رویای رنگ‌باخته

این نهادها پیش‌بینی خود از نرخ رشد اقتصاد جهان در سال‌جاری را پایین آورده‌اند. در بین ریسک‌های موجود که نهادهای یاد شده به آنها اشاره می‌کنند، برنامه خروج انگلستان از اتحادیه اروپا نیز به چشم می‌خورد. در واقع برگزیت و ضعف در اقتصاد جهان اثرات متقابل بر هم دارند. از یک سو نگرانی‌ها درباره سرنوشت جدایی انگلستان از اتحادیه اروپا از مصرف شهروندان انگلیسی و سرمایه‌گذاری شرکت‌ها کاسته و از سوی دیگر ضعف در اقتصاد اروپا که شریک بزرگ تجاری انگلستان است بر اقتصاد این کشور فشار وارد کرده است.

در واقع طی ماه‌های اخیر ضعف‌های بیشتر در بخش‌های مختلف اقتصاد انگلستان مشاهده شده است. شاخص اعتماد بین شرکت‌های انگلیسی به پایین‌ترین میزان از بحران مالی و رکود اقتصادی سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ رسیده است. از سوی دیگر کاهش مصرف شهروندان سبب ضعف در بازار کار این کشور شده است. در نظرسنجی ماه گذشته از اقتصاددان‌ها، احتمال بروز رکود در اقتصاد انگلستان طی ۱۲ ماه آینده ۳۵ درصد اعلام شد. سرمایه‌گذاری شرکت‌ها و مصرف شهروندان دو شاخص مهم است که بر مبنای آنها می‌توان افق اقتصاد انگلستان را پیش‌بینی کرد. مدیران شرکت‌های انگلیسی بسیار نگران آینده هستند و ابهام درباره آینده سبب شده آنها دست نگهدارند. اما مصرف ادامه یافته و عاملی حمایت‌کننده برای اقتصاد بوده است. البته در ماه‌های اخیر در این شاخص نیز ضعف‌هایی مشاهده شده است.

سرنوشت برنامه ارائه شده از سوی بوریس جانسون، نخست‌وزیر جدید انگلستان مشخص نیست. پارلمان انگلستان از رای‌گیری درباره این برنامه اجتناب کرده اما واقعیت این است که حتی اگر برنامه یاد شده تصویب شود ابهام‌ها درباره آینده از میان نخواهد رفت. در واقع تصویب این برنامه گام نخست از یک روند چند مرحله‌ای و پرمخاطره است. به همین دلیل است که اقتصاددان‌ها معتقدند باید برای دورانی از ضعف در اقتصاد انگلستان آماده بود. ژوئن سال ۲۰۱۶ یعنی زمان برگزاری همه‌پرسی جدایی انگلستان از اتحادیه اروپا مردم این کشور با تصور اینکه جدایی به نفع اقتصاد کشور است به آن رای مثبت دادند اما طی این مدت مشخص شده، ماجرا به این سادگی نیست و حتی پس از جدایی تعیین بسیاری از موضوعات از جمله روابط تجاری انگلستان و اتحادیه اروپا، روابط انگلستان با دیگر کشورها و... به مدت‌ها مذاکره نیازمند است.

رئیس سابق بانک مرکزی انگلستان معتقد است برگزیت به انگلستان اجازه نمی‌دهد، به رفع مشکلات عمیق اقتصادی‌اش بپردازد و هرچه تعیین تکلیف این موضوع بیشتر طول بکشد زیان‌ها شدیدتر خواهد شد. او خواستار انتخابات سراسری و تشکیل پارلمان جدید برای خروج از بن‌بست کنونی است. دولت انگلستان در سه سال و نیم اخیر انرژی خود را عموما صرف تدوین برنامه خروج از اتحادیه اروپا کرده و فرصت کافی برای رسیدگی به مشکلات عمیق و قدیمی اقتصادی کشور را نداشته است. بسیاری از شاخص‌های اقتصادی بریتانیا نسبت به اقتصادهای بزرگ جهان در وضعیت نامطلوب قرار دارند. وضعیت نگران‌کننده اقتصاد جهان در چند فصل اخیر یک عامل دیگر ضعف در اقتصاد انگلستان است. در واقع اقتصاد انگلستان در آستانه رکود قرار گرفته است.

اروپا از تحولات ماه‌های اخیر در حوزه برنامه برگزیت به ستوه آمده است. کاملا قابل‌درک است که چرا رهبران اروپا و مقامات اتحادیه اروپا چنین موضع‌گیری‌هایی در قبال دو دولت انگلستان داشته‌اند. موضوع جدایی انگلستان از اتحادیه اروپا از همان ابتدا به درستی مورد بحث و بررسی قرار نگرفت و توافق اول که پس از مدت‌ها مذاکره بین ترزا می، نخست‌وزیر پیشین انگلستان و مقامات اتحادیه اروپا حاصل شد از جنبه‌های مختلف ناقص بود. خانم می ‌بدون همفکری کافی با هم‌حزبی‌های خود مذاکرات را پیش برد و نتیجه آن این بود که برنامه او در پارلمان انگلستان سه بار رد شد. راه پیش روی انگلستان پس از جدایی احتمالی از اتحادیه اروپا بسیار نامشخص است و مردم در کل اروپا باید بدانند آنچه در واقعیت رخ می‌دهد به زیبایی و دلنشینی رویاهای ترسیم شده از سوی طرفداران جدایی انگلستان از اتحادیه اروپا نیست.