فشار سیاسی بر دولتها
برخی تحلیلگران معتقدند کاهش محدودیتها اگر بدون در نظر گرفتن برخی شرطها صورت گیرد سبب میشود شرایط در آینده بدتر شود. در واقع لغو زودهنگام این محدودیتها که برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا اعمال شده زمینه شیوع مجدد این ویروس را فراهم خواهد کرد. در ایالاتمتحده فرماندارها در ایالتهایی که موارد ابتلا به کرونا بسیار بالا بود از جمله نیویورک و میشیگان، همچنان محدودیتهایی نظیر ماندن در خانه را حفظ کردهاند. اما در جورجیا، اوکلاهما و آلاسکا به برخی کسبوکارها اجازه داده شده فعالیت خود را از سر بگیرند. در کاخ سفید، استراتژیستها درحال برنامهریزی برای منحرف کردن توجه ترامپ از شیوع ویروس کرونا و معطوف کردن آن به اقدامات برای رونق بخشیدن به اقتصاد هستند. این برنامهریزی از چند روز پیش آغاز شده است. چندی پیش ترامپ گفته بود دانشمندان باید تزریق مواد ضدعفونیکننده به بیماران برای درمان آنها را بررسی کنند. او بهدلیل این سخنان به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است.
به هر حال برای ترامپ مهار بحران و بازگشایی اقتصاد اولویت بسیار بالایی دارد زیرا شرایط اقتصادی بسیار بد است و هرچه زمان بازگشایی امن اقتصاد بیشتر به تعویق افتد بهبود شرایط کندتر خواهد داد. در چین رسانه دولتی اعلام کرده بیمارستانها در ووهان یعنی مرکز اولیه شیوع ویروس کرونا، دیگر هیچ بیمار مبتلا به این ویروس را ندارند و در ژاپن بانک مرکزی سیاستهای انبساطی جدید اتخاذ کرده و زمینه برای رشد شاخصهای مالی فراهم شده است. خسارات اقتصادی و جانی ویروس کرونا بسیار قابل ملاحظه است و فعلا هیچ تخمین قابل اتکایی در این زمینه وجود ندارد. دانشگاه جانزهاپکینز تعداد مبتلایان به این ویروس را بیش از 3/ 3 میلیون نفر و قربانیان آن را ۲۵۰ هزار نفر اعلام کرده است البته رقمهای واقعی بسیار بالاتر از این میزان است، زیرا تست به تعداد کافی انجام نشده و بسیاری از افراد مبتلا نشانهای نداشتهاند. موارد ابتلا و مرگومیرها در جهان در اثر این ویروس همچنان درحال افزایش است.
برخی نشانههای امیدوارکننده نمایان شده است. برای مثال تعداد مبتلایان در بسیاری از کشورها با سرعت کمتری درحال افزایش است و بر همین مبناست که تلاشهایی برای بازگشایی اقتصادها شروع شده است. در ایتالیا پس از ۷ هفته قرنطینه، نخستوزیر جدول زمانی بازگشایی فعالیتها به حالت عادی را ارائه کرده که شامل باز شدن کارخانهها، مراکز ساختوساز و برخی کسبوکارهاست. شرط شروع فعالیتها در این مراکز، اتخاذ تدابیر حفاظتی در برابر ویروس کروناست یعنی به محض آنکه این تدابیر اتخاذ شود آنها میتوانند فعالیت خود را از سر بگیرند. امروز در ایتالیا پارکها باز میشوند و شروع تمرین برای قهرمانهای ورزشی امکانپذیر است. همچنین مردم میتوانند به دیدار نزدیکان خود که در یک منطقه سکونت دارند بروند. اگر شرایط خوب پیش برود فروشگاهها و موزهها دو هفته دیگر باز خواهد شد. همچنین رستورانها و کافهها اول ماه جدید میلادی فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.
در اسپانیا، نخستوزیر برنامه مفصل کاهش محدودیت فعالیتهای اقتصادی و قرنطینه را اعلام کرده است اما او تاکید کرده که همچنان با احتیاط رفتار خواهد شد. در فرانسه نیز همین مسیر درحال طی شدن است. این سه کشور مرکز اصلی شیوع ویروس کرونا در اروپا بودهاند و میزان مرگومیرها در آنها بسیار بالاست. در انگلستان، فشار قابل ملاحظه بر بوریس جانسون وارد شده تا بهطور شفاف برنامه دولت برای بازگشایی اقتصاد را اعلام کند. در دیگر کشورهای اروپایی مسیر کاهش محدودیتها به میزان بیشتری طی شده است. در آلمان دو هفته قبل به همه فروشگاهها اجازه داده شد فعالیت خود را از سر بگیرند و در دانمارک مدارس ابتدایی باز شده است. تمامی این اقدامات برای کاهش محدودیتها درحالی انجام شده که هنوز داروی موثر برای درمان مبتلایان به ویروس کرونا معرفی نشده و نیز این نگرانی وجود دارد که در ماههای آینده موج جدید شیوع ویروس کرونا مشاهده شود.
بهنظر میرسد فشارهای سیاسی و اقتصادی یک عامل شروع برنامه بازگشایی اقتصادهاست، البته در برخی کشورها موارد جدید ابتلا واقعا کاهش یافته است. در ایالاتمتحده رویکردها در قبال شروع فعالیتهای اقتصادی در ایالتها اغلب از جهتگیریهای حزبی و سیاسی تاثیر پذیرفته است برای مثال فرماندار اوکلاهما که یک جمهوریخواه است اعلام کرده با توجه به کاهش موارد بستری شدن بیماران در بیمارستانها، کلیساها و رستورانها باز شده است، البته دستورالعملهای محافظتی از جمله فاصلهگذاری اجتماعی باید رعایت شود. به باور او زمان بازگشایی حساب شده فرا رسیده است، اما فرماندار میشیگان که یک دموکرات است اعلام کرده برای بازگشایی اقتصاد آماده نیست و لازم است تستهای بیشتری گرفته شود و برخی اقدامات دیگر نیز انجام شود. او معتقد است باید به توصیه متخصصان کاملا عمل شود. بدون تردید در نهایت تمامی ایالتهای آمریکا در مسیر بازگشایی اقتصاد قرار خواهند گرفت و سعی خواهد شد تدابیر حفاظتی با دقت اجرا شود.