تحریک بیاثر مصرفکنندگان
در واقع اقتصاددانان معتقدند نرخ اعلام شده خوب است؛ اما عالی نیست و نسبت به رقم ۴ درصد که ترامپ در دوران تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری وعده داده بود بسیار پایینتر است. در سه ماه نخست امسال مصرف تنها ۱ / ۱ درصد رشد کرده که پایینترین میزان در پنج سال اخیر است. در سه ماه پایانی سال قبل رشد مصرف ۴ درصد بود. در پایان سال گذشته، کنگره آمریکا قانون کاهش مالیاتها را که میزان کلی آن ۱۵۰۰ میلیارد دلار است تصویب کرد. به باور اقتصاددانها رشد کند مصرف شهروندان به این علت رخ داده که هنوز تاثیر کاهش مالیاتها بر اندوختههای خانوارها احساس نشده است.
اقتصاددان موسسه کپیتال اکونومیکس میگوید: گزارش وزارت بازرگانی تااندازهای ناامیدکننده بود؛ زیرا قاعدتا باید کاهش مالیاتها به افزایش سریعتر مصرف منجر میشد. نکته مهم این است که رشد مصرف حتی ثابت باقی نمانده، بلکه کند شده است. البته برخی تحلیلگران میگویند فصل نخست هر سال معمولا رشد مصرف کند میشود؛ زیرا قبل از ماه ژانویه، خریدها انجام شده است و در ماههای آینده رشد قدرت مالی شرکتها و افزایش درآمد مردم سبب خواهد شد مصرف با سرعت بالاتر رشد کند. در سه ماه نخست سال جاری میلادی رشد سرمایهگذاری شرکتها قابل ملاحظه بوده و نیز صادرات آمریکا افزایش یافته است. همچنین شاخص اعتماد مصرفکنندگان و شهروندان بالا بوده است.
البته در ماههای آینده رشد شاخص دلار و تنشهای تجاری آمریکا بار دیگر اهمیت پیدا خواهد کرد. موضوع بعدی این است که هر گاه شاخصهای مالی در بورس آمریکا بالا میروند ترامپ آن را حاصل اقدامات خود توصیف میکند؛ اما باید دید در دوران باراک اوباما وضعیت به چه شکل بوده است. شاخص متوسط صنعتی داوجونز در بورس آمریکا در ۱۶ ماه نخست دوران ریاست جمهوری اوباما نسبت به مدت مشابه ریاست جمهوری ترامپ سه برابر بیشتر رشد کرد و این درحالی است که ترامپ موفق شد برنامه کاهش مالیاتها را به قانون تبدیل کند و قاعدتا کاهش بار مالی شرکتها باید به رشد سریعتر قیمت سهام آنها در بورس منجر شود. البته برخی تحلیلگران میگویند اوباما در پایان دوره بحران مالی و رکود اقتصادی سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ به ریاست جمهوری رسید و طبیعی بود که قیمت سهام رشد قابل ملاحظهای داشته باشد.
معیار دیگر برای مقایسه، وضعیت شاخص MSCI اوراق بهادار در کشورهای توسعه یافته اروپایی، منطقه خاورمیانه و آسیا پاسیفیک بهجز آمریکای شمالی در شانزده ماه اخیر با وضعیت این شاخص در بورس آمریکاست. در ۱۶ ماه اخیر این شاخص در کشورهای یادشده ۹ / ۱۸ درصد و در آمریکا ۷ / ۱۶ درصد رشد کرده است. این به آن معنا نیست که بورس آمریکا عملکرد منفی داشته، برعکس شرایط خوب بوده اما عملکرد بازار مالی عالی نبوده و نمیتوان عملکرد خوب کنونی را به اقدامات ترامپ نسبت داد. به ویژه اگر رویکردهای تجاری و اقتصادی ترامپ در مسائل جهانی را در نظر بگیریم، میتوانیم بگوییم اگر این رویکردها و اقدامات نبود عملکرد اقتصاد آمریکا بسیار بهتر بود. در حالحاضر اکثر کارشناسان و اقتصاددانانهای خوشبین امیدوار هستند در سه ماه دوم امسال شرایط بهتر شود؛ زیرا به تدریج مصرفکنندگان تاثیر کاهش مالیاتها را احساس خواهند کرد. نکته دیگر این است که در گزارش وزارت بازرگانی به رشد ۵ / ۲ درصدی قیمت کالاهای مصرفی به جز سوخت و مواد غذایی، در سه ماه نخست امسال اشاره شده است. این رقم بالاترین میزان از سال ۲۰۱۱ و مایه نگرانی بانک مرکزی آمریکاست.
نرخ هدف بانک مرکزی برای تورم، ۲ درصد است و این نهاد برای نگه داشتن نرخ تورم در این محدوده، در ماه مارس نرخهای بهره را برای ششمین بار از سال ۲۰۱۵ بالا برد. با توجه به نمایان شدن نشانههای رشد سریع نرخ تورم، بانک مرکزی در مسیر بالا بردن نرخهای بهره سریعتر حرکت خواهد کرد و این عامل زمینه را برای کاهش نرخ رشد اقتصادی فراهم میکند.
در واقع عدهای از اقتصاددانها به آینده امیدوار هستند و عدهای به ریسکهایی که اقتصاد آمریکا را تهدید میکند اشاره میکنند، اما تنها با گذشت زمان و انتشار دادههای جدید مشخص خواهد شد دیدگاه کدام گروه به واقعیت نزدیکتر است. در حال حاضر بخشی از رونق کنونی حاصل امیدواری به بهتر شدن شرایط است؛ به این معنا که شرکتها پیشبینی میکنند وضعیت اقتصادی حداقل در سال جاری و سال آینده میلادی خوب خواهد بود در نتیجه بر حجم سرمایهگذاریها و استخدام نیروی کار افزودهاند. همچنین ترامپ در ماه اخیر به رغم تهدیدهایی که در حوزه مقابله تجاری با چین و اروپا مطرح کرده عملا وارد جنگ تجاری نشده و برخی صاحبنظران معتقدند او در نهایت مانند یک تاجر عمل خواهد کرد و با طرفهای تجاری به توافق خواهد رسید حتی اگر آنچه در عمل رخ میدهد با وعدههای او سازگار نباشد.
ارسال نظر