پنج تجربه از یک دانشگاه

۱- بخش قابل‌توجهی از دانشجویان را دانشجویان کارشناسی تشکیل می‌دهند. تعداد دانشجویان در کلاس‌های دوره کارشناسی رشته اقتصاد اغلب در حدود ۲۰۰ دانشجو است. بخش عمده این تعداد، در حد سه چهارم، را دانشجویان خارجی تشکیل می‌دهند که بسیاری از آنها از چین هستند. شهریه پرداختی توسط این دانشجویان از منابع اصلی درآمد دانشکده است. به‌رغم اینکه در مقام مقایسه سطح ریاضیات دانشجویان کارشناسی بالاتر از همتایان ایرانی نیست، بخش قابل‌توجهی از طرح دروس مربوط به محاسبات است. دروسی که محاسباتی نیستند، اغلب تاکید زیادی روی آموزش چگونگی نوشتن متون سلیس و حرفه‌ای در حوزه اقتصاد دارند و جزو دروس اجباری و دشوار محسوب می‌شوند.

۲- بخش قابل‌توجهی از دانشجویان کارشناسی، اصطلاحا به‌دنبال پاس کردن درس‌ها هستند و تعداد اندکی در حد ۱۰درصد را دانشجویان پرانگیزه تشکیل می‌دهند، که اغلب در جلسات حل تمرین حاضر شده و نمره‌های بالایی کسب می‌کنند. این رویه در مقاطع بالاتر تغییر چشمگیری می‌کند. به‌طوری‌که در مقطع تحصیلات تکمیلی تمامی دانشجویان، تلاش زیادی برای کسب بالاترین نمره را دارند و اغلب رقابت سنگینی بین دانشجویان برقرار است. انتظارات از این دانشجویان نیز بالا است و استادان تکالیف و امتحانات سنگینی را محول کرده و از دانشجویان انتظار دارند بهترین عملکرد خود را نشان دهند.

۳- از طرف دیگر، تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی، محدود و در حدود ۲۰-۱۰ نفر در هر دوره است. اغلب این دانشجویان را نیز دانشجویان بین‌المللی تشکیل می‌دهند. نکته جالب توجه اینکه به دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی به‌عنوان همکار نگاه می‌شود. تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی که به‌عنوان دستیار استاد با دانشکده همکاری می‌کنند، دارای قرارداد رسمی با میزان دستمزد و دوره پرداخت معین هستند. دانشجویانی که به‌عنوان دستیار استاد درحال فعالیت هستند، اتحادیه نیز دارند، که هیات اجرایی آن براساس انتخابات در میان این دانشجویان، انتخاب می‌شود و بر سر نرخ دستمزد، خدمات بیمه و سایر حقوق با مدیریت دانشگاه به بحث و چانه‌زنی می‌پردازد.  استادان در ارائه دروس، وابستگی زیادی به این دانشجویان دارند. به‌عنوان مثال در برگزاری جلسات حل تمرین، امتحانات و تصحیح‌برگه‌ها، به‌صورت کامل از دانشجویان تحصیلات تکمیلی استفاده می‌کنند. به تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دفتر اختصاص یافته است و در ساعت مشخص در هفته باید پاسخگوی سوالات دانشجویان کارشناسی باشند. علاوه بر اینکه از دانشجویان تحصیلات تکمیلی در تمامی مراسم مخصوص استادان دعوت به عمل می‌آید، استادان نیز بعضا از آنها در مورد نحوه ارائه درس مشورت می‌گیرند. عملکرد دانشجویان در حل تمرین در انتهای هر ترم مورد ارزیابی دانشجویان کارشناسی قرار می‌گیرد و بر این اساس رتبه‌بندی می‌شوند.

۴- نکته جالب توجه که شاید ریشه‌های فرهنگی نیز داشته باشد، تلاش بسیار زیاد استادان برای افزایش اعتمادبه‌نفس دانشجویان است. به‌عنوان مثال از طریق تشویق به سوال پرسیدن و اهمیت دادن به سوالات دانشجویان درحالی‌که بسیاری از سوالات شاید بسیار ابتدایی به‌نظر بیاید. استادان سعی می‌کنند از هر فرصتی برای افزایش اعتماد به نفس دانشجویان استفاده کنند. برخوردی که متاسفانه در سطح دانشکده‌های ایران کمتر به چشم می‌خورد. به‌عنوان مثال چنانچه عملکرد دانشجویی در امتحان قابل قبول نباشد، دانشجو را تشویق می‌کنند تا به دفتر آنها مراجعه بکند تا با کمک هم مواردی که در آنها اشکال وجود دارد رفع شود. برخلاف غالب دانشکده‌های اقتصاد ایران، یافتن استادان کار چندان دشواری نیست. استادان اغلب به راحتی از طریق ایمیل و ملاقات حضوری در دسترس هستند. همچنین سالانه جوایز نقدی نفیسی جهت افزایش انگیزه دانشجویان اهدا می‌شود.

۵- محیط کاملا دارای روح بین‌المللی است. به‌رغم کوچک بودن دپارتمان، دانشجویان تحصیلات تکمیلی از بیش از ۱۵ کشور جهان دور هم گرد آمده‌اند و تبادل فرهنگی بسیاری بین دانشجوها صورت می‌گیرد. همچنین به‌طور منظم چند مرتبه در ماه، استادان دیگری برای ارائه مقالات و تبادل ایده‌ها از سایر دانشگاه‌های جهان حاضر شده و از دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیز برای حضور در ارائه‌ها دعوت می‌شود. همچنین دانشجویان اجازه دارند وقت ملاقات اختصاصی با میهمانان داشته باشند.