هیجان سازی ادمین‌ها

البته دامنه استفاده از شبکه‌های اجتماعی به خصوص تلگرام در بازار سرمایه هم گسترده شده است و بسیاری از فعالان بازار سرمایه از این ابزار در جهت ارتباط بیشتر با سایر فعالان بازار بهره می‌برند. در حال حاضر استفاده از شبکه‌های اجتماعی، به خصوص تلگرام، در بین فعالان بازار سرمایه فراوان بوده که البته در کنار مزایای منحصر به فرد خود، دارای معایبی نیز خواهد بود که در ادامه درخصوص آن صحبت می‌کنیم. یکی از معایب استفاده از شبکه‌های اجتماعی جولان دادن افراد تازه‌وارد به بورس تحت عنوان استاد و فعال بازار سرمایه است. یعنی افرادی که سابقه معاملاتی کمتر از یک تا دو سال در بازارهای مالی دارند ولی با استفاده از شیوه‌های تبلیغاتی و با صرف هزینه‌های فراوان، اقدام به عضو‌گیری در تلگرام و از طرفی بازدید‌های غیر واقعی با استفاده از روبات‌ها می‌کنند و با اعلام سودهای غیرواقعی در سهام، موجب جذب افراد تازه‌وارد به این کانال‌ها می‌شوند. در مرحله بعدی ادمین‌های این کانال اقدام به تشکیل کانال‌های خصوصی می‌کنند و با دریافت هزینه‌های ماهانه پیشنهاد خرید و فروش سهام را به اعضای کانال می‌دهند و از آنجا که هیچ نام و نشانی از خود منتشر نمی‌کنند، به سادگی سرمایه‌گذاران تازه‌وارد را به بهانه سودهای کلان فریب می‌دهند.

از دیگر اقداماتی که این روزها در فضای شبکه‌های اجتماعی شاهد آن هستیم، بحث‌های مربوط به سبدگردانی توسط افراد مختلف است. این بار هم مخاطب این افراد، سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به بازار سرمایه هستند که با فکر کسب سود‌های بادآورده وارد این بازار شده‌اند و طعمه خوبی هم به حساب می‌آیند. باز هم روال طبق گذشته است؛ یعنی ادمین‌های کانال، با ارائه گزارشی از وضعیت سبدهای سرمایه‌گذاری خود در سال‌های گذشته (گزارش‌های غیرواقعی) و با وعده‌های پوچ و خیالی اقدام به دریافت منابع مالی سرمایه‌گذاران و معامله با آن می‌کنند که البته این معاملات در جهت پرتفوی شخصی خود ادمین‌ها و جهت‌دهی قیمت با استفاده از منابع در دسترس است. سبدگردانی با این رویه معمولا در شرایط صعودی بازار ممکن است بازدهی مناسبی داشته باشد، ولی در زمان رکود بازار، عموما زیان سرمایه‌گذاران را شاهدیم. سرمایه‌گذارانی که برای فعالیت و سرمایه‌گذاری وارد بازار سرمایه شده‌اند ولی به‌دلیل انتخاب نامناسب با زیان از بازار سرمایه خارج می‌شوند و عطای بازار را به لقای آن می‌بخشند و در صورت پیگیری از مراجع قانونی هم مدارکی برای اثبات حرف خود ندارند. در حال حاضر در بازار سرمایه این دو موضوع به وفور مشاهده می‌شود و هیچ‌گونه اقدامی هم درخصوص پیگیری این کانال‌های خصوصی انجام نمی‌گیرد مگر اینکه کار به شکایت اعضای کانال برسد که آن هم به دلیل مشکلات فراوانی که دارد به مرحله اجرا نمی‌رسد. البته در چند وقت اخیر شکایت‌هایی از این دست را در بازار سرمایه شاهد بودیم و اقداماتی هم در این خصوص انجام شده ولی کافی نبوده و باید کار بیشتری در این حوزه انجام شود.

عامل اثر‌گذار دیگری که از طرف شبکه‌های اجتماعی بر بازار تحمیل می‌شود، بحث هیجانات آن است. یعنی زمانی که بازار وارد فاز اصلاح می‌شود، اثر آن توسط فعالان بازار بزرگ‌نمایی می‌شود و از آنجا که در حال حاضر همه فعالان بورسی در شبکه‌های اجتماعی نیز حضور دارند، اثرات آن به مراتب بیشتر و از این لحاظ آسیب بیشتری نیز به بازار وارد می‌شود.

حال باید عنوان کرد که راهکار چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید ابتدا ماهیت کانال‌ها را بررسی کنیم که آیا این ابزار تبلیغاتی برای بازار سرمایه مفید است یا خیر. کانال‌های بورسی که در حال حاضر وجود دارند، دارای ماهیت آموزشی یا تحلیلی هستند که کانال‌های آموزشی آنچنان پیشنهادی را در زمینه خرید و فروش سهام ارائه نمی‌کنند، ولی کانال‌های تحلیلی عموما سهام مختلف بازار را تحلیل می‌کنند که اگر صرفا هدف تحلیل باشد؛ حداقل کار نادرستی نیست و سرمایه‌گذار می‌تواند با خواندن تحلیل‌ها درخصوص سهم تصمیم‌گیری کند. یعنی در اینجا ماهیت کار پیشنهاد خرید و فروش نیست بلکه صرفا بررسی سهام مختلف بازار با استفاده از ابزارهای رایج مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و تابلو‌خوانی است و ادمین‌های این کانال عموما با نام شخصی خود فعالیت می‌کنند؛ اما برخی از کانال‌های بورسی نه تنها با نام خود فعالیت نمی‌کنند بلکه اصرار به خرید سهام یک شرکت دارند و کانال صرفا به‌عنوان یک ابزار تبلیغاتی برای معرفی آن سهم خاص است که معمولا در این فرآیند، عده‌ای متحمل زیان می‌شوند و عده‌ای نیز منفعت می‌برند.

اگر بخواهیم یک جمع‌بندی کلی نسبت به تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر بازار سرمایه داشته باشیم، باید بگوییم که این ابزار به لحاظ ماهیتی که دارد نه خوب است و نه بد؛ بلکه در نهایت این سرمایه‌گذاران هستند که باید درخصوص خرید و فروش سهامی که از کانال‌ها معرفی می‌شود؛ تصمیم‌گیری کنند و اسیر هیجانات و جو عمومی این کانال‌ها نشوند. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم سرمایه‌گذاران قبل از ورود به بازار سرمایه با آموزش کامل وارد این بازار شوند و بر اساس تحلیل‌های خود خرید و فروش کنند تا بتوانند با توجه به موقعیت‌های مختلف، تصمیمات مناسبی بگیرند و اسیر هیجانات مقطعی بازار چه در جهت مثبت و چه در جهت منفی نشوند. از طرفی برای افرادی هم که به دنبال سبدگردانی هستند پیشنهاد می‌شود، سراغ شرکت‌هایی بروند که مجوز سبدگردانی از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کرده‌اند تا بتوانند بازدهی معقول و مناسبی داشته باشند.