پیروزی بزرگ در شرق آسیا
در اروپا ابهام‌ها درباره آینده همچنان باقی است و همه انتظار دارند حداقل در ۶ تا ۱۲ ماه آینده نیز وضعیت به همین شکل باشد. اما در آسیا و به‌ویژه در چین اطمینان حکمفرماست. رویکردهای متفاوت در قبال همه‌گیری کرونا سبب شده نتیجه‌ای که به‌دست آمده بسیار متفاوت باشد.
درحال حاضر این باور وجود دارد که اقتصاد چین، تایوان و دیگر کشورهای حوزه آسیا پاسیفیک امسال رشد خواهد کرد. اما در اروپا و ایالات‌متحده تولید ناخالص داخلی کاهش قابل ملاحظه خواهد داشت.
همچنین یک پرسش مهم برای سال آینده میلادی مطرح است: آیا شرق آسیا که معمولا برای کالاهای تولیدی خود روی مصرف‌کنندگان اروپایی و آمریکایی حساب می‌کند و صادرات عامل اصلی رشد اقتصاد آن است به منبعی برای تقاضا برای دیگر اقتصادهای جهان تبدیل خواهد شد؟ با آنکه در سه ماه سوم سال‌جاری میلادی وضعیت شاخص‌های اقتصادی در اروپا بهبود پیدا کرد. اما شروع موج دوم همه‌گیری در این قاره طی هفته‌های اخیر سبب شده وضعیت اقتصادی بار دیگر نگران‌کننده شود. دولت‌های اروپایی هیچ تمایلی به تعطیل کردن مجدد کل اقتصاد ندارند اما به‌نظر می‌رسد آنها چاره‌ای جز محدود کردن فراگیر فعالیت‌ها در برخی بخش‌های خدماتی نظیر سفر، سرگرمی و ... ندارند.
یکی از اقتصاددان‌های اروپایی موسسه کپیتال اکونومیکس می‌گوید: «هیچ‌یک از دولت‌های اروپایی نمی‌خواهند به جایی که ماه مارس بودند باز گردند، زیرا اقداماتی که در آن زمان برای مهار کرونا انجام شد، لطمات بزرگ به اقتصاد وارد کرد، اما هرگونه محدودیت برای فعالیت‌های اقتصادی باید طولانی باشد تا ویروس مهار شود.» در مقابل، کشورهای منطقه آسیا- پاسیفیک از جمله نیوزیلند، ویتنام، تایوان، کره‌جنوبی و چین همه‌گیری را به سطوح بسیار پایین کاهش داده‌اند و سپس کنترل‌های سختگیرانه را ادامه داده‌اند. درحالی‌که اروپایی‌ها از تعطیلات تابستانی شان لذت می‌بردند، در آسیا سفرهای بین‌المللی متوقف ماند.
تایوان از همان ابتدا مرزهای خود را بست و این اقدام را با ردگیری بسیار سازمان‌یافته بیماران مبتلا به کرونا، قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی دنبال کرد تا مراکز شیوع را قبل از سرایت ویروس به دیگر جاها از میان ببرد. کره‌جنوبی کمی آهسته‌تر برنامه متوقف کردن مسافرت‌ها را اجرا کرد. اما تست‌گیری انبوه و ردگیری مبتلایان به کرونا سبب شد، موارد جدید ابتلا به زیر ۱۰۰ نفر در روز محدود بماند. هیچ‌یک از این کشورها به تعطیل کردن اقتصاد نیاز پیدا نکرده‌اند.
از سوی دیگر، چین شیوع اولیه ویروس در ووهان را کاملا کنترل و با جدیت کامل هرگونه شیوع جدید را مهار کرد. یک مورد شیوع در تابستان در پکن سبب شد، دولت منطقه شیوع را تعطیل و قرنطینه کند. هرگونه رفت و آمد کنترل و تست‌گیری به شکل گسترده انجام شد و نتیجه این اقدامات مهار کامل ویروس بود.
