر نقدشوندگی بازار تاثیر مستقیم داشته و باعث تسهیل معاملات شدند. مواردی از جمله لغو دستورالعمل محدودیت فروش روزانه در معاملات سهام شرکت‌های بورسی و همچنین تصمیم درست مسوولان بازار سرمایه درخصوص الزام ناشران به بازارگردانی سهام، تا حدود زیادی باعث برچیده شدن صف فروش، افزایش نقدشوندگی بازار و سیال شدن معاملات شده است. از سوی دیگر تسهیل و سرعت بخشیدن به صدور مجوز افزایش سرمایه‌های شرکت‌ها از سمت سازمان بورس و اوراق بهادار باعث شد تا فعالان بازار تصمیمات درست‌تر و به‌موقع‌تری را درخصوص معاملات خود اخذ کنند. همچنین ناشران بورسی اهداف خود را از افزایش سرمایه زودتر انجام دهند.

یکی دیگر از عوامل مهمی که در به تعادل رسیدن معاملات بازار سرمایه طی روزهای گذشته نقش مهمی داشت، مدیریت صحیح در نوع فروش سهام عدالت بوده است. در واقع فروش سهام عدالت در ماه‌های گذشته یکی از چالش‌های بحث‌برانگیز بازار سرمایه بوده که تاثیرات منفی به همراه داشت و حال با اتخاذ چنین تصمیمی، تعادل از این ناحیه در بازار سهام ایجاد شد.

در کنار موارد مزبور، عوامل بنیادی مهمی در روزهای گذشته بر بازار سرمایه تاثیر مثبت داشته است؛ مهم‌ترین این عوامل رشد قیمت‌های جهانی در کالاها از جمله نفت و مشتقات نفتی است. در واقع رشد قیمت‌ها به شکلی بوده که اکثر کالاها و مشتقات نفتی به سقف سالانه خود رسیده و بعضی از آن عبور کرده‌اند. این امر نشان از آن دارد که در بازارهای جهانی قیمت‌ها به دوران قبل از کرونا برگشته است. عوامل رشد قیمت‌های جهانی از منظر کاهش برابری نرخ دلار آمریکا در بازارهای جهانی در برابر سایر ارزها و همچنین افزایش تقاضا از سوی چین و کاهش عرضه از سمت کشور‌هایی که همچنان با کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند، باعث رشد قیمت‌های جهانی شده است.  یکی دیگر از عوامل بنیادی که در بازار سرمایه طی روزهای گذشته تاثیر مثبت داشته، انتشار گزارش‌های مثبت و باثبات آبان ماه ناشران بورسی نسبت به ماه‌های گذشته بوده است. این گزارش‌ها باعث می‌شود در صنایع بنیادی و همچنین سهم‌های بنیادی، کف ضریب P/ E تثبیت شود.  در کنار این موارد، عدم‌افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی یکی دیگر از عوامل بنیادی بود که بر بازار سهام طی روزهای گذشته تاثیر مثبت داشت.  از دیگر عوامل موثر بر رشد بازار سرمایه طی روزهای گذشته می‌توان به رکود بازارهای موازی و کاهش قیمت‌ها در آن بازارها، تخلیه حباب و انتقال سرمایه از سایر بازارها به بازار سرمایه اشاره کرد. همچنین محدودیت دو هفته‌ای قرنطینه کرونا با توجه به تسهیل انجام معاملات سهام توسط سیستم‌های معاملاتی برخط، به انتقال سرمایه به بازار سهام در روزهای گذشته کمک کرد.

اما بازار سرمایه برای روزهای آتی با ابهاماتی روبه‌روست. یکی از مهم‌ترین این ابهامات لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کشور است. عواملی از جمله قیمت ارز، قیمت نفت، میزان انبساط بودجه و راه‌های تامین مالی منابع بودجه و اثرات بودجه بر صنایع مختلف از مهم‌ترین عواملی است که در راستای بودجه سال ۱۴۰۰ می‌تواند بر بازار سرمایه تاثیرگذار باشد. همچنین مباحث مرتبط با سیاست خارجی کشور و موضوعات مربوط به برجام در هفته‌های آتی می‌تواند بر بازار سرمایه تاثیر‌گذار باشد.  گسترش یا کنترل بیماری کرونا هم از دید بازارهای جهانی و هم از نگاه تاثیر بر کسب و کارهای کشور می‌تواند در هفته‌های آتی بر بازار سرمایه اثرگذار باشد. با این حال پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۱۳۹۹،  بازار سهام نسبت به سایر بازارهای سرمایه‌گذاری، بازدهی بیشتری نصیب سرمایه‌گذاران کند؛ بازدهی‌ای که با یک ریسک معقول همراه خواهد بود.

البته باید در نظر داشت ماندگاری رشد در روزهای اخیر و همچنین پیش‌بینی بازدهی مناسب بازار سهام تا پایان سال، منوط به عدم‌رفتارها و تصمیمات هیجانی فعالان بازار و صد البته مسوولان و سیاست‌گذاران بازار سرمایه است.