تحریم کامل فلسطینی‌ها
در این فرمول حکومت مستقل فلسطینی، در کنار اسرائیل در کرانه باختری، باریکه غزه و بیت‌المقدس شرقی در نظر گرفته شده است. واشنگتن قصد دارد اواخر ماه جاری میلادی نخستین نشست درباره مولفه‌های اقتصادی برنامه معامله قرن را در یک ورک‌شاپ با نام «صلح برای رونق» در بحرین برگزار کند. البته با توجه به بی‌ثباتی سیاسی در اسرائیل که حاصل ناکامی نتانیاهو در تشکیل کابینه بوده ممکن است اجرای برنامه به تعویق افتد. ترامپ و کوشنر که به جای داشتن تجربه در دیپلماسی، در حوزه املاک و ساخت و ساز تجربه دارند، معتقدند می‌توان اختلافات دیرینه و عمیق بین رژیم اسرائیل و فلسطینی‌ها را در قالب یک معامله رفع کرد. به این معنا که اگر دیپلماسی ناموفق بوده می‌توان راه دیگری را امتحان کرد: پیشنهاد ده‌ها میلیارد دلار پول به فلسطینی‌ها و همسایگان عرب فلسطین که زمینه‌ساز رونق اقتصادی برای آنها و امنیت برای اسرائیل خواهد شد.
برخی مقامات فلسطینی که اطلاعاتی از محتوای برنامه معامله قرن کسب کرده‌اند می‌گویند از لحاظ سیاسی این برنامه شامل گسترش غزه به بخش‌هایی از شمال مصر تحت کنترل حکومت مصر است. همچنین فلسطینی‌ها سهم کمتری از کرانه باختری و برخی نواحی حاشیه بیت‌المقدس خواهند داشت و هیچ کنترلی بر مرزها به آنها داده نمی‌شود. جیسون گرین بلات، فرستاده ترامپ در امور خاورمیانه گفته است شایعه‌ها درباره گسترش نوار غزه به صحرای سینا در مصر دروغ است، اما از اظهار نظر درباره محتوای سیاسی برنامه معامله قرن، قبل از انتشار رسمی آن اجتناب کرده است. او درباره استفاده نکردن از عبارت راه‌حل دو دولت گفت: «ما معتقدیم استفاده از برخی عبارت‌ها و عناوین مفید نیست، زیرا آنها فاقد جزئیات هستند و برای افراد مختلف معانی گوناگون دارند. برنامه مفصل معامله قرن هنگامی که منتشر شد نشان می‌دهد بهترین راه‌حل برای دو طرف از نظر ما چیست.» اما مفاد معامله قرن مورد پذیرش فلسطینی‌ها نیست، زیرا از دید آنها برنامه یاد شده عادلانه نخواهد بود و آرمان فلسطین را نابود می‌کند یعنی این برنامه بیت‌المقدس را به‌عنوان پایتخت فلسطین به رسمیت نمی‌شناسد، حق بازگشت به آوارگان فلسطینی نمی‌دهد و فلسطینی‌ها نمی‌توانند یک حکومت مستقل تشکیل دهند.
محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین طی ۱۸ ماه اخیر ارتباط با دولت آمریکا را قطع کرده است. این تصمیم پس از اقدام ترامپ در به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به این شهر اتخاذ شد. از آن زمان تا کنون دولت آمریکا کمک‌های خود را به تشکیلات خودگردان فلسطین محدود و ارائه منابع مالی به آژانس سازمان ملل حامی آوارگان فلسطینی را قطع کرده است. همچنین واشنگتن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را به رسمیت شناخته است. برخی مقامات فلسطینی می‌گویند آمریکا و اسرائیل از پیش اجرای برنامه معامله قرن را آغاز کرده‌اند.
