هزینه - فایده یک جام

اما جنب و جوش حاصل از آماده شدن برای برگزاری جام جهانی فوتبال سبب شده بازار ساخت و ساز در وضعیت بهتری قرار گیرد،  البته خود مسابقات فوتبال تاثیرات مثبت بزرگ بر اقتصاد روسیه ندارد اما اگر این کشور بتواند بر ثبات سیاسی بیفزاید و از ظرفیت‌هایی که با برگزاری جام جهانی فوتبال ایجاد می‌شود استفاده کند، شرایط در آینده نزدیک و دور بهتر خواهد شد.

در ۱۲ ماه اخیر افزایش قیمت نفت و سرمایه‌گذاری‌های دولت در زیرساخت‌ها سبب رشد بخش ساخت و ساز روسیه شده است. مسکو پس از پاریس دومین بازار بزرگ دفتر کار در اروپاست و در ماه‌های اخیر میزان قراردادهای اجاره و خرید به سرعت افزایش یافته است. ۸۰ درصد دستمزدها در روسیه مصرف می‌شود، زیرا هزینه مسکن پایین است و بدهی شخصی روس‌ها اندک است. روسیه همواره یک اقتصاد متکی به منابع طبیعی داشته البته مصرف نیز در رونق اقتصاد نقش داشته است. در فصول اخیر وضعیت اقتصادی بهتر شده اما مصرف‌کنندگان همچنان با احتیاط رفتار می‌کنند زیرا دوران رکود را به یاد دارند. اکنون دولت روسیه به‌عنوان میزبان مسابقات فوتبال این فرصت را دارد که تأثیر روانی تحریم‌های غرب را کاهش دهد زیرا هنوز هم مصرف‌کنندگان درباره تشدید این تحریم‌ها و بازگشت رکود به اقتصاد روسیه نگران هستند و کمتر از آنچه انتظار می‌رود مصرف می‌کنند. در واقع دولت روسیه باید با مدیریت ظرفیت‌هایی که با برگزاری جام جهانی فوتبال ایجاد می‌شود ترتیبی ‌دهد تا سودی بالا و پایدار نصیب اقتصاد این کشور شود.

درباره تاثیر کلی برگزاری جام جهانی بر اقتصاد نمی‌توان به آسانی نظر داد. رسانه‌های دولتی هزینه آمادگی برای برگزاری این مسابقات را ۱۴ میلیارد دلار اعلام کرده‌اند و دولت معتقد است سود حاصل از این مسابقات برای اقتصاد روسیه ۳۱ میلیارد دلار خواهد بود. ارزیابی‌های اقتصادی از تاثیر برگزاری جام جهانی در دو دوره قبل در آفریقای جنوبی و برزیل نشان می‌دهد میزبانی مسابقات به نفع اقتصادهای یاد شده بوده است. برخی کارشناسان معتقدند در هر یک از یازده شهر روسیه که مسابقات برگزار می‌شود یک فرودگاه و یک ورزشگاه جدید ساخته شده و بقیه زیرساخت‌ها صرفا نوسازی شده‌اند. همچنین هزینه انجام شده برای هر شهر حدود یک میلیارد دلار بوده است.

در واقع روسیه به‌عنوان میزبان این دوره از جام جهانی فوتبال از دو جهت می‌تواند از این مسابقات سود ببرد. جهت نخست ایجاد اطمینان در سرمایه گذاران خارجی برای حضور گسترده تر در اقتصاد روسیه و جهت دوم کسب سود مالی از برگزاری مسابقات است. به باور کارشناسان، جهت نخست اهمیت بالاتری دارد زیرا تاثیر آن بر اقتصاد روسیه بسیار بزرگ‌تر و پایدارتر خواهد بود. برای میزبان‌های قبلی جام جهانی فوتبال سود اقتصادی کوتاه مدت چندان قابل ملاحظه نبود. برای مثال آلمان در سال ۲۰۰۶ دوازده میلیارد دلار سود کسب کرد و ژاپن ۹ میلیارد دلار. مشاهده می‌شود که رقم سود بزرگ نیست، اما امکان بهره‌برداری از این مسابقات برای رونق بخشیدن به بخش‌های مختلف اقتصاد و کاهش وابستگی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز وجود دارد.

بخش گردشگری، کشاورزی و فناوری بخش‌هایی با ظرفیت بالا برای رونق و توسعه اقتصاد هستند و می‌توانند در آینده سهم بالاتری از تولید ناخالص داخلی روسیه را تشکیل دهند. با آنکه شرکت‌های نفت و گاز روسیه ۴۷ درصد بورس این کشور را تشکیل می‌دهند، اما در سال‌های اخیر اندازه شرکت‌های فعال در حوزه تولید محصولات غذایی افزایش یافته است. اگر دولت زمینه‌های لازم را فراهم کند میزبانی مسابقات جام جهانی فوتبال عاملی برای معرفی روسیه به گردشگران خارجی و رونق بیشتر این بخش در بلندمدت خواهد بود.