شوک در بوروکراسی دولتی
از سوی دیگر تعطیلی دولت می‌تواند سبب نگرانی‌های رو به رشد بین سرمایه‌گذاران شود. یکی از دلایل این نگرانی، هراس درباره توانایی کنگره در مدیریت یک ضرب‌الاجل بسیار مهم‌تر است: اعطای مجوز افزایش سقف استقراض دولت قبل از آنکه بدهی فدرال به سقف کنونی آن برسد. این تصمیم احتمالا باید اوایل ماه مارس سال آینده یعنی حدود دو ماه دیگر اتخاذ شود. ترامپ ظاهرا نگران اثرات اقتصادی تعطیلی نهادهای دولتی نیست. او روز جمعه ضمن پافشاری بر موضع خود درباره لزوم تامین بودجه ساخت دیوار در مرز مکزیک و آمریکا گفت: «ما برای تعطیلی طولانی‌مدت دولت کاملا آماده هستیم.» او تهدید کرده اگر لایحه تامین مالی دولت، شامل هزینه ساخت دیوار یاد شده نباشد آن را وتو خواهد کرد.
می‌توان گفت اثرات مستقیم تعطیلی دولت در مجموع بزرگ نیست. طبق تخمین موسسه رتبه‌بندی استاندارد‌اند پورز، هر هفته تعطیلی دولت آمریکا ۲/ ۱ میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی آمریکا می‌کاهد. این رقم نسبت به تولید ناخالص داخلی آمریکا یعنی رقم ۲۰ هزار میلیارد دلار بسیار کوچک است اما تعطیلی دولت برای زندگی حدود ۸۰۰ هزار نفر از کارمندان دولت که برای زندگی روزمره خود به دریافت حقوق ماهانه کاملا وابسته هستند دشواری‌هایی پدید خواهد آورد. عده زیادی از کارمندان قصد داشتند حقوق ماه دسامبر را صرف پرداخت صورت‌حساب‌های خود کنند و اکنون نمی‌توانند این اقدام را انجام دهند.
یکی از اثرات منفی تعطیلی نهادهای دولتی، کاهش قدرت مصرف شهروندان است. نه‌تنها کارمندان دولت دچار این وضعیت می‌شوند بلکه دیگر مصرف‌کنندگان ترجیح می‌دهند با احتیاط هزینه کنند. این تاثیر بسیار نگران‌کننده است. کارشناسان می‌گویند پس از جمعه سیاه، مصرف‌کنندگان درباره آینده مالی خود و تحولات منفی بورس آمریکا نگران بوده‌اند. معمولا هنگامی که مصرف‌کنندگان به علل متعدد دچار نگرانی می‌شود از هزینه‌ها می‌کاهند و بازگرداندن اعتماد به آینده در آنها بسیار دشوار است. اکنون تبعات تعطیلی دولت آمریکا منفی‌تر است زیرا نشانه‌هایی از ضعف در بخش‌هایی از اقتصاد این کشور مشاهده شده و پیش‌بینی می‌شود نرخ رشد اقتصاد در فصل‌های آینده به تدریج کاهش پیدا کند.
اقتصاد آمریکا در سه ماه سوم سال جاری میلادی ۴/ ۳ درصد رشد کرد که ۸/ ۰ درصد کمتر از رقم مربوط به سه ماه دوم بود. به احتمال زیاد در سه ماه کنونی نیز نرخ رشد کمتر از سه ماه سوم خواهد بود. از سوی دیگر، شاخص‌های بورس آمریکا در هفته‌های اخیر به شدت کاهش یافته‌اند و این عامل از اعتماد مصرف‌کنندگان به افق اقتصاد می‌کاهد و سبب رفتار احتیاط‌آمیز آنها می‌شود. نکته اصلی این است که مردم در چنین دوره‌های بن‌بست مالی دولت، شاهد ناتوانی کنگره و دولت در رسیدن به توافق بر سر یک موضوع نه‌چندان دشوار هستند.
