به گزارش خبر‌‌گزاری تسنیم، مهدی دارابی، با اشاره به اینکه، به‌طور رسمی و ثبت‌شده ۱۷‌میلیارد دلار کسری تراز تجاری گمرکی داریم (کم اظهاری و بیش‌اظهاری در آن نیست) گفت: باید به این نکته توجه داشت که از این ۱۷‌میلیارد دلار ما ۱۰‌میلیارد دلار عدم‌بازگشت ارز داریم؛ در واقع عملا ۲۷‌میلیارد دلار کسری در آمار‌های گمرکی است. ۱۷‌میلیارد دلار بابت کسری تجاری و ۱۰‌میلیارد دلار هم عدم‌بازگشت ارز.

وی با اشاره به اینکه این ۲۷‌میلیارد دلار کسری از کدام محل تامین خواهد شد؟ گفت: ناترازی مذکور از صادرات نفت‌خام و میعانات و نفت سفید و نفت‌کوره که در آمار‌های گمرکی نمی‌آید، تامین می‌شود. دارابی ادامه داد: اما مخارج ارزی ما صرفا این موارد نیست. ما غیر‌از صادرات نفتی که داریم و در موازنه پرداخت‌ها ثبت می‌شود، موارد مصرفی دیگری هم داریم.

او با اشاره به اینکه، موازنه پرداخت‌ها و تراز تجاری خیلی تفاوت دارد، گفت: موازنه پرداخت‌ها خودش شامل حساب جاری و سرمایه است. حساب جاری خودش نیز شامل چند حساب است که یکی از آنها حساب بازرگانی است. حساب بازرگانی نیز خودش دو قسمت می‌شود و صادرات و واردات غیر‌رسمی در آن افزوده می‌شود. وقتی می‌خواهیم موازنه پرداخت‌ها را تحلیل کنیم باید تمامی حساب‌ها را تحلیل کنیم.

مدیر گروه پول و ارز مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: نکته بعدی این است که ما اگر مازاد ارزی داریم، چرا باید این همه صف تخصیص و تامین داشته باشیم؟ نکته مهم‌تر این است که تامین ارز قاچاق وارداتی و فرارسرمایه از کجا صورت می‌گیرد؟ پاسخ این است که از سمت قاچاق صادرات که شامل: عدم‌بازگشت ارز -کم‌اظهاری صادرات- بیش‌اظهاری واردات است،حدود ۲۰‌میلیارد دلار به این سمت می‌رود. تحلیل موازنه پرداخت‌ها که برای نظام‌های ارزی ثابت مانند عربستان و قطر و امارات تحلیل می‌شود، کاملا با نظام‌های ارزی غیر‌ثابت متفاوت است.به‌عنوان مثال در کشور امارات تحلیل موازنه پرداخت‌ها، از سمت موازنه پرداخت‌ها به نرخ ارز است. وقتی موازنه پرداخت‌های امارات مازاد دارد؛ در واقع این را نشان می‌دهد که امارات می‌تواند نرخ ارزش را ثابت نگه دارد. این تحلیل درست است. وی گفت: اما نکته دیگر این است که در نظام ارزی غیرثابت و شناور، تحلیل از نرخ ارز به موازنه پرداخت‌ها است، یعنی نرخ ارز آنقدر تغییر می‌کند تا موازنه پرداخت شما بالانس شود. در کشور ما که این ناترازی در موازنه پرداخت‌ها وجود دارد، باید در قیمت اقلام بازار غیر‌رسمی (همانند قاچاق، فرار سرمایه و تقاضای احتیاطی) بالانس شود.

وی تاکید کرد؛ در واقع وقتی نرخ در این بازار از حدی بالاتر می‌رود دیگر تقاضایی وجود ندارد که شما برای قاچاق یا فرار سرمایه استفاده کنید. نکته مهم این است تحلیل موازنه پرداخت‌ها در نظام ارزی ثابت و در نظام ارزی غیر‌ثابت کاملا متفاوت است. از موازنه پرداخت‌ها می‌خواهند به نرخ ارز برسند که این در نظام ارزی ثابت امکان‌پذیر است، اما در شرایطی که نظام ارزی شما ثابت نیست، باید از نرخ ارز به آن سمت بروید. دارابی گفت: در دهه‌۸۰ که ۲۵۰ تا ۲۸۰میلیارد دلار ارز در اختیار داشتیم، عمده تامین ارز قاچاق به دلیل تزریق و مداخلات بانک‌مرکزی بود، اما الان بانک‌مرکزی نمی‌تواند چنین مداخلاتی داشته باشد. عمده تامین ارزی که شاهد آن هستیم، از کم‌اظهاری صادرات و بیش‌اظهاری واردات و قاچاق صادراتی تامین می‌شود.

مدیر گروه پول و ارز مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به اینکه، اساسا موازنه پرداخت‌ها خیلی پیچیده است، گفت: هم‌اکنون نمی‌دانیم کدام قسمت موازنه پرداخت‌ها نقش تراز‌کننده نرخ را ایفا می‌کند.

 

اخبار مرتبط