تاثیر بحرانهای ژئوپلیتیک
نخستین رویداد، جنگ تجاری چین و آمریکاست. این عامل بزرگترین عامل نگرانی سرمایهگذاران در سراسر جهان است. دو اقتصاد بزرگ جهان همچنان مشغول اعمال تعرفه بر کالاهای صادراتی یکدیگر هستند و هنوز توافقی بین این دو کشور به امضا نرسیده است. همچنین این نگرانی وجود دارد که ایالاتمتحده در سال جدید میلادی تلاش کند ساختار روابط تجاری خود را با دیگر شرکای تجاری از جمله اتحادیه اروپا دگرگون کند. دومین عامل انتخابات ریاستجمهوری آمریکا است. سال آینده انتخابات یاد شده اثرات بزرگی بر بازارها خواهد داشت. ترامپ تلاش خواهد کرد برای دومین بار به ریاستجمهوری آمریکا انتخاب شود و اکنون تصور میشود خانم الیزابت وارن رقیب اصلی او از حزب دموکرات خواهد بود. سومین عامل، برنامه خروج انگلستان از اتحادیه اروپا است. هنوز هیچ چیز درباره نحوه جدایی این کشور از اتحادیه اروپا مشخص نیست. بوریس جانسون نخستوزیر انگلستان اعلام کرده حداکثر پایان ماه ژانویه این جدایی رخ خواهد داد، اما انتخابات عمومی ماه جاری در انگلستان برگزار میشود و تقریبا هر امکانی از جمله منتفی شدن کل برنامه جدایی این کشور از اتحادیه اروپا وجود دارد.
چهارمین عامل، کاهش نرخ رشد اقتصادی جهان است. جهانیسازی مورد تهدید قرار گرفته و حمایتگرایی و سیاستهای پوپولیستی در حال گسترش است. صندوق بینالمللی پول پیشبینی کرده، امسال اقتصاد جهان ۳ درصد رشد خواهد کرد یعنی پایینترین میزان پس از بحران مالی و رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸، البته سال آینده این رقم به ۴/ ۳ درصد افزایش خواهد یافت. اما تعداد زیادی از سرمایهگذاران معتقدند پایان سال آینده اقتصاد جهان دچار رکود خواهد شد. در نهایت، ناآرامیهای سیاسی بر رفتار سرمایهگذاران اثر میگذارد. در تعداد زیادی از کشورهای جهان از جمله فرانسه، هنگکنگ و برخی کشورهای خاورمیانه مدتهاست ناآرامیها ادامه دارد و بعید است در آینده نزدیک شاهد آرام شدن اوضاع باشیم. با توجه به اینکه تعداد زیادی از عوامل نگرانی سالجاری، سال آینده نیز وجود خواهند داشت، بازارهای مالی باید برای تداوم شرایط کنونی آماده باشند. سال آینده سالی پر افت و خیز برای بازارهای مالی و صنایع مختلف خواهد بود و این هم یک تهدید و هم یک فرصت برای معاملهگران و سرمایهگذاران است. اکنون این پرسش مطرح است که بهترین صنایع برای سرمایهگذاری در سال آینده کدام صنایع هستند؟ در سالجاری میلادی به رغم مشکلات بزرگی که در برابر اقتصاد جهان وجود داشته و دارد، شاخصهای مالی در اکثر بورسهای بزرگ رشد قابلملاحظهای داشتهاند، البته در نیمه دوم امسال رشد شاخصها کمتر بوده و این باور وجود دارد که دوران ۱۱ ساله رونق در بورسهای جهان به پایان میرسد. به این ترتیب سال آینده سالی پر افت و خیز برای سرمایهگذاران خواهد بود.
تحلیلگران به سرمایهگذاران توصیه میکنند در وهله نخست در سهام رو به رشد و ارزشمند یعنی دارای ارزش ذاتی سرمایهگذاری کنند. ابهامها سبب میشود اشتیاق به سهام رو به رشد کمتر شود با این حال صنایعی وجود دارد که دارای شاخصهای بنیادی مستحکمی در بلندمدت هستند. برای مثال سال آینده بازار تولید قانونی ماری جوانا رشد خواهد داشت و نیز تمرکز بیشتر بر مبارزه با تغییرات آب و هوایی سبب میشود دولتها به اجرای سیاستهای مبارزه با آلودگی محیط زیست بپردازند در نتیجه سهام شرکتهای فعال در حوزه تولید انرژیهای پاک و تجدیدپذیر رشد خواهد کرد. پیشبینی شده رشد سهام دیگر شرکتها طی سالهای آینده تدریجی خواهد بود؛ اما در بین این شرکتها میتوان به شرکتهای فعال در حوزه فناوریهای جدید از جمله اتوماسیون، امنیت سایبری، هوش مصنوعی و واقعیت مجازی بهعنوان سهمهای با پتانسیل بالاتر برای رشد اشاره کرد. برخی از این فناوریها سالهاست وجود دارند و برخی جدید هستند، اما طی سال آینده و سالهای بعد از آن بیشتر مورد توجه قرار خواهند گرفت در نتیجه این شرکتها افقی روشنتر از بسیاری از شرکتها خواهند داشت البته ممکن است سرعت رشد فعالیت آنها گاهی کمتر شود، اما روندهای کنونی از جمله افزایش استفاده از فناوریهای مختلف ادامه پیدا خواهد کرد.
