گزارش گمرک ایران درباره وضعیت صادرات و واردات کشور در ۵ماهه نخست امسال نشان می‌دهد که میزان صادرات در مرداد نسبت به ماه قبل تغییر خاصی نداشته است و میزان واردات نیز نسبت به تیرماه سال جاری کاهش داشته است.

از نظر ترکیب کشورهای واردکننده کالا از ایران و صادرکنندگان محصولات به کشور نیز تغییر قابل‌توجهی مشاهده نمی‌شود و همچنان کشورهایی همچون چین، امارات متحده عربی، عراق، ترکیه و هند، نام‌های آشنای این لیست هستند. نکته حائز اهمیت دیگر در این گزارش آن است که در ۵ماهه نخست سال جاری بیش از ۷/ ۳درصد از مجموع واردات کشور را تلفن همراه تشکیل می‌دهد. این گزارش حاوی خبر خوبی نیز هست. در مدت مذکور درآمد ایران از ترانزیت کالا افزایش قابل‌توجهی داشته است.

اما مهم‌ترین عدد این گزارش تراز منفی ۵ میلیارد دلاری در پنج‌ماهه نخست امسال است. با توجه به اینکه این عدد در مدت مشابه سال ۱۴۰۰ مثبت ۲/ ۱میلیارد دلار و در مدت مشابه سال گذشته معادل منفی ۷۰۰میلیون دلار بوده است، این تراز منفی می‌تواند نشانه‌ای بر افزایش فروش نفت ایران و واردات کالا برای جلوگیری از اوج‌گیری تورم باشد. در واقع این آمار می‌تواند خبر بلومبرگ در رابطه با افزایش قابل‌توجه فروش نفت ایران را تایید کند.

بر اساس آمارهای گمرک ایران، وزن کالاهای وارداتی در مردادماه معادل ۵۶/ ۲میلیون تن بوده و ارزش دلاری واردات در این ماه رقم ۶۷/ ۴میلیارد دلار را ثبت کرده است. همچنین صادرات کشور در ماه گذشته از نظر وزنی معادل ۱/ ۱۰تن و از نظر ارزش دلاری رقم ۴/ ۳میلیارد دلار را ثبت کرده است. بنابراین در مردادماه حجم تجارت ایران معادل ۰۷/ ۸میلیارد دلار محاسبه شده است. همچنین تراز تجاری ایران در مردادماه رقم منفی ۲۷/ ۱میلیارد دلار را نشان می‌دهد. همچنین مقایسه آمارهای مردادماه با تیرماه نشان می‌دهد که از نظر ارزش دلاری صادرات این ماه نسبت به تیرماه گذشته تغییری نداشته و واردات مردادماه نسبت به تیرماه سال جاری از نظر ارزش دلاری ۱۶درصد کاهش پیدا کرده است. در مقایسه با مردادماه سال ۱۴۰۱ نیز تغییرات چندان قابل‌توجه نیست. مقایسه نشان می‌دهد میزان صادرات نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۴۰۰میلیون دلار، معادل ۱۰درصد، کاهش یافته و میزان واردات نیز نسبت به مرداد سال گذشته ۲۰۰میلیون دلار، معادل ۴درصد، کاهش پیدا کرده است.

 میزان کالاهای وارداتی به کشور در ۵ماهه سال جاری ۱۴میلیون و ۴۰۰هزار تن کالا به ارزش ۲۴میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار بوده که از حیث وزن ۱۷/ ۲درصد و از نظر ارزش ۴۹/ ۷درصد رشد داشته است. در ۵ ماه سال جاری ۵۵میلیون و ۹۰۰هزار تن کالا به ارزش ۱۹میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار به خارج از کشور صادر شده است. بنابراین تراز تجاری ۵ماهه ابتدایی کشور معادل منفی ۹/ ۴میلیارد دلار بوده است. این گزارش در خصوص درصد تغییرات صادرات کالا در ۵ماهه امسال می‌افزاید: این میزان صادرات کالاهای غیرنفتی که به استثنای نفت خام، نفت کوره و نفت سفید تجارت چمدانی بوده از حیث ارزش ۵۵/ ۸درصد کاهش و به لحاظ وزن ۵۶/ ۲۶درصد افزایش را نشان می‌دهد. درواقع این مطلب به معنای آن است که کالاهای ایرانی با قیمت ارزان‌تری به ازای هر تن به دیگر کشورها صادر می‌شود.

بررسی کارشناسی گمرک نشان می‌دهد عمده دلیل کاهش ارزش صادرات، کاهش قیمت جهانی عموم کالاهای صادراتی پتروشیمی است.

بر اساس این گزارش متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای صادراتی ۳۴۶دلار و متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای وارداتی ۱۶۷۷دلار در ۵ماهه سال جاری بود.

این گزارش در خصوص عمده‌ترین مقاصد کالاهای صادراتی ایران می‌افزاید: چین با ۵میلیارد و ۶۰۰میلیون دلار، عراق با ۳میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار، امارات متحده عربی با ۲میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار, ترکیه با ۲میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار و هند با ۸۴۵میلیون دلار ۵ کشور عمده مقصد کالای صادراتی ایران بودند. ۱۳/ ۷۵درصد از وزن و ۷۷/ ۷۴درصد از کل ارزش صادرات کشورمان در ۵ ماهه سال جاری به این ۵ کشور بوده است.

بر اساس این گزارش امارات متحده عربی با ۷میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار، چین با ۷میلیارد و ۱۰۰میلیون دلار، ترکیه با ۲میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار، آلمان با ۸۷۹میلیون دلار و هند با ۸۱۳میلیون دلار ۵ کشور عمده طرف معامله واردات در ۵ماهه سال جاری بودند.

پنج کشور فوق ۶۲درصد از وزن و ۶۰/ ۷۶درصد از کل واردات کشور را در این مدت به خود اختصاص دادند.

این گزارش در خصوص میزان واردات انواع گوشی‌های تلفن همراه در ۵ماهه سال جاری می‌افزاید در این مدت ۹۱۳میلیون دلار گوشی تلفن همراه وارد کشور شده است که معادل ۷۷/ ۳درصد از کل ارزش واردات کشور را دارا بود.

بنابر این گزارش با توجه به اهمیت ترانزیت خارجی کشور از قلمروی ایران و سیاست تسهیل‌گرایانه در این زمینه، ترانزیت خارجی از ایران با ۴/ ۵درصد افزایش به رقم ۶میلیون و ۲۰۰هزار تن رسید.