چالشهای گرفتن انحصار از اشخاص خاص
علیرضا پیمانپاک؛ قائممقام وزیر جهادکشاورزی، در این نشست گفت: برخی از افرادی که در سالهای قبل در حوزه تحلیلگری مشغول بودند، امروز وارد عرصه اجرا شده و با یک دوگانگی مواجه شدهاند. باید توجه داشته باشیم رسیدن به یک برنامه درست یک مساله است،اما اجراییکردن آن مساله دیگری است. امروز اینکه باید تنوع مبادی در واردات کالاهای اساسی ایجاد کنیم و انحصار را از افراد خاص بگیریم، یک مساله اثبات شدهاست و کسی مخالف آن نیست، ولی اجراییکردن آن در روزمرگی دستگاههای اجرایی، بسیار دشوار است و هر روز با مشکل جدید مواجه میشود. وقتی میخواهیم سهم افراد خاص را کم کنیم، ابتدا با این مشکل مواجه میشویم که در تامین نهاده برای رفع مشکل روزمره باید با همین افراد همکاری کنیم و در غیراینصورت مشکلات روزمره اجازه کار بلندمدت را نمیدهد.
او افزود: امروز کسی از مسوولان وزارت جهاد سوال نمیکند که «در تنوعبخشی به مبادی واردات، صرفهجویی ارزی یا موارد مشابه چه دستاوردی حاصل کردی؟»، بلکه مساله قیمت امروز مرغ، اولین چیزی است که وزارت جهاد در مورد آن مورد سوال واقع میشود، بنابراین مدیریت مسائل روزمره و اقدامات بلندمدت باید کنار هم انجام شود. وزارت جهاد بهطور ویژه بخش زیادی از زمان خود در واردات کالاهای اساسی را درگیر امور روزمره است و فرصت زیادی برای انجام امور بلندمدت در این زمینه ندارد، در عینحال تلاش کردیم با دستگاههای متعدد دیگر، کنار تامین نیاز روزمره، بهعنوان اولویت اصلی، در راستای تحقق اهدافی همچون تنوعبخشی به مبادی واردات و کاهش هزینه تامین غذای اساسی، اقداماتی را تعریف و پیگیری کنیم. امروز در مقایسه با دورههای قبل، بیشترین هماهنگی را با دستگاههای مختلف از جمله بانکمرکزی، وزارت اقتصاد و گمرک داریم.
انطباق نقشه ارزی و تجاری باید بهمرور زمان محقق شود
پیمانپاک ادامه داد: باید راهبرد مشخصی داشته باشیم که چهمیزان در یک سالقصد داریم در انطباق نقشه ارزی و تجاری پیشرفت کنیم و چهمیزان از واردات کالاهای اساسی را از طریق طرحهای مربوط به این مهم محقق کنیم؛ در واقع باید ایدهآلها در امنیتبخشی به سبد غذایی، صرفهجویی ارزی، تنوعبخشی به مبادی واردات، انطباق را بهطور گام به گام محقق کنیم. وزارت جهادکشاورزی از ابتدا یک وزارتخانه تولیدی بوده و توجه به مسائل تجاری در آن در اولویت قرار نداشتهاست، در سالهای اخیر بخش تجاری در اولویت قرارگرفتهاست ولی همچنان جای کار دارد. ما امروز علاوهبر تنوعبخشی به مبادی وارداتی، در زمینه تغییر جیره دام و طیور متناسب با منابع ارزی کشور نیز گام برداشتهایم که به هیچعنوان در ساختار سنتی وزارت جهاد پذیرفته نیست.
وی اضافه کرد: بهطور مثال تلاش کردیم در جهت انطباق نقشه ارزی و تجاری بخشی از نهادههای دامی را از هند وارد کنیم. یکی از مشکلات در این مسیر، تدوین استانداردهای لازم از سوی سازمان استاندارد بود که ابتدا گفته شد «دو سال زمان میبرد» و ما تلاش کردیم با رایزنیهای متعدد این اقدام را در سریعترین زمان ممکن محقق کنیم. در مورد همکاری با روسیه نیز با مشکلات مشابهی برخورد کردیم که همگی جزو سختی کار است ولی بدون رفع این مشکلات با همکاری دستگاهها، امکان تحقق این انطباق در نقشه تجاری و ارزی کشور فراهم نمیشود.
تحقق اقدامات بلندمدت به همافزایی همه دستگاهها نیاز دارد
قائممقام وزیر جهادکشاورزی ادامه داد: صادرات کالای صنعتی به کشورهای دیگر از جمله روسیه به این سادگی که برخی تصور میکنند نیست، ما در دوران سازمان توسعهتجارت، تلاش کردیم با زحمات فراوان در این کشور نمایشگاه ایجاد کنیم و متوجه شدیم نه واردکننده روسی امروز از میزان تولید در ایران اطلاع دارد، نه صادرکننده ایرانی بازار روسیه را میشناسد؛ درحالی که ایجاد جریان صادراتی نیاز به رفع مشکلات حملونقل، نقل و انتقال پول، مسائل حقوقی وهزار مساله دیگر دارد و به این سادگی نیست. وی افزود: یکی از مهمترین راهبردهای دولت سیزدهم که مورد تاکید رئیسجمهور قرار دارد، بهبود نقشآفرینی ایران در کریدورهای تجاری است، اما این راهبرد به این مهمی، هنوز در لایههای پایینی دستگاههای دولتی مقبول نیفتاده است و متناسب با آن قاعدهگذاری نمیشود و نتیجه آن نیز افزایش هزینه ترانزیت بودهاست. در مورد انطباق نقشه ارزی و تجاری نیز باید بهنوعی به یک اراده عمومی در دولت و حاکمیت تبدیل شود و همه دستگاهها باید آن را بپذیرند و متناسب با آن قوانین و مقررات را تنظیم کنند.
باید با فرض ماندگاری تحریمها برنامهریزی و اقدام کنیم
پیمانپاک در پایان گفت: اولین گام در بدنه مدیریتی کشور این است که بپذیریم تحریم ماندگار است و در شرایط تحریم نیز میتوان تجارت با کشورها را توسعه داد و سازوکارهای جایگزین ایجاد کرد، امروز به مدیرانی نیاز داریم که به این حقایق باور داشته باشند. یکی از دستاوردهای ما در تنوعبخشی به مبادی واردات و رفع انحصار در این زمینه این بوده که امروز برخلاف سالهای قبل، مسیرهای واردات جدیدی ایجاد شدهاست و اگر افراد خاص بخواهند با قفلکردن واردات کالای اساسی برای کشور مشکل ایجاد کنند، دستکم تا چند ماه برای ما مشکلی پیش نمیآید و میتوانیم مسائل را مدیریت کنیم. در ادامه قصد داریم سهم افراد و سازوکارهای جدید را افزایش دهیم و بهمرور از وابستگی به انحصارگران بکاهیم.