گروه بعدی شرکتهای با پتانسیل رشد در صنایع معدنی قرار دارند. برخی ریسکها که در سالجاری میلادی سبب کاهش نرخ رشد اقتصاد جهان شدهاند، سال آینده کاهش خواهند یافت و نرخ رشد اقتصاد جهان سال آینده بالاتر از امسال خواهد بود. با آنکه رشد اقتصاد چین سال آینده کمتر از امسال است اما اقتصادهای نوظهور در مجموع شرایط بهتری خواهند داشت و بر مصرف مواد خام افزوده خواهد شد. البته حتی امسال نیز که شرایط اقتصاد جهان خوب نبوده قیمت برخی مواد خام از جمله سنگآهن افزایش یافته اما قیمت فلزات پایه عموما کاهش یافته است. صنعت بعدی که انتظار میرود قیمت سهام شرکتهای فعال در آن پتانسیل رشد داشته باشد صنعت نفت و صنایع وابسته است. قیمت نفت امسال بهرغم ضعف در اقتصاد جهان رشد کرده و شرکتهای بزرگ فعال در حوزه اکتشاف و استخراج نفت بر حجم سرمایهگذاریهای خود افزودهاند؛ زیرا افقی مثبت برای بازار این ماده خام مشاهده میکنند، رشد تقاضا برای نفت سال آینده بیش از امسال پیشبینی شده و انتظار میرود برنامه کاهش عرضه نفت از سوی اوپکپلاس برای ۶ ماه پس از ماه مارس سال آینده تمدید شود. این عوامل زمینه رشد تدریجی قیمت نفت را فراهم خواهند کرد.
شرکتهای فعال در حوزه تولید دارو پتانسیل رشد خواهند داشت. سرمایهگذاران باید بهدنبال سهام شرکتهایی باشند که سال آینده به فعالیتهای خود میافزایند یا از لحاظ قانونی مجوز فعالیت دریافت میکنند. برای مثال شرکت اسکاتگلد قصد دارد تولید تجاری را در معدن خود در اسکاتلند آغاز کند و شرکت آمارین ایرلند که در حوزه فناوری زیستی فعالیت میکند امیدوار است اداره غذا و داروی آمریکا مجوز تولید داروی واسپا را از اوایل سال آینده صادر کند. گروه بعدی سهام، سهمهای ارزشمند هستند که اکنون به هر دلیل با قیمت پایینتر از ارزش ذاتی خود در حال داد و ستد هستند. برای مثال شرکتها در شاخص افتیاسایی ۱۰۰ بورس انگلستان در سالجاری میلادی کمتر از ۱۰ درصد رشد کردهاند یعنی عملکرد آنها از تقریبا تمامی شاخصها در بورسهای بزرگ جهان پایینتر بوده است. علت اصلی این عملکرد ضعیف بحران حاصل از جدایی انگلستان از اتحادیه اروپاست. هنوز هم درباره آینده اقتصاد انگلستان ابهامهای عمیقی وجود دارد، اما پیشبینی میشود شرایط بهتر شود، در نتیجه اکنون وقت سرمایهگذاری در سهام شرکتهای این شاخص است. هر نشانه از جدایی برنامهریزی شده انگلستان از اتحادیه اروپا رونق بورس انگلستان را در پی خواهد داشت.
اما در اینجا لازم است به سرمایهگذاری در بازارهای ارز نیز اشاره کنیم. تعدادی از اقتصاددانان معتقدند شاخص دلار سال آینده کاهش خواهد یافت. ارزش دلار در سالهای اخیر رشد کرده و حتی سهبار کاهش نرخ بهره در آمریکا به کاهش ارزش این ارز منجر نشده است. ترامپ خواستار کاهش ارزش دلار برای کمک به صنایع و کالاهای صادراتی آمریکا است. انتظار میرود همزمان با بهتر شدن شرایط اقتصادی در اروپا و آسیا از ارزش دلار کاسته شود و در این حالت ارزها در اقتصادهای نوظهور حمایت خواهند شد. همچنین انتظار میرود عملکرد یورو در برابر دلار بهتر شود.