ترامپ در مسیر برلوسکنی
بسیاری از کارشناسان معتقدند تهدیدها و شایعات در باره اعلام جرم علیه ترامپ ادامه پیدا خواهد کرد و احتمال استیضاح او اخیرا افزایش یافته است و اگر محبوبیت ترامپ مانند امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه کاهش یابد، وضعیت ترامپ و دولت او در فصول آینده نگران‌کننده خواهد شد. باید به این نکته اشاره شود که بر مبنای نظرسنجی‌های قبل از انتخابات کنگره در ماه نوامبر، موضوع خدمات درمانی و بهداشتی دوران اوباما برای رای دهندگان بسیار مهم بوده است. همچنین مشخص شد مردم مایل هستند بدانند واقعیت درباره دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری کشورشان چیست و مسلما دموکرات‌ها سال آینده به‌عنوان اولویت نخست به این موضوع و موضوعات دیگر مربوط به ترامپ رسیدگی خواهند کرد در نتیجه سرمایه‌گذاران و مدیران شرکت‌ها باید برای یک سال پرنوسان در بازارهای مالی و اقتصاد آمریکا آماده باشند.
واقعیت این است که در دو سال اخیر دستاوردهای اقتصادی ترامپ خیلی چشمگیر نبوده و رشد ۲/ ۴ درصدی سه ماه دوم سال جاری میلادی حاصل کاهش مالیات هاست که از ابتدای سال جاری آغاز شده است. اما در سه ماهه سوم، نرخ رشد به میزان قابل ملاحظه‌ای کمتر از این رقم بود و در آینده نرخ رشد باز هم کمتر خواهد شد. امسال شاخص‌های مالی در بورس آمریکا نوسان‌های شدیدی داشته‌اند، اما بعید است عملکرد آنها مانند ۸ سال اخیر مثبت باشد. در هفته‌های گذشته کاهش شاخص‌ها بارها سبب شده کل رشد آنها در سال جاری از میان برود و به ویژه از سه ماه پیش که تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین شدت پیدا کرده شاخص‌ها عموما کاهش یافته‌اند.
برخی اقتصاددان‌ها معتقدند ترامپ برنامه کاهش مالیات‌ها را نباید این‌قدر زود آغاز می‌کرد، زیرا اقتصاد آمریکا در شرایط مثبت قرار داشت و اگر ترامپ در مواجهه با چین جنگ تعرفه‌ای به راه نمی‌انداخت وضعیت اقتصاد امسال هم امیدبخش باقی می‌ماند. از دید این کارشناسان، برنامه کاهش مالیات‌ها باید سال ۲۰۲۰ آغاز می‌شد تا به رونق اقتصاد آمریکا کمک کند. در حال حاضر تاثیر این برنامه تا اندازه زیادی کاهش یافته و سال آینده شرایط اقتصادی چندان امیدوار‌کننده نخواهد بود. این در حالی است که ترامپ نخواهد توانست دومین برنامه کاهش مالیات‌ها را اجرا کند، زیرا دموکرات‌ها با آن موافق نیستند. از سوی دیگر در حالی که تاثیر برنامه کاهش مالیات‌ها در حال کمتر شدن است، هزینه‌های دولت باقی مانده و به همین دلیل کسری بودجه در حال رشد است.
بر مبنای آنچه بیان شد، سال آینده میلادی سرمایه گذاران، شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان آمریکایی سالی دشوار پیش رو خواهند داشت. اگر رشد شاخص‌های مالی ادامه یابد و رکودی رخ ندهد، رشد اقتصاد آمریکا طولانی‌ترین دوره رشد را از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۱ تجربه خواهد کرد. برخی تحلیلگران معتقدند وضعیت شرکت‌های بورسی آمریکا لزوما خیلی بد نخواهد بود، زیرا با آنکه دوره اوج رشد اقتصاد پشت سر گذاشته شده، اما دوره اوج بازدهی شرکت‌ها هنوز فرا نرسیده است.
