نگرانی‌های بلندمدت

تعطیل شدن بخشی از دولت آمریکا در ابتدای هفته جاری در حالی رخ داد که وضعیت بورس این کشور بسیار خوب است و شاخص‌های مالی در سطوح بی‌سابقه قرار دارند. همچنین وضعیت بازار کار بهتر شده و نرخ بیکاری در پایین‌ترین میزان در چند سال اخیر است. قبل از رویدادهای ابتدای هفته، عده‌ای از تحلیلگران درباره طولانی شدن دوره تعطیلی دولت هشدار داده بودند. البته نگرانی‌ها بیش از آنکه به وضعیت کلی اقتصاد مربوط باشد حاصل نقص در ساختارهای سیاسی در واشنگتن بوده است. اکنون که نهادهای دولتی به شرایط قبل از تعطیلی بازگشته‌اند، باید به نقاط ضعف رسیدگی شود.

اقتصاد آمریکا سال گذشته رشد مناسب داشته و پیش‌بینی شده امسال نیز شاخص‌های آن در وضعیت امیدبخش باقی خواهند ماند. حال این سوال مطرح است که رویدادهای پایان هفته گذشته که سبب نمایان‌تر شدن اختلافات بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در کنگره شده چه تاثیری بر برنامه‌های بانک مرکزی آمریکا و افق اقتصاد این کشور در سال جاری میلادی خواهد داشت. کارشناسان می‌گویند بانک مرکزی آمریکا در مسیر بالا بردن نرخ‌های بهره به راه خود ادامه خواهد داد. چند روز دیگر خانم یلن، رئیس کنونی این نهاد جای خود را به جروم پاول می‌دهد. او مانند خانم یلن فردی محتاط است اما اعتقاد دارد که ضروری است برنامه‌های حمایتی محدود شود. از قبل پیش‌بینی شده بود که امسال نرخ‌های بهره در آمریکا سه بار بالا برده خواهد شد. بهتر شدن شرایط اقتصادی سبب شده بانک مرکزی به فکر کاهش حمایت‌های خود از اقتصاد باشد. در هفته‌ها و ماه‌های آینده تصمیم‌هایی که در کنگره و دولت آمریکا اتخاذ خواهد شد بر شاخص‌های اقتصادی این کشور و تصمیم‌های بانک مرکزی تاثیر می‌گذارد. ترامپ در یک سال اخیر تلاش کرده به وعده‌های انتخاباتی خود عمل کند و فعلا یکی از آن وعده‌ها یعنی کاهش مالیات اشخاص و شرکت‌ها به شکل قانون درآمده است. ترامپ به حرکت در مسیر مورد نظر خود ادامه خواهد داد.

حال باید به یک نکته مهم اشاره کرد و آن اینکه تصمیم‌های رئیس‌جمهوری آمریکا هر چند سبب شده روند بهتر شدن شرایط اقتصادی ادامه پیدا کند اما نارضایتی‌هایی پدید آورده و سبب کاهش محبوبیت او شده است. در شرایطی که تنش‌های سیاسی متعدد در واشنگتن و در کنگره وجود دارد لازم است ترامپ تغییراتی در برنامه‌های خود بدهد. تعطیلی سه روزه دولت، یک نمونه کوچک از تاثیر اختلاف نظرها در کنگره بود. با آنکه این رویداد به خودی خود تاثیرات اقتصادی بلندمدت در پی ندارد اما نشانه‌ای از وجود نقاط ضعف در ساختارهای تصمیم‌گیری آمریکاست. اگر ترامپ بخواهد مانند یک سال قبل رفتار کند احتمال آنکه محبوبیت او بیش از پیش کاهش یابد و با موانع بزرگ‌تری مواجه شود زیاد است. به‌ویژه اقدامات دولت و کنگره باید سبب رضایت رای‌دهندگان شود. انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره چند ماه دیگر برگزار خواهد شد و ادامه وضعیت کنونی سبب می‌شود دموکرات‌ها جایگاه قدرتمندتری در کنگره پیدا کنند.

از سوی دیگر نباید تصور کرد وضعیت اقتصادی به شکلی است که هیچ عاملی آن را تهدید نمی‌کند. ابهام‌ها درباره آینده یکی از عوامل کاهش مصرف و پایین باقی ماندن نرخ تورم است که خطراتی برای اقتصاد پدید می‌آورد. در سال‌های اخیر با آنکه هزاران میلیارد دلار به اقتصاد آمریکا تزریق شده اما نرخ تورم به ۲ درصد که مورد نظر بانک مرکزی است نزدیک نشده و پایین باقی مانده است.

 

برندان مورای

بلومبرگ