شوک در قیمت نفت
البته رشد قیمت‌ها به این سطح سبب کاهش تقاضا می‌شود و این به زیان تولیدکنندگان است، اما سطوح بالای قیمت نفت به اقتصادهای مصرف‌کننده این ماده خام از جمله اقتصادهای توسعه یافته و نوظهور لطمه وارد خواهد کرد. به‌طوری که از نرخ رشد آنها کاسته خواهد شد. ساز و کار تاثیرگذاری قیمت بالای نفت بر اقتصادهای نوظهور به این شکل است که قیمت بالا به رشد نرخ تورم در اقتصادها منجر می‌شود و بانک‌های مرکزی وادار می‌شوند نرخ‌های بهره را بالا ببرند. این اقدام نرخ رشد را پایین می‌آورد. همچنین آنها مجبور خواهند شد مالیات‌ها را پایین آورند، در نتیجه کسری بودجه افزایش می‌یابد. از پیش تعدادی از اقتصادهای نوظهور نظیر ترکیه و آرژانتین با مشکلات بزرگ ارزی مواجه و مجبور شده‌اند نرخ‌های بهره را بالا ببرند. ریسک بالا باقی ماندن قیمت نفت برای رونق اقتصاد جهان بسیار جدی است و در این شرایط دولت آمریکا پافشاری می‌کند که کشورها از خرید نفت ایران اجتناب کنند. اگر ترامپ موضع خود را در قبال تحریم بخش انرژی ایران تغییر ندهد، سال آینده اقتصاد جهان دچار مشکلات بزرگی خواهد شد.
در حالی که تعدادی از کارشناسان بازار نفت معتقدند پایان سال جاری قیمت نفت به ۹۰ دلار در هر بشکه می‌رسد، عده‌ای دیگر بسیار خوشبین هستند و می‌گویند رقم قیمت در پایان امسال ۱۰۰ دلار است. این ارقام برای مصرف‌کنندگان نفت که حتی در قیمت‌های بسیار پایین‌تر دچار کسری بودجه و نرخ پایین رشد اقتصاد هستند بسیار نگران‌کننده و شوک‌آور است، اما به نظر می‌رسد شرایط برای آنها دشوارتر خواهد شد. به این معنا که در ماه‌های آینده قیمت‌ها بالاتر از ارقام کنونی قرار خواهد داشت. با آنکه عربستان قبلا ادعا کرده بود می‌تواند ۵/ ۱میلیون بشکه در روز تولید خود را بالا ببرد، اما در عمل این امکان برای ریاض وجود ندارد و بازار به این واقعیت پی برده است. همچنین روسیه توانایی بالا بردن قابل ملاحظه عرضه نفت را ندارد. در واقع ترکیبی از کاهش ذخایر نفت در اقتصادهای توسعه یافته، میزان اندک مازاد ظرفیت تولید، رشد ۵/ ۱ میلیون بشکه‌ای تقاضا برای نفت در سال جاری میلادی، اقدامات آمریکا برای کاهش عرضه نفت ایران به بازارهای جهان، زمینه را برای رسیدن قیمت‌ها به ۱۰۰ دلار یا حتی بالاتر در ماه‌های آینده فراهم کرده است.
چند سناریو در برابر بازار نفت وجود دارد. عده‌ای از تحلیلگران معتقدند ترامپ با درک تاثیر منفی رشد قیمت نفت که حاصل تحریم ایران است، معافیت‌هایی برای خریداران نفت ایران در نظر خواهد گرفت و از راه‌های دیگری اعمال فشار بر ایران را دنبال می‌کند. اگر چنین شود قیمت نفت به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش خواهد یافت و تولیدکنندگان بزرگ نفت از جمله عربستان و روسیه فرصت بیشتری برای بالا بردن ظرفیت تولید خود خواهند داشت. در این حالت قیمت نفت دیگر تهدیدی برای رونق اقتصاد جهان در ماه‌های آینده نخواهد بود. در مقابل، عده‌ای معتقدند رفتار ترامپ در گذشته و در موضوعات دیگر نشان می‌دهد او دست از اعمال فشار بر ایران و بخش انرژی این کشور برنخواهد داشت، زیرا معتقد است از این طریق به اهداف خود که تغییر رفتار ایران است دست پیدا خواهد کرد.
اگر این پیش بینی درست باشد اقتصادهای مصرف‌کننده نفت باید خود را برای دورانی از قیمت بالای نفت آماده کنند و در انتظار ضعف در شاخص‌های اقتصادی جهان باشند. این احتمال وجود دارد که در پایان سال جاری میلادی تقاضای جهانی برای نفت به ۱۰۰ میلیون بشکه در روز برسد. این یک خبر بد برای مصرف‌کنندگان نفت است، زیرا افزایش تقاضا، رشد قیمت‌ها را در پی دارد. نکته مهم دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد این است که میزان تولید نفت شیل در آمریکا امسال به اوج خود می‌رسد و از سال آینده به تدریج کاهش خواهد یافت. این درحالی است که رشد تقاضای جهانی برای نفت ادامه پیدا می‌کند و اگر عرضه به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش نیابد، شرایط نگران‌کننده‌تر خواهد شد.
ارسال نظر