بحران مشروعیت

از دید بسیاری از تحلیلگران، انتخابات ریاست‌جمهوری ابتدای این هفته اهمیت بسیار بالاتری نسبت به انتخابات‌های قبلی دارد، زیرا شرایط افغانستان بسیار حساس‌تر شده است و فرد پیروز باید از این فرصت برای سامان بخشیدن به شرایط استفاده کند در غیر این صورت طالبان به پیشروی‌های خود ادامه خواهد داد و ناامنی‌ها گسترش می‌یابد و نکته مهم دیگر این است که به‌نظر می‌رسد ترامپ تمایلی به درگیر ماندن در امور افغانستان ندارد در نتیجه مسوولیت استقرار صلح و زمینه‌سازی‌های لازم برای آن بر دوش دولت مستقر در کابل خواهد بود. چندی پیش ترامپ به شکل ناگهانی به یک سال مذاکره نمایندگان آمریکا با طالبان پایان داد. بعید نیست شرایط به شکلی در آید که حضور آمریکا در افغانستان کاهش پیدا کند. اما دولت بعدی افغانستان برای بر عهده گرفتن مسوولیت‌های سنگین پیش روی خود به میزانی بالا از مشروعیت چه در حوزه سیاسی و چه اقتصادی نیازمند است. اما واقعیت این است که طالبان و بسیاری از مردم افغانستان معتقدند، دولتی که با برگزاری انتخابات این هفته تشکیل خواهد شد در هیچ یک از دو حوزه یاد شده مشروعیت ندارد. طالبان همواره تاکید کرده که فرد پیروز انتخابات و دولت او مشروع نیستند؛ زیرا عده بسیار کمی به او رای داده‌اند و نیز تقلب به شکل گسترده رخ داده است. حتی بسیاری از ۱۶ نامزد انتخابات از پیش نسبت به بروز تقلب هشدار داده بودند.

انتخابات پارلمانی اکتبر سال قبل افغانستان سه سال به تعویق افتاده بود؛ زیرا زمینه برای برگزاری یک انتخابات سالم و بدون خشونت فراهم نشد. در نهایت نیز آنچه اتفاق افتاد با خواست مردم و دولت سازگار نبود و اشرف غنی آن انتخابات را یک «فاجعه» نامید. بسیاری از مردم معتقدند عملکرد دولتی اشرف غنی قابل قبول نبوده، زیرا فساد به شکل گسترده وجود دارد، نهادهای اقتصادی و بانک مرکزی به وظایف خود عمل نمی‌کنند و تحت‌تاثیر ملاحظات سیاسی هستند و بر گسترش فقر افزوده شده است. در این میان، به‌رغم تمرکز دولت بر امور سیاسی، در این حوزه نیز پیشرفت رخ نداده است. اشرف غنی یک اقتصاددان است که قبلا در بانک جهانی مشغول به فعالیت بوده است و دولت خود را از تکنوکرات‌های جوان تشکیل داده و تلاش کرده ارتباط‌های قبیله‌ای را تضعیف کند. او در پنج سال اخیر اقداماتی برای انعقاد پیمان صلح با طالبان انجام داد و از مذاکرات صلح طالبان و آمریکا حمایت کرد. اما این مذاکرات به نتیجه نرسیده و طالبان بر بسیاری از مناطق افغانستان حکمرانی می‌کند. در مقابل، عبدالله عبدالله کسی است که تاکنون نتوانسته در انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز شود اما او هم خواهان انجام اقدامات لازم جهت استقرار صلح در افغانستان است. با توجه به اینکه دولت بعدی افغانستان فاقد مشروعیت کافی است، انتظار می‌رود وضعیت این کشور برای مدتی نسبتا طولانی وخیم باقی بماند. اگر دولت آقای غنی ابتکار عمل‌هایی در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی از خود نشان دهد و در بخش‌های اقتصادی اصلاحات لازم را انجام دهد شرایط به تدریج بهتر خواهد شد.