پنج اقتصاد و یک انتخابات
نخستین کشور چین است. چین و آمریکا که بزرگترین اقتصادهای جهان هستند و وضعیت آنها بر دیگر اقتصادهای دنیا اثرات بسیار بزرگی دارد در دوران ریاستجمهوری ترامپ درگیر جنگ تجاری بودهاند و هر یک بر کالاهای صادراتی طرف مقابل تعرفه اعمال کردهاند. چین که بزرگترین صادرکننده کالا به جهان است و ارزش این صادرات به ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد دلار در سال میرسد، مصرفکننده بزرگ مواد خام است و اقتصاد آن سبب تحرک اقتصادهای صادرکننده موادخام میشود. هرگونه تغییر در زنجیره عرضه چین، اثرات بزرگی بر کشورهای جهان دارد. تحلیلگران معتقدند اگر بایدن در انتخابات پیروز شود نوسان و بیثباتی کمتری در روابط آمریکا و چین وجود خواهد داشت ؛ اما تعداد کمی از تحلیلگران معتقدند تغییر اساسی در روابط دو طرف پدید میآید. به باور آنها مسائل مهم از جمله رقابت در حوزه فناوری و نیروهای نظامی باقی خواهد ماند. تحلیلگر بانک بیانپی پاریباس میگوید: «تفاوت بین بایدن و ترامپ بیش از آنکه اساسی باشد تفاوت در روش است. البته مسلما روش هم کم اهمیت نیست ؛ اما حتی با پیروزی بایدن، حمایتگرایی به احتمال زیاد ادامه پیدا خواهد کرد.» چین برنامههای خاص خود را در زمینههای گوناگون دنبال میکند و رقابت یا نزاع بین دو کشور پایان نمییابد. دومین کشور روسیه است. سیاستهای پولی مناسب و نرخهای جذاب بهره سبب شده روسیه به کشوری جذاب برای سرمایهگذاری تبدیل شود و به ویژه بازار ۱۳۵ میلیارد دلاری اوراق قرضه دولتی آن به محلی برای حضور فعال سرمایهگذاران تبدیل شده است. اما تحریمهای آمریکا علیه روسیه بر سر سه موضوع مهم مورد حمایت هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه است. الحاق کریمه به خاک روسیه، دخالت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و مسموم کردن جاسوس پیشین مسکو در بریتانیا سه موضوعی هستند که بر مبنای آنها آمریکا تحریمهایی علیه روسیه اعمال کرده است. پیروزی بایدن در انتخابات بر شدت این تحریمها خواهد افزود. پس از پیروزی ترامپ در انتخابات سال ۲۰۱۶ ارزش روبل به میزان قابل ملاحظهای افزایش یافت ؛ اما احتمال پیروزی بایدن سبب شده ارزش این ارز در سال جاری میلادی ۲۰درصد کاهش یابد. یکی از تحلیلگران میگوید پرسشی که اکنون در ذهن سرمایهگذاران مطرح است این است که آیا در چهار سال آینده برنامه اعمال تحریمها در حوزههای مختلف از جمله بازار اوراق قرضه دولت روسیه ادامه پیدا خواهد کرد یا نه؟
مکزیک سومین اقتصادی است که از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تاثیر خواهد پذیرفت. پیروزی بایدن نه تنها سبب میشود تنشهای مرزی بین دو کشور کاهش یابد ؛ بلکه مکزیک شاهد افزایش سرمایهگذاری مستقیم خارجی خواهد بود زیرا دو کشور توافقی تجاری را اجرا میکنند که برای بازگرداندن شغلها از چین طراحی شده است. البته بایدن تحت فشار اتحادیه کارگری آمریکا باید ترتیبی دهد تا قوانین کار تقویت شود و برون سپاری شغلهای آمریکا دشوار شود. احتمال پیروزی بایدن سبب شده ماه گذشته میلادی ارزش پول ملی مکزیک رشد کند و افت آن در سال جاری میلادی به ۱۰ درصد کاهش یابد. از دید تحلیلگر بانک یو بی اس، عدمتمایل بایدن به استفاده از تعرفه بهعنوان یک ابزار ژئوپلیتیک و علاقه او به روشهای دیگر برای حل منازعات سبب میشود سیاستهای تجاری آمریکا معقول شود بنابراین پیروزی بایدن به رشد ارزش پزو کمک خواهد کرد.
برزیل کشور دیگری است که از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اثر میپذیرد. به رغم روابط مثبت ترامپ و رئیسجمهوری برزیل، صادرات این کشور به آمریکا که دومین شریک تجاری برزیل است در ۹ ماه نخست سال جاری میلادی ۳۰درصد کاهش یافت و به پایینترین میزان در یک دهه اخیر رسید. یک علت این کاهش، سیاستهای حمایتگرایانه واشنگتن است. این سیاستها فشار بر اقتصاد برزیل را بالا برده است. از پیش همهگیری کرونا لطمات فراوانی به اقتصاد این کشور وارد کرده و نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی را به نزدیکی ۱۰۰ درصد که رقمی بیسابقه است بالا برده است. ارزش پول ملی برزیل اکنون نسبت به ابتدای سال ۳۰درصد کاهش یافته و این بدترین عملکرد در بین ارزها در اقتصادهای نوظهور است. تحلیلگر بانک جیپیمورگان میگوید: «این ریسک وجود دارد که با پیروزی بایدن روابط دو کشور سرد شود.»
پنجمین اقتصاد، ترکیه است. پیشبینی میشود پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا لطمات بزرگی به اقتصاد ترکیه وارد کند. زیرا احتمالا موضع آمریکا در قبال این کشور سختگیرانهتر میشود. همکاری با روسیه و دخالتهای نظامی خارجی ترکیه بهانههایی هستند که دولت بایدن از آنها برای اعمال فشارهای شدید علیه دولت ترکیه استفاده خواهد کرد. برخی تحلیلگران معتقدند ارزش پول ملی ترکیه که سالجاری میلادی تاکنون به شدت کاهش یافته در صورت پیروزی بایدن تحت فشار بیشتری قرار خواهد گرفت؛ زیرا پیشبینی میشود دولت بایدن تحریمهایی که برای مدتها قرار است به دلیل خرید سیستم موشکی اس ۴۰۰ از روسیه علیه ترکیه اعمال شود، بر این کشور تحمیل کند. اگر بایدن پیروز شود ریسک اعمال تحریم علیه ترکیه افزایش مییابد و این به معنای کاهش بیش از پیش ارزش لیر در برابر دلار است است.