سد بزرگ تعدد نرخ‌ها
به عبارت دقیق‌تر در هیچ کجای دنیا این معاملات در بورسی مخصوص رخ نمی‌دهد. در واقع باید معاملات حوالجات ارزی را ساماندهی کنیم و به سمت دادوستد در بازاری منتظم و همراه با کشف قیمتی درست سوق دهیم. این به آن معناست که قیمت خوردن خود ارز در بازار و مکانی منسجم چندان معقول نیست، اما معاملات حوالجات ارزی و قیمت‌گذاری صحیح آن امری مطلوب است.البته دولت باید سرانجام ارز را تک نرخی کند و تمام این مسائل بهانه‌ای برای تعیین قیمتی مشخص برای ارز است. چون هرگونه دو نرخی بودن قیمت ارز به معنای ایجاد رانت است؛ چرا باید هر چند با وجود فاصله کم بین دو نرخ، دو نفر از ارزی یکسان اما با قیمتی متفاوت بهره‌مند شوند؟ ! تک نرخی شدن ارز چندان کار دشواری نیست و این سیاست در بیشتر کشورهای دنیا به اجرا درآمده است.
مشکل کلیدی درتک‌نرخی شدن ارز به حل مساله در حوزه اقتصاد سیاسی مرتبط است. عده‌ای از رانت‌های بسیار قابل توجه و بزرگ برخوردارند و شیوه معامله در رقابت آزاد را بلد نیستند. گرچه نگرانی‌هایی از بابت اعمال فشار از جانب نهادهای قدرت و منفعت طلب در مقابل راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی در بورس کالا وجود دارد، اما باید عزم جدی برای تحقق آن در دولت دوازدهم وجود داشته باشد. به این ترتیب لازم است هر چه سریع‌تر در راستای اجرای برنامه یکسان‌سازی نرخ‌ها اقدام شود. به عبارت دقیق‌تر هر راهکار و سازوکاری که به تحقق این موضوع (تک نرخی شدن) بینجامد، مطلوب و مفید خواهد بود و باید از آن حمایت شود. در واقع باید سازوکاری برای این موضوع طراحی شود که قدرت اقتصاد سیاسی در ممانعت از تک نرخی شدن، شکسته شود.چنانچه دولت این سیاست را عملیاتی کند، به نفع اقتصاد کشور خواهد بود و با توجه به اینکه دولت خود عرضه‌کننده بزرگ در بازار ارز است، از این امر منتفع خواهد شد.اما در هیچ جای دنیا خود این پول و ارز معامله نمی‌شود، بلکه قراردادها و حوالجات مبتنی بر این پول معامله شده و این امر نیازمند ساماندهی مناسب و تشکیل بازاری مخصوص است. در این راستا بورس کالا اعلام آمادگی خود را برای معاملات حوالجات در بازاری جداگانه اعلام کرده است. البته این امر کار چندان پیچیده‌ای نیست و زیرساخت‌های آن در بورس کالا وجود دارد و اگر همین امروز تصمیم به راه‌اندازی این بازار بگیریم، ظرف تنها ۳ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.
در این راستا راه‌اندازی و اجرای مشتقه ارز یا فیوچرز از ملزومات بازار سرمایه است و در حال حاضر در تمامی بازارهای مالی دنیا استفاده می‌شود. هر چند در حال حاضر زیرساخت‌های مورد نظر برای راه‌اندازی آن وجود دارد، اما در گام نخست باید مسائل فقهی و قانونی آن بررسی شود.در بعد سرمایه‌گذاری خارجی نیز هر چند تک نرخی شدن ارز و راه‌اندازی بازاری برای این موضوع، به‌طور مستقیم در جذب این گروه کمک نمی‌کند، اما به عنوان ابزاری کمکی برای ورود این سرمایه‌گذاران عمل خواهد کرد. در واقع وقتی یک سرمایه‌گذار خارجی قدرت پیش‌بینی مسائل آتی اقتصاد ما را داشته باشد و بتواند هر زمان که اراده کند به ورود و خروج نقدینگی از بازار بپردازد، به بازار ما جذب خواهد شد. در واقع با کمک این ابزارها می‌تواند ریسک معاملاتی خود در اقتصاد و بازارهای سرمایه‌گذاری ایران را تا حد قابل توجهی پوشش دهد.در مجموع اجرای جدی سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز و همچنین بازاری برای پوشش نوسانات نرخ ارز، مورد حمایت اقتصاددانان و کارشناسان کشور خواهد بود.
ارسال نظر