مذاکره در دو سوی آتلانتیک
وی در مصاحبه با خبرگزاری سی‌ان‌بی‌سی گفت: «من ابتدا خواستم با چین به نتیجه برسم و البته مکزیک و کانادا. هم اکنون با آن کشورها به نتیجه رسیدیم و قصد داریم با اروپا وارد مذاکره شویم.» خانم فون در لین، رئیس کمیسیون اروپا، در داووس با ترامپ دیدار کرد و دو طرف وعده دادند به سرعت به سمت یک پیمان تجاری حرکت کنند. لین گفت: «طی چند هفته آینده می‌توان به توافق دست یافت.» بنا به آمار و ارقام منتشر شده از سوی دولت آمریکا، حجم تجارت دو سوی اقیانوس اطلس سال ۲۰۱۸ به ۱۳۰۰ میلیارد دلار رسید. ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا در مجموع بزرگ‌ترین شریک تجاری آمریکا و بازار صادرات کالاهای آمریکایی بودند.
اما کارشناسان می‌گویند هدف اعلام شده یعنی رسیدن به توافق سریع به این معناست که برای حل و فصل مسائل مهم که طی چند دهه سبب شده دو طرف نتوانند به توافقی فراگیر و گسترش همکاری‌های تجاری برسند زمان کافی وجود ندارد. تازه‌ترین تلاش در این جهت یعنی «شراکت تجاری و سرمایه‌گذاری دو سوی آتلانتیک» قبل از نهایی شدن کنار گذاشته شد. اما این پرسش مطرح است که علت به نتیجه نرسیدن توافق فراگیر چه بود؟ فعالان محیط زیست در اروپا درباره احتمال واردات گوشت و محصولات کشاورزی دستکاری‌شده ژنتیکی از آمریکا نگران بودند. استقرار ترامپ در کاخ سفید آخرین میخ را به تابوت آن توافق کوبید. او سال ۲۰۱۶ علیه توافق‌نامه‌های جدید تجاری موضع‌گیری کرده بود. یکی از اعضای موسسه اقتصاد بین‌الملل پترسون می‌گوید: «مفاد توافق جدید مشخص نیست اما بعید است این توافق به حل مسائل بسیار مهم مورد اختلاف که از افزایش حجم تجارت بین دو طرف جلوگیری کرده منجر شود. در یک دوره کوتاه‌مدت بسیار بعید است که بتوان اختلافات بر سر مبادله محصولات کشاورزی بین اروپا و آمریکا را حل کرد.» دولت آمریکا احتمالا گزینه‌ای دیگر را انتخاب خواهد کرد. ترامپ از زمان استقرار در کاخ سفید با کره جنوبی، کانادا و مکزیک به مذاکره پرداخته و حاصل این مذاکرات تغییراتی در روابط تجاری دو طرف بوده است. همچنین مذاکره با چین به امضای فاز نخست توافق تجاری با این کشور منجر شد که شامل برخی مسائل نه چندان مهم است. مذاکره با ژاپن سبب شد یک پیمان تجاری محدود بین این کشور و آمریکا امضا شود تا از اعمال تعرفه‌های جدید جلوگیری شود و حال سوال این است که آیا همین الگو با اروپا تکرار خواهد شد؟
احتمالا پاسخ این سوال منفی است. کارشناس موسسه پترسون می‌گوید: «با اروپا مسائل فرق دارد. ما هرگز درباره مسائل مورد اختلاف با آنها به توافق کامل دست پیدا نکرده‌ایم. بنابراین ابهامی عمیق درباره افق مذاکرات وجود دارد و مشخص نیست در نهایت چه نوع توافقی حاصل خواهد شد.» در روزهای اخیر ترامپ بار دیگر تهدید کرده تعرفه بر خودروهای صادراتی اروپا به آمریکا به ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت. او در داووس در مصاحبه با خبرگزاری سی ان بی سی گفت: «ببینید، اگر ما به توافق نرسیم من اقدام خواهم کرد و اقدام من یک تعرفه بسیار بالا بر خودروهای صادراتی آنها و کالاهای دیگر اروپایی است که به آمریکا می‌آید.»
کارشناسان معتقدند این اقدام ترامپ قلب صنعت اروپا را هدف قرار می‌دهد و قیمت خودروهای شرکت‌های فولکس واگن، بی ام و دایملر را برای آمریکایی‌ها گران خواهد کرد. در آلمان بخش صنعت از پیش در رکود سر می‌برد و این کشور نمی‌تواند مالیات جدید بر کالاهای خود را تحمل کند. البته اعمال تعرفه بر کالاهای اروپایی به اقتصاد آمریکا نیز لطمه وارد خواهد کرد. اقتصاددان ارشد دویچه بانک می‌گوید: «اعمال تعرفه بدون تردید اثرات منفی بزرگی بر رشد اقتصادی اروپا و آمریکا خواهد داشت.» البته جزئیات اقدام ترامپ بسیار مهم است. این سوال مطرح است که آیا ایالات‌متحده بر خودروها، قطعات خودرو یا هر دو تعرفه اعمال خواهد کرد؟ ریسک اشتباه محاسباتی نیز وجود دارد. کارشناس دویچه بانک می‌گوید: «اروپا با ژاپن و چین فرق دارد. اگر ترامپ بر خودروهای صادراتی اروپا تعرفه اعمال کند محاسبات سیاسی در اروپا تغییر خواهد کرد و آنها مجبور می‌شوند اقدامات تلافی‌جویانه انجام دهند و باید به این نکته اشاره کرد که اندازه اقتصاد اروپا و آمریکا تقریبا برابر است.»
البته تهدید اعمال تعرفه کافی است تا اروپایی‌ها پای میز مذاکره حاضر شوند. یکی از محققان مرکز اصلاح اروپا می‌گوید: «احتمالا مقامات اتحادیه اروپا به این موضوع فکر می‌کنند که اگر بتوان امتیازی به آمریکا داد و از اعمال تعرفه جلوگیری کرد عاقلانه است که مذاکره انجام شود.» آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان روز پنج‌شنبه در داووس گفت امیدوار است با ایالات‌متحده توافق حاصل شود. البته او تاکید کرد که چارچوب تجارت چندجانبه راهی بهتر برای رسیدن به رونق در جهان است. واقعیت این است که حتی یک توافق کوچک با اروپا ابزاری قدرتمند برای ترامپ در مبارزات انتخاباتی است. در داووس ترامپ بر رونق اقتصاد آمریکا و وضعیت عالی بازار کار این کشور تاکید کرد و گفت توافق تجاری او با شرکای تجاری آمریکا برای اقتصاد و بازار کار کشورش بسیار سودمند بوده است. عضو موسسه پترسون می‌گوید: «ترامپ رئیس‌جمهوری است که توافق‌های کوچک تجاری را کنار هم می‌گذارد و آنها را توافق‌های بزرگ توصیف می‌کند. حال باید دید در این چارچوب، او قصد دارد به چه نوع توافقی با اروپا دست پیدا کند.
