اشتباه بزرگ ترامپ
او در همان روزی که قصد داشت واشنگتن را به مقصد نشست گروه هفت در فرانسه ترک کند بر شدت جنگ تعرفه‌ای علیه چین افزود یعنی اعلام کرد تعرفه‌های بیشتری بر کالاهای صادراتی این کشور اعمال خواهد کرد. این اقدام به تلافی اقدام چین در اعمال تعرفه جدید بر ۷۵ میلیارد دلار از کالاهای صادراتی آمریکا انجام شد اما فرقی نمی‌کند انگیزه اقدام ترامپ چه بوده است. گروه ۷ و در واقع اکثر کشورهای جهان اکنون با مشکلات مختلف اقتصادی که عامل اصلی آن رویه‌های تجاری ترامپ است مواجه هستند و نهادهای تحلیلگر در گزارش‌های آینده خود مجبور خواهند بود پیش‌بینی نرخ رشد اقتصاد جهان را پایین آورند. جنبه دیگر رویه‌های ترامپ این است که دشمنی او با نهادهای بین‌المللی نظیر سازمان ملل، ناتو و سازمان تجارت جهانی سبب شده امید به امکان همکاری برای مقابله با چالش‌ها به شدت کمتر شود. اقتصاددان دانشگاه شیکاگو می‌گوید: «دنیای پس از جنگ جهانی دوم که آمریکا در ایجاد آن نقشی بزرگ داشت دنیایی بود که در آن یک مفهوم کاملا جا افتاده وجود داشت و آن اینکه هر کشور از رشد کشور دیگر سود می‌برد. این یک بازی برد برد و اثربخش بود. این ایده وجود داشت که باید بر مبنای یک سیستم مبتنی بر مقررات به رشد یکدیگر کمک کنیم. اما این وضعیت تغییر کرده به این معنا که آمریکا دیگر معتقد نیست رشد دیگر کشورها به نفع آن است.»
به رغم هشدارهای متعدد و نمایان شدن نشانه‌های آشکار از چالش‌های پیش رو، ترامپ همچنان تاکید می‌کند که برای اقتصاد آمریکا اتفاق بدی نمی‌افتد. او صبح روز جمعه در یک توییتر نوشت: «رسانه‌های دروغ‌پرداز و دموکرات‌ها پیوسته در تلاش هستند تا مردم را متقاعد کنند ما در درون یا در آستانه رکود هستیم.» مقامات آمریکایی می‌گویند صبح یکشنبه در یک نشست درباره اقتصاد جهان ترامپ مشتاق مقایسه شرایط اقتصاد آمریکا با دیگر اقتصادهای رو به رکود نظیر آلمان و فرانسه بوده است. سفیر پیشین انگلستان در آمریکا می‌گوید: «این احساس وجود دارد که سیاست‌های تجاری ترامپ اقتصاد جهان را در مسیری اشتباه انداخته است.» بازده صنعتی در سراسر جهان در حال کاهش است و به‌ویژه در اروپا، آمریکا، ژاپن و چین این روند بیشتر مشاهده می‌شود. فعالیت‌های تجاری نیز در حال کاهش است و علت آن تعرفه‌هایی است که آمریکا و چین بر کالاهای صادراتی طرف مقابل اعمال کرده‌اند. اقتصاد آلمان در سه ماه دوم سال‌جاری میلادی کوچک شده است. از سوی دیگر اعتماد تجاری، سرمایه‌گذاری ثابت و استخدام‌ها تحت‌تاثیر جنگ تجاری کاهش یافته است.
تحلیلگران بانک مورگان استنلی اعلام کرده‌اند نرخ رشد اقتصاد جهان در پایان سال‌جاری میلادی به پایین‌ترین میزان از بحران مالی و رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸ خواهد رسید. بانک‌های مرکزی بزرگ از جمله بانک مرکزی آمریکا در حال کاستن از نرخ‌های بهره یا برنامه‌ریزی برای تزریق نقدینگی بیشتر به اقتصادها هستند. نگاه ترامپ به اقتصاد جهان اشتباه است. او بارها با لذت به بیان مشکلات اقتصادی کشورهای دیگر اشاره کرده و آنها را رقیب اقتصاد آمریکا برای تصاحب رونق محدود در اقتصاد جهان می‌داند. او از بانک مرکزی آمریکا انتقاد کرده که چرا نرخ‌های بهره را به سطوحی که در اروپا مشاهده می‌شود کاهش نمی‌دهد. اما اقتصاددان‌ها هشدار می‌دهند که ترامپ اشتباه می‌کند تهدید حاصل از جنگ تجاری برای اقتصاد آمریکا را نادیده می‌گیرد. سهم تجارت در اقتصاد آمریکا کمتر از سهم آن در دیگر اقتصادهای بزرگ است اما برخی شاخص‌هایی که مقامات دولت آمریکا سال پیش نشانه‌های رونق عظیم اقتصادی این کشور معرفی کرده بودند اکنون در وضعیت نگران‌کننده قرار دارند. کاهش سرمایه‌گذاری شرکت‌ها و تولید کارخانه‌ای جزو این شاخص‌ها هستند. آنها معتقدند آمریکا نمی‌تواند درحالی‌که اقتصادهای دیگر دچار رکود و مشکل شده‌اند یک جزیره پررونق باقی بماند.
