بازگشت نیکی به جایگاه دوم

ماکسی یینگ بلومبرگ در هفته‌های اخیر نشانه‌هایی مبنی بر رونق بازار مالی ژاپن نمایان شده و به باور بسیاری از کارشناسان، این روند در ماه‌های آینده ادامه پیدا خواهد کرد. هفته گذشته به دلیل کاهش شاخص بورس شانگهای، بورس چین جایگاه خود یعنی بزرگ‌ترین بورس آسیا و دومین بورس بزرگ جهان پس از بورس آمریکا را از دست داد و ارزش آن به زیر ۶ هزار میلیارد دلار کاهش پیدا کرد. کسب جایگاه دومین بورس بزرگ جهان توسط بورس ژاپن سبب خواهد شد در آینده توجه بیشتری از سوی سرمایه‌گذاران به این بورس شود.

ارزش بورس چین در سال ۲۰۱۴ به بالاتر از ارزش بورس ژاپن رسید و در سال ۲۰۱۵ به اوج خود یعنی ۱۰ هزار میلیارد دلار افزایش یافت اما طی ۳ سال اخیر همزمان با کاهش نرخ رشد اقتصادی چین ارزش بورس این کشور به تدریج کاهش یافته است. روز جمعه ارزش بورس توکیو به ۱۵/ ۶ هزار میلیارد دلار رسید. بورس شانگهای از سال ۲۰۱۴ تا روز جمعه دومین بورس بزرگ جهان بود اما تنش‌های تجاری رو به رشد بین چین و آمریکا و نیز کاهش نرخ رشد اقتصادی چین سبب شده وضعیت بورس این کشور تا اندازه‌ای نگران‌کننده شود. با آنکه ژاپن تاکنون از تاثیرات منفی تنش‌های تجاری بین آمریکا و شرکای تجاری آن مصون بوده اما نمی‌توان با قاطعیت گفت اوضاع به همین شکل باقی خواهد ماند. در ماه‌های اخیر اقتصاد ژاپن از تنش‌های تجاری لطمه زیادی ندیده اما شاخص بورس این کشور نسبت به ابتدای سال جاری میلادی پایین‌تر است. در واقع اوایل ژانویه شاخص نیکی به بالاتر از ۲۴ هزار واحد رسید اما اکنون در سطح ۲۲ هزار و ۵۰۰ واحد در نوسان است.

با این حال آینده امیدبخش است. ۶۰ درصد شرکت‌های ژاپنی که گزارش عملکرد خود را در سه ماهه دوم سال جاری میلادی منتشر کرده‌اند بازدهی بالاتر از پیش‌بینی‌ها داشته‌اند و کارشناسان معتقدند رشد بازدهی شرکت‌ها ادامه پیدا خواهد کرد اما تحقق این پیش‌بینی شروطی دارد. اقتصاد ژاپن به روابط تجاری با آمریکا و چین و نیز ارزش ین وابسته است و از آنها تأثیر می‌پذیرد. اگر تنش‌های تجاری بین چین و آمریکا ادامه یابد و از فعالیت‌های اقتصادی این دو کشور کاسته شود، شرکت‌های ژاپنی لطمه خواهند دید. از آنجا که پیش‌بینی شده این تنش‌ها ادامه یابد وضعیت بورس ژاپن نمی‌تواند خیلی امیدبخش باشد البته سیاست‌های حمایتی بانک مرکزی ژاپن ادامه پیدا کرده و ارزش ین در برابر دلار پایین باقی مانده است که عاملی برای افزایش رقابت‌پذیری شرکت‌های بورسی است. کارشناسان خوشبین می‌گویند در ماه‌های آینده شرایط اقتصادی در آمریکا مثبت خواهد بود و نیز دولت چین برای کمک به رونق اقتصادی کشور سیاست‌های حمایتی اجرا می‌کند. از سوی دیگر سیاست‌های بانک مرکزی آمریکا به رشد بیش از پیش ارزش دلار منجر می‌شود و این عوامل سبب خواهد شد وضعیت بورس در ژاپن خوب باقی بماند. در سه ماه نخست سال جاری میلادی، تولید ناخالص داخلی ژاپن کاهش یافت اما در سه ماهه دوم این روند معکوس شده است. از سوی دیگر برخی شاخص‌های اقتصادی ژاپن از جمله خرده‌فروشی اخیرا رشدی بالاتر از پیش‌بینی‌ها داشته و این به آن معناست که مصرف‌کنندگان ژاپنی تصمیم گرفته‌اند بیشتر مصرف کنند. نرخ ۲/ ۲ درصدی بیکاری بدین معناست که در آینده سطح دستمزدها بالاتر خواهد رفت و بر مصرف افزوده خواهد شد. کارشناسان معتقدند ثبات سیاسی، ارزش پایین ین، رشد مصرف داخلی و افزایش بهره‌وری عواملی هستند که سبب رونق بورس ژاپن شده‌اند و در آینده تاثیرات مثبت این عوامل آشکارتر خواهد شد. موضوع امیدوارکننده این است که وضعیت شاخص‌های اقتصادی در ژاپن نسبت به بسیاری از اقتصادهای توسعه‌یافته بهتر است و اگر بر مصرف افزوده شود می‌توان به بهبود قابل ملاحظه عملکرد بورس این کشور امیدوار بود. البته برخی ریسک‌ها وجود دارد. برای مثال افزایش قیمت نفت یک عامل فشار بر تمامی اقتصادهای مصرف‌کننده این ماده خام است. برخی نهادهای تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند قیمت نفت در ماه‌های آینده رشد قابل ملاحظه خواهد داشت.