افزایش شکاف طبقاتی

دومین رشد بزرگ دلاری در ثروت جف بزوس، مدیر و موسس شرکت آمازون مشاهده شده است. همزمان با اجرای برنامه‌های محدودکننده فعالیت‌های اقتصادی در آمریکا و اجرای فرمان در خانه ماندن، فعالیت خرده‌فروشی‌ها عملا تعطیل شد. در نتیجه تقاضا برای خدمات شرکت تجارت الکترونیک آمازون به سرعت افزایش یافته است. قیمت سهام این شرکت نسبت به بیست و سوم ماه مارس ۲۹ درصد بالا رفته و روز جمعه ثروت آقای بزوس به مرز ۱۴۷ میلیارد دلار رسید. این رقم نسبت به بیست و سوم ماه مارس ۳۰ میلیارد دلار یا ۲۶ درصد رشد کرده است. از آنجا که انتظار می‌رود تقاضا برای این خدمات برای مدت نسبتا طولانی بالا باشد، افق سهام شرکت آمازون امیدبخش است.

از لحاظ درصد رشد ثروت، کالین ژنگ هوانگ، بنیان‌گذار دومین خرده‌فروشی آنلاین چین پس از علی‌بابا، یعنی شرکت پیندودو قرار دارد. از بیست و سوم ماه مارس تا روز جمعه قیمت سهام این شرکت دو برابر شده است و ثروت هوانگ، بنیان‌گذار ۴۰ ساله این شرکت نزدیک به ۱۸ میلیارد دلار افزایش یافته است. او اکنون سومین ثروتمند چین است و ۶/ ۳۵ میلیارد دلار ثروت دارد. رشد قیمت سهام شرکت پیندودو حاصل کمپین تبلیغاتی ارائه تخفیف به مشتری‌ها و نیز مدل فروش اجتماعی این شرکت بوده است. در این مدل، استفاده‌کنندگان، خریدهای خود را با دوستان و خانواده به اشتراک می‌گذارند.

فرد دیگری که طی این دو ماه به ثروتی بالاتر دست پیدا کرد و در ماه آوریل به ثروتمندترین فرد در آسیا تبدیل شد، آمبانی است. فیس‌بوک اعلام کرد در شرکت ریلاینس جیو مستقر در بمبئی ۷/ ۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری می‌کند. این شرکت یک شرکت مخابراتی و شعبه‌ای از شرکتی است که پدر آمبانی آن را بنیان‌گذاری کرد. این سرمایه‌گذاری زمینه رشد قیمت سهام شرکت یاد شده را فراهم کرده است زیرا از زمانی که فیس‌بوک به این شرکت توجه کرده، سرمایه‌گذاران دیگر نیز به سمت آن حرکت کرده‌اند. به این ترتیب این شرکت بیش از ۱۰ میلیارد دلار سرمایه جدید طی یک ماه جذب کرده است. اکنون ثروت آمبانی ۷/ ۵۲ میلیارد دلار است که ۲۰ میلیارد دلار نسبت به دو ماه قبل بالاتر است.

یکی از جنبه‌های جالب توجه، تغییر ثروت میلیاردرهای بسیار ثروتمند این است که طی دوران همه‌گیری ویروس کرونا، آن دسته از این افراد که در حوزه فناوری فعالیت می‌کنند، بیشترین رشد ثروت را داشته‌اند. اوایل ماه جاری میلادی، شاخص نزدک در بورس آمریکا که عموما از شرکت‌های فعال در حوزه فناوری تشکیل شده، تمامی کاهش دو ماه قبل خود را جبران کرد و وارد محدوده عملکرد مثبت در سال‌جاری میلادی شد. اکنون این شاخص نسبت به پایین‌ترین سطح خود در سال‌جاری که بیست و سوم ماه مارس مشاهده شده ۳۷ درصد بالاتر است. دو شاخص دیگر بورس آمریکا یعنی استاندارد ‌اند پورز و متوسط صنعتی داوجونز نیز هر یک حدود ۳۰ درصد رشد کرده‌اند، البته هنوز کاهش‌های حاصل از بحران همه‌گیری ویروس کرونا را جبران نکرده‌اند.

نکته مهم و جالب توجه دیگر این است که در فهرست ۲۵ نفره ثروتمندترین افراد جهان، ثروت هیچ‌یک نسبت به بیست و سوم ماه مارس کاهش نیافته به این معنا که حداقل میزان رشد ثروت در بین این افراد ۶/ ۳ میلیارد دلار بوده است. قیمت سهام شرکت وال‌مارت اواسط ماه قبل به بالاترین رقم تاریخ حضور این شرکت در بورس رسید. علت آن بود که نخستین دوره پرداخت‌های حمایتی از سوی دولت به شهروندان انجام شد و بر میزان خریدها افزوده شد. قیمت سهام این شرکت همچنان در نزدیکی آن رقم بی‌سابقه قرار دارد. در گزارش عملکرد سه ماهه نخست سال‌جاری میلادی شرکت وال‌مارت  به رشد ۱۰ درصدی درآمد آن اشاره شده است. فروش آنلاین این شرکت رشد ۷۴ درصدی داشته است.

مشاهده می‌شود که همه‌گیری ویروس کرونا زمینه افزایش ثروت ثروتمندترین افراد جهان را فراهم کرده، اما در آن سوی طیف ثروت، شرایط کاملا برعکس است. از اواسط ماه مارس تاکنون تنها در ایالات‌متحده حدود ۳۹ میلیون نفر شغل خود را از دست داده‌اند و انتظار می‌رود در هفته‌های آینده بر تعداد افراد بیکار شده در اثر بحران کنونی افزوده شود. به این ترتیب بیش از یک‌چهارم نیروی کار آمریکا فعلا فاقد شغل هستند و اساسا مشخص نیست چه تعداد از این افراد خواهند توانست در ماه‌های آینده همزمان با ادامه روند بازگشایی اقتصادها به سرکار بازگردند. پیش‌بینی‌هایی درباره بهبود شرایط اقتصادی در نیمه دوم سال‌جاری میلادی مطرح شده است. اما روند بهتر شدن شرایط طولانی خواهد بود و نیز مطمئنا تغییراتی در ساختار بازار کار به وجود خواهد آمد که ماندگار است.