آنچه بیان شد تنها برخی از مشکلات و چالش‌های اقتصادی است که سیاست‌های تجاری ترامپ به وجود آورده است. به اینها باید بحران در خاورمیانه، تغییرات آب و هوایی، تنش در روابط هند و پاکستان، تروریسم و... را هم اضافه کرد اما به‌نظر می‌رسد آقای مکرون به‌عنوان میزبان نشست امسال گروه ۷ امیدی به ایفای نقش سازنده از سوی آمریکا نداشت. ترامپ در دو سال و نیم اخیر عمدتا بر اقتصاد تمرکز کرده و سیاست‌های او در مسیر تحقق ایده «اول آمریکا» بوده است. او در این مسیر از هیچ اقدامی که موثر می‌داند اجتناب نکرده اما اقدامات او کاملا زیانبار بوده است هم برای آمریکا و هم جهان. رهبران کشورهای حاضر در نشست گروه ۷ امید چندانی به متقاعد کردن ترامپ نداشتند و محتوای بیانیه پایانی نشست نشان داد یکپارچگی گروه ۷ در برابر چالش‌های پیش روی جهان مانند سابق نیست. بندهای بیانیه یاد شده بسیار کلی بودند و بعید است به نتیجه عملی منجر شوند. ترامپ از پیش نارضایتی خود را از نشست آشکار کرده بود. چند هفته پیش او در گفت‌وگوهایی که با اطرافیان خود داشت از اینکه در این نشست شرکت می‌کند ابراز نارضایتی کرده و حضور در نشست یاد شده را استفاده غیر‌مولد از زمان توصیف کرده بود. گروه هفت از آلمان، آمریکا، ژاپن، فرانسه، انگلستان، کانادا و ایتالیا تشکیل شده است.
رهبران این کشورها در نشست‌های دو یا چند نفره، مسائل اقتصادی و ژئوپلیتیک را به تفصیل بررسی می‌کنند. دو موضوع در نشست امسال گروه ۷ اهمیت ویژه داشت: موضوع اول تاکید دوباره ترامپ بر وضعیت خوب اقتصاد آمریکا به رغم وجود نشانه‌های جدید از ضعف در شاخص‌های اقتصادی این کشور و موضوع دوم اجتناب رهبران شرکت‌کننده در نشست از اشاره به موضوعاتی که ممکن بود سبب واکنش تند ترامپ شود از جمله تغییرات آب و هوایی. رهبران حاضر در نشست گروه ۷ از اینکه ترامپ دائما بر قدرت اقتصاد آمریکا تاکید کند و خود را عامل این استحکام بداند خشنود نیستند به‌ویژه آنکه آنها سیاست‌های تجاری ترامپ را یک عامل مهم مشکلات اقتصادی کشور خود می‌دانند. ترامپ هیچ توجهی به این نارضایتی و دیدگاه دیگر کشورها ندارد و به‌نظر می‌رسد او قصد ندارد استفاده از تعرفه علیه هم‌پیمان‌ها و رقبای آمریکا را کنار بگذارد. امسال حضور ترامپ در نشست گروه ۷ کمتر از نشست سال قبل جنجال برانگیز بود و یک دلیل این امر آن است که رهبران شش کشور دیگر از رویارویی با او اجتناب کردند. ترامپ از این نشست برای گفت‌وگوهای دو نفره با رهبران کشورهای دیگر بر سر مسائل تجاری استفاده کرد و مانند قبل اثرات سیاست‌های تجاری خود بر اقتصاد جهان را نادیده گرفت.
ارسال نظر