مورد قبلی تعطیلی دولت در اکتبر سال ۲۰۱۳ شانزده روز طول کشید. در آن دوره زندگی خیلی‌ها تاثیری از تعطیلی دولت نپذیرفت اما در نهادهای گوناگون دولتی کارمندان در پایان ماه شاهد کاهش دستمزد بودند. همچنین فعالیت‌ها در تعدادی از مراکز تحقیقاتی دولت در کل دوره تعطیلی متوقف شد. با آنکه ممکن است تصور شود اثرات تعطیلی نهادهای دولتی محسوس نیست اما تحقیقات اقتصاددان‌ها نشان می‌دهد تحت تاثیر آن دوره ۱۶ روزه تعطیلی، در سه ماه چهارم سال ۲۰۱۳ یک‌دهم درصد از رشد اقتصاد کاسته شد و ۲۴ میلیارد دلار زیان به کشور وارد شد.
از سوی دیگر در دو مورد تعطیلی دولت که از نوامبر سال ۱۹۹۵ تا ژانویه ۱۹۹۶ رخ داد، بخش‌هایی از دولت به مدت ۲۶ روز تعطیل شد. در نتیجه رسیدگی به ویزای سفرهای توریستی متوقف و میلیون‌ها دلار به خطوط هواپیمایی لطمه وارد شد. همچنین دادگاه‌ها رسیدگی به ۳۵ هزار پرونده ورشکستگی را به تعویق انداختند و شرکت خدمات پارک ملی آمریکا تخمین زد که در این دوره ۷ میلیون نفر مجبور شدند بازدید از پارک را به تعویق اندازند.
اگرچه قبلا هم نهادهای دولتی تعطیل شده بودند اما به باور موسسه رتبه‌سنجی استاندارد اند‌پورز، تعطیلی کنونی تبعات خطرناک‌تر در بر دارد زیرا مدتی است اثرات مثبت برنامه کاهش مالیات‌ها که از ابتدای سال برای کمک به رونق اقتصاد آغاز شده در حال از بین رفتن است. طبق این برنامه هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار از درآمدهای مالیاتی دولت کاسته شده در حالی که هزینه‌های دولت سر جای خود باقی است. فعلا کاخ سفید وانمود می‌کند آرام است. رئیس مشاوران اقتصادی کاخ سفید روز جمعه در یک مصاحبه گفت: «تاثیر تعطیلی چند روزه نهادهای دولتی بر نرخ رشد اقتصاد در سه ماه کنونی بسیار اندک است.» به باور او در سه ماهه کنونی اقتصاد آمریکا در مقیاس سالانه ۳ درصد رشد کرده است.
او معتقد است تاثیر این تعطیلی بر توان مالی کارکنان دولت ناچیز است زیرا حقوق روزهای تعطیل به آنها پرداخت خواهد شد. در تعطیل‌های قبلی، کنگره با گذراندن یک مصوبه ترتیبی داد که کارگران ضرر نکنند و این بار هم به احتمال زیاد همین گونه خواهد بود. جنبه روانی تعطیلی دولت از اثرات واقعی آن پر اهمیت‌تر است البته تعطیل شدن نهادهای دولتی بر سر بودجه احداث دیوار در مرز مکزیک نشان می‌دهد سال آینده راه پیش روی ترامپ چه میزان پر افت و خیز و ناهموار خواهد بود.
در حال حاضر جمهوری‌خواهان اکثریت را در دو مجلس سنا و نمایندگان آمریکا در اختیار دارند با این حال دولت به تعطیلی کشیده شده است. از چند روز دیگر که اکثریت در مجلس نمایندگان در اختیار دموکرات‌ها قرار خواهد گرفت بدون تردید تصویب قوانین دشوارتر می‌شود و چالش‌های سیاسی بیشتر خواهد شد. در واقع این احتمال وجود دارد که بر سر هر موضوع کوچک و بزرگ اختلافاتی پدید آید. برای مثال دوم ماه مارس باید درباره بالا بردن سقف بدهی دولت تصمیم‌گیری شود. در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما جمهوری‌خواهان از موضوع بالا بردن سقف بدهی دولت به‌عنوان ابزاری برای گرفتن امتیاز از او استفاده کردند و پیش‌بینی می‌شود اکنون دموکرات‌ها همین رفتار را با ترامپ بکنند. تعطیلی دولت آمریکا نشان‌دهنده وجود اختلافات عمیق در دولت و کنگره است و این اختلافات سال آینده بزرگ‌تر خواهد شد.
ارسال نظر