امسال برای ترامپ از لحاظ سیاسی سالی دشوار بود، اما محبوبیت او کاهش نیافته و تقریبا برابر محبوبیت باراک اوباما در این زمان از دوران ریاست جمهوری اش است. تحولات ماه‌های اخیر سبب شده شاخص‌ها در بازارهای مالی بزرگ جهان در وضعیت منفی قرار داشته باشند و بسیاری از شاخص‌های مالی در بورس اقتصادهای نوظهور اکنون نسبت به ابتدای سال جاری میلادی بیش از ۱۵ درصد پایین‌تر هستند و در آسیا و اروپا نیز میزان کاهش شاخص‌ها بیش از ۱۰ درصد بوده است. به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران دچار وحشت هستند اما آیا این میزان هراس منطقی است؟ آنها یا فراموش کرده‌اند که سال آینده دو اقتصاد بزرگ جهان یعنی آمریکا و چین رشد خواهند کرد یا بر سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی تمرکز کرده‌اند. بانک‌های مرکزی بزرگ قصد دارند دسترسی آسان به اعتبارات را کم کنند.
بانک مرکزی آمریکا امسال تاکنون سه بار نرخ‌های بهره را بالا برده و قصد دارد سال آینده این برنامه را ادامه دهد. ترامپ که می‌داند امکان اجرای برنامه دوم کاستن از مالیات‌ها وجود ندارد در حال فشار آوردن بر بانک مرکزی برای متوقف کردن برنامه بالا بردن نرخ‌های بهره است تا از این طریق رونق اقتصادی ادامه پیدا کند. اواخر ماه سپتامبر شاخص استاندارد‌اندپورز در بورس آمریکا به اوج تاریخی خود رسید، اما از آن زمان یعنی در دو ماه و نیم اخیر این شاخص کاهش یافته است، زیرا سرمایه‌گذاران شاهد تغییراتی در شرایط اقتصادی جهان هستند و دیدگاه‌های بانک مرکزی آمریکا نشان می‌دهد این نهاد تمایلی به متوقف کردن برنامه افزایش نرخ‌های بهره ندارد.
با آنکه ترامپ بارها از بانک مرکزی انتقاد کرده انتظار می‌رود این نهاد هفته جاری و ماه مارس سال آینده نرخ‌های بهره را بالا ببرد. از آن پس افزایش نرخ‌های بهره به وضعیت اقتصادی وابسته خواهد بود. اگر نرخ رشد بالاتر از ۳ درصد باقی بماند و نرخ تورم بالا رود بانک مرکزی حتما نرخ‌های بهره را دو بار دیگر تا پایان سال آینده بالا می‌برد، اما اگر شرایط امید بخش نباشد و بانک مرکزی باز هم نرخ‌ها را بالا ببرد، به این نتیجه می‌رسیم که بانک مرکزی اهمیتی به بروز رکود اقتصادی نمی‌دهد.
ضعف شاخص‌های اقتصادی و اخبار منفی از رئیس‌جمهوری به کاهش شدید محبوبیت او منجر خواهد شد در واقع رونق اقتصاد تنها دستاورد ترامپ در دو سال اخیر بوده که بارها به آن افتخار کرده است. این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران معتقدند بخش بزرگی از این رونق حاصل سیاست‌های دولت اوباما و بانک مرکزی در دوران خانم جنت یلن است. سال آینده می‌تواند سالی باشد که ترامپ به سرنوشت برلوسکونی نخست‌وزیر اسبق ایتالیا دچار می‌شود. در این کشور نیز ضعف اقتصاد و اخبار منفی از نخست‌وزیر به استیضاح و ناپدید شدن او از صحنه سیاسی ایتالیا منجر شد.
شرکت‌ها، سرمایه گذاران و مصرف‌کنندگان به این احتمال‌ها و اثراتی که تحقق آن بر اقتصاد و بورس آمریکا خواهد داشت، توجه دارند و طبیعی‌ترین واکنش آنها احتیاط است. بازارها نسبت به هراس از بروز رکود بسیار آسیب‌پذیر هستند. یکی از علل نگرانی این است که به‌رغم تمام سخنان ترامپ علیه افزایش نرخ‌های بهره، نرخ‌های واقعی بهره هنوز در پایین‌ترین میزان تاریخی یعنی ۵/ ۱ درصد قرار دارد و این به آن معناست که اقتصاد آمریکا نسبت به ریسک‌های آینده بسیار آسیب‌پذیر است.
ارسال نظر