همه سناریوهای ممکن
ونزوئلا قبل از اعمال تحریم علیه بخش نفت این کشور از سوی آمریکا بیش از یک میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد و برخی آمارها از کاهش شدید این رقم حکایت دارد. آنچه در ونزوئلا به‌عنوان دارنده بزرگ‌ترین ذخایر نفت جهان رخ می‌دهد، بر وضعیت بازار نفت و قیمت‌ها اثرات بزرگ خواهد داشت. اگرچه فعلا بازار نفت در تعادل به سر می‌برد و میزان عرضه برای حفظ ثبات قیمت‌ها کافی است، اما در آینده به هر دلیل ممکن است این تعادل برهم بخورد. بسیار ضروری است حوادث هفته گذشته در ونزوئلا که عده‌ای آن را کودتای نافرجام و عده‌ای آن را ناآرامی‌های شدید علیه مادورو توصیف می‌کنند از لحاظ اثراتی که بر بازار نفت دارد بررسی شود.
درباره آنچه در آینده در ونزوئلا رخ می‌دهد سناریوهای مختلفی مطرح است. در ادامه به سه سناریو و اثرات آن بر بازار نفت اشاره می‌کنیم. ونزوئلا برای ۹۸ درصد از درآمدهای خارجی خود به فروش نفت وابسته است. اما آمریکا شرکت ملی نفت این کشور را تحریم کرده است و انتظار می‌رود فروش نفت این کشور به شدت کاهش یابد. روز سه‌شنبه پس از آغاز ناآرامی‌های شدید در خیابان‌های کاراکاس، تغییر بزرگی در قیمت نفت به وجود نیامد. زیرا تاثیر تحولات در ونزوئلا از پیش بر بازار نفت گذاشته شده است و نیز باید به این موضوع توجه داشت که تولید نفت آمریکا در حال افزایش است و ذخیره نفت این کشور در هفته‌های اخیر بیشتر شده است. همچنین تغییرات در تولید نفت ونزوئلا نمی‌تواند به بازار شوک وارد کند. زیرا برخی کشورها از جمله عربستان دارای مازاد ظرفیت تولید هستند و می‌توانند از آن برای حفظ ثبات بازار استفاده کنند. رئیس بخش استراتژی بازار مواد خام در بانک سرمایه‌گذاری آر بی سی کپیتال مارکتس و تیم او سه سناریوی احتمالی را برای ونزوئلا مطرح کرده و اثرات تحقق هر یک از این سه سناریو را بر بازار نفت پیش‌بینی کرده‌اند.
سناریوی نخست حذف مادورو از صحنه قدرت در ونزوئلا و به قدرت رسیدن گوایدو است. در حال حاضر حذف فوری مادورو و به قدرت رسیدن گوایدو بهترین گزینه اجرای اصلاحات سیاسی و اقتصادی در ونزوئلا است. اما تحقق این سناریو بزرگ‌ترین فشار را بر قیمت نفت وارد خواهد کرد به ویژه به این دلیل که بسیاری از سرمایه‌گذاران معتقدند اگر مادورو از قدرت کنار گذاشته شود و گوایدو در راس هرم قدرت قرار گیرد، تحریم‌های آمریکا لغو و میزان تولید نفت ونزوئلا به سرعت افزایش خواهد یافت. البته واقعیت این است که وخامت اوضاع اقتصادی و زیرساخت‌های ونزوئلا به حدی است که بازگشت رونق اقتصادی به این کشور بسیار زمانبر خواهد بود و نیز ونزوئلا عضو اوپک و ملزم به رعایت تصمیم‌های جمعی در این سازمان است. در نتیجه احتمال آنکه صادرات نفت این کشور به سرعت افزایش یابد، کم است. و یک نکته دیگر این است که حتی اگر گوایدو به قدرت برسد شرایط امنیتی ونزوئلا برای مدت‌های طولانی شکننده خواهد بود. همچنین احتمال به قدرت رسیدن گوایدو زیاد نیست، زیرا ارتش به شدت به مادورو وفادار است و نیز مسکو از ادامه حضور مادورو در قدرت حمایت می‌کند. در نتیجه احتمال تحقق این سناریو کمتر از دو سناریوی دیگر است.