پرجمعیت‌ترین کشور جهان که ویروس کرونا از آن به جهان سرایت کرد، اکنون روزانه تنها چند مورد جدید ابتلا به کرونا گزارش می‌دهد. نتیجه اقتصادی این رویکرد سختگیرانه و کنترل شدن کامل همه‌گیری این است که مردم می‌توانند بدون ترس از مبتلا شدن به کرونا به فعالیت‌های عادی خود بپردازند. در تمام جاهایی که ویروس به‌طور کامل کنترل شده و تست‌گیری و ردگیری با جدیت ادامه دارد، مردم خیلی سریع زندگی عادی خود را از سر می‌گیرند.
در اینجا باید به یک نکته مهم اشاره شود و آن اینکه رونق پیدا کردن اقتصاد چین در ماه‌های اخیر عمدتا حاصل توسعه فعالیت‌ها در بخش زیرساخت‌ها و رشد صادرات بوده است. مصرف داخلی رشد کرده، اما هنوز به میزان قبل از بحران همه‌گیری بازنگشته است. در ژاپن، اروپا و ایالات‌متحده هراس درباره ابتلا به کرونا به تقاضا و مصرف داخلی لطمه زده است، اما بخش تولید در شرق آسیا از این تاثیر منفی دور بوده است. همچنین این بخش از افزایش مصرف کالا به جای خدمات سود برده است. بخش‌های تولید صنعتی در آلمان و شمال ایتالیا نیز از این روند منفعت برده‌اند. تقاضای بالا برای کالاهای پزشکی نظیر ماسک و دستکش و تجهیزات لازم برای کار از خانه نظیر رایانه شخصی بر زنجیره عرضه در آسیا اثر مثبت گذاشته است. درحالی‌که اروپا و آمریکا به‌نیروی کار اخراج شده پول نقد می‌دهند، اقتصادهای آسیایی که همواره برای تجارت آماده هستند می‌توانند نیاز آنها را به کالاهای تولیدی تامین کنند.
ذکر دو موضوع ضروری است: نخستین موضوع این است که موفقیت اقتصادی آسیا به ساخته شدن واکسن موثر برای ویروس کرونا وابسته است. اگر واکسن ساخته نشود، جمعیت عظیم آسیا آسیب‌پذیر باقی خواهد ماند و حفظ موفقیت اولیه در مهار همه‌گیری کرونا به بسته ماندن دائمی مرزها وابسته خواهد شد.
دومین موضوع این است که اگر شرایط اقتصادی خوب نشود مشخص نیست برای بهبود اوضاع در سال آینده و پس از آن، تقاضا از کجا باید نشأت بگیرد. با آنکه اقتصادهای آسیایی به حرکت رو به جلو ادامه داده‌اند، اما همچنان از تعطیلی بخش گردشگری لطمه می‌بیند و به تقاضای جهانی برای کالا متکی هستند. با توجه به اینکه در آمریکا بسته حمایتی جدید به تصویب نرسیده و شیوع کرونا با سرعت ادامه دارد، تولیدکنندگان آسیایی ممکن است به تدریج دچار مشکل شوند و رکودی متعارف آغاز شود.
برای شرکت‌های خارجی فعال در چین این کشور همچنان نسبت به اروپا محل بهتری برای فعالیت است. اگرچه برخی از این شرکت‌ها در دوره اوج بحران همه‌گیری کرونا شاهد کاهش شدید فروش محصولات خود در جهان بودند، اما در چین میزان فروش آنها خیلی کاهش نخواهد یافت. موج دوم همه‌گیری در اروپا سبب شده است ابهام‌های عمیق درباره آینده این قاره پدید آید. مشخص نیست چه وقت این بحران در اقتصادهای اروپایی و نیز در آمریکا مهار خواهد شد. اما در چین شاهد به صفر رسیدن موارد جدید ابتلا به کرونا بوده‌ایم. نکته بسیار مهم این است که رویکرد چین و برخی دیگر از کشورهای آسیایی به موضوع مهار همه‌گیری بسیار موثر بوده است. در نتیجه تقاضا به زودی رشد خواهد کرد و این یک نقطه بسیار خوب برای آغاز فعالیت‌های اقتصادی است.