فلسطینی‌ها اقدامات کوشنر را تلاش برای دادن رشوه به فلسطینی‌ها برای پذیرش اشغال کرانه باختری از سوی رژیم اسرائیل توصیف کرده‌اند. فعالان اقتصادی فلسطینی در نشست بحرین شرکت نمی‌کنند و اعلام کرده‌اند که تقاضاهای سیاسی ایشان باید در هر برنامه صلح در نظر گرفته شود. همچنین قطر اعلام کرده بدون راه‌حل سیاسی مورد رضایت فلسطینی‌ها، رونق اقتصادی قابل تحقق نیست و عمان معتقد است هر برنامه‌ای که در آن استقلال کشور فلسطینی در نظر گرفته نشده باشد. قابل قبول نخواهد بود. در این میان گرین بلات می‌گوید: «ما در حال پیشنهاد یک صلح اقتصادی نیستیم. ما می‌دانیم که این از دید فلسطینی‌ها قابل قبول نیست. اعلام کرده‌ایم که برنامه جامع شامل مولفه سیاسی نیز خواهد بود، اما این برنامه اقتصادی یک بخش ضروری برای برنامه جامع است.» رابرت ساتلوف، مدیر موسسه سیاست خاورمیانه در واشنگتن که یک موسسه پرنفوذ و هوادار رژیم اسرائیل است پس از مصاحبه با کوشنر، در جایی نوشت: «معامله قرن یک فاجعه سیاسی است و باید کنار گذاشته شود. رعایت نشدن حقوق فلسطینی‌ها سبب می‌شود به پیشنهادهای مثبت اقتصادی در این برنامه نیز توجهی نشود. تنها راه برای حفظ اعتبار جنبه‌های مثبت این برنامه آن است که کل آن کنار گذاشته شود.»
برخی منابع فلسطینی می‌گویند در نشست بحرین قرار است درباره پول نقد صحبت شود. در برنامه آمریکا قرار است تقریبا تمامی این پول که بین ۵۰ تا ۷۰ میلیارد دلار است از سوی همپیمانان عرب آمریکا در خلیج فارس، عربستان و امارات تامین شود، اما اکنون حتی در این زمینه هم قطعیتی وجود ندارد. عربستان و امارات خواهان رفع تنش‌ها در فلسطین هستند، زیرا معتقدند این تنش‌ها به عقب ماندن جهان عرب منجر شده است و این به معنای متحد شدن با اسرائیل علیه ایران و تمرکز بر چالش‌های داخلی نظیر اصلاحات اقتصادی و مقابله با افراط‌گرایی است.
واقعیت این است که اسرائیل با کمک آمریکا در حال ایجاد یک واقعیت جدید در سرزمین‌های اشغالی است که شامل غزه، کرانه باختری و قدس شرقی می‌شود. بنا به اعلام یک مقام فلسطینی، بخش اصلی برنامه معامله قرن به غزه مربوط می‌شود. قرار است غزه یعنی جایی که دو میلیون فلسطینی در آن زندگی می‌کنند، به شمال مصر گسترش پیدا کند تا فلسطینی‌ها بتوانند در منطقه‌ای بزرگ‌تر تحت کنترل مصر زندگی و کار کنند و در این منطقه جدید پروژه‌های فرودگاه، بندر و منطقه ویژه صنعتی احداث خواهد شد. در کرانه غربی، اسرائیل قصد دارد مناطق بیشتری را تصاحب کند، دره اردن را در اختیار گرفته آن را مرز خود با اردن اعلام کند. در این میان فلسطینی‌ها اختیارات بسیار محدودتر برای حاکمیت بر سرنوشت خود خواهند داشت. همچنین در زمینه بیت‌المقدس شرقی فلسطینی‌ها در برخی مناطق حاشیه شهر قرار خواهند گرفت، نه بیت‌المقدس واقعی. دیپلمات‌های غربی نگران اثرات این برنامه بر اردن و مصر هستند. با آنکه رقم بالایی پیشنهاد شده اما این پرسش مطرح است که آیا مصر حاضر است بخشی از سرزمین خود را تسلیم کند؟ همچنین اردن نگران آن است که برنامه معامله قرن در واقع همان موضوع قدیمی را مطرح کند: اردن، فلسطین است و فلسطینی‌ها در کرانه باختری باید به آنجا بروند!
ارسال نظر