دومین سناریو باقی ماندن مادورو در قدرت است. اگر مادورو بتواند موج اعتراضات را کنترل کند و از این بحران نیز بگذرد وضعیت اقتصادی ونزوئلا هر روز سخت‌تر خواهد شد، زیرا تحریم‌های آمریکا در حال افزایش است. کاخ سفید در مسیر کاستن از درآمدهای نفتی ونزوئلا در حرکت است زیرا معتقد است این درآمدها صرف حفظ وفاداری ارتش به مادورو می‌شود. تشویق خریداران نفت ونزوئلا از جمله هند به جایگزین کردن این منبع یک روش کاهش صادرات نفت ونزوئلاست. همچنین ممکن است واشنگتن از شرکت‌های نفتی آمریکا بخواهد فعالیت در ونزوئلا را متوقف کنند و شرکت‌های اروپایی از ارائه مواد اولیه ضروری برای صنعت نفت ونزوئلا اجتناب کنند. این گونه اقدامات در کنار قطع مکرر برق از تولید و صادرات نفت ونزوئلا به شدت می‌کاهد و احتمالا تا پایان سال جاری این کشور دیگر نفتی صادر نخواهد کرد.
تحقق این سناریو بهترین گزینه برای بازار نفت است و احتمال تحقق آن بسیار بالاست، زیرا مسکو و ژنرال‌های ارتش ونزوئلا از مادورو حمایت می‌کنند و او می‌تواند در صحنه باقی بماند. اگر این سناریو تحقق یابد ترامپ از عربستان خواهد خواست قطع صادرات نفت ونزوئلا را جبران کند و بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه در روز نفت بیشتری صادر کند. این کار برای عربستان چندان دشوار نیست. در نتیجه بازار دچار شوک نخواهد شد، اما سطح قیمت‌ها بالا خواهد رفت. برنامه کاهش عرضه نفت از سوی اوپک و چند کشور دیگر از جمله روسیه از ابتدای سال جاری میلادی در حال اجراست و عربستان بیش از حدی که قرار بود از تولید نفت خود کاسته است و دارای مازاد ظرفیت تولید است. همچنین رشد قیمت‌ها به نفع روسیه و عربستان خواهد بود. سقف میزان کاهش عرضه نفت اوپک پلاس یعنی اوپک و آن چند کشور ۲/ ۱ میلیون بشکه است. این برنامه تاثیر بسیار مثبت بر بازار داشته و سبب رشد قیمت‌ها شده است.
سومین سناریو کناره‌گیری مادورو از قدرت و حاکم شدن نظامیان بر ونزوئلاست. یکی دیگر از سناریوهای محتمل در کوتاه‌مدت این است که ارتش مادورو را از قدرت کنار بگذارد و از فردی حمایت کند که خواستار اجرای اصلاحات عمیق و فراگیر سیاسی و اقتصادی نیست؛ اصلاحاتی که قدرت و نفوذ ارتش را از میان خواهد برد. واکنش آمریکا به این تحول در ونزوئلا اهمیت بالایی دارد. در واقع باید دید آیا نظامیان با آمریکا وارد گفت‌وگو می‌شوند و آیا تحریم‌های آمریکا لغو خواهد شد یا نه. تحقق این سناریو به رشد نسبی قیمت نفت کمک می‌کند زیرا فردی که ارتش برای حاکمیت ونزوئلا انتخاب کند نمی‌تواند از حمایت بین‌المللی به اندازه‌ای برخوردار باشد که صنعت نفت ونزوئلا احیا شود حتی اگر تحریم‌های بیشتر بر این صنعت اعمال نشود. البته کاهش عرضه نفت ونزوئلا به بازار از سوی دیگر اعضای اوپک و احتمالا روسیه جبران خواهد شد. بدون تردید تحولات در بازار نفت طی ماه‌های آینده تحت تاثیر عوامل بسیار متعدد قرار دارد و تنها سرنوشت ونزوئلا بر آن موثر نیست، با این حال هر خبری که از درگیری‌ها و ناآرامی‌های ونزوئلا منتشر می‌شود تاثیر خاص خود را بر قیمت‌ها دارد.
ارسال نظر