لاوروف در راس یک هیات بلندپایه دولتی و نمایندگان شرکت‌های بزرگ روسی به بغداد سفر و با روسای قوای سه‌‌‌‌‌‌گانه عراق و فواد حسین همتای عراقی دیدار و گفت‌وگو کرده‌است. لاوروف در این سفر با مقامات عراقی درخصوص مسائل مرتبط با انرژی، نفت، گاز، فعالیت شرکت‌های روسی، امنیت و تسلیحات عراق رایزنی کرده و ممکن است قرارداد‌‌‌‌‌‌هایی نیز در عرصه‌‌‌‌‌‌های مورد اشاره بین روسیه و عراق تفاهم و امضا شود. این سفر در زمانی انجام می‌گیرد که آمریکا تلاش می‌کند با محدودیت دلاری ارزش پول عراق را کاهش داده و کشور عراق را در گام جدیدی از بحران وارد کند؛ چراکه ادامه این کاهش ارزش پول ملی دولت محمدشیاع ‌‌‌‌‌‌السودانی را دچار چالش خواهد کرد؛ بنابراین نخست‌‌‌‌‌‌وزیر عراق سعی دارد تا بحران اقتصادی عراق را تا حدودی مرتفع کند.

واقعیت این است که واشنگتن با استفاده از ابزار قدرت دلار به مردم عراق ضربه زده است و این مساله خشم مقامات بغداد را در پی داشته، تا جایی‌که السودانی سفر خود به واشنگتن را به‌‌‌‌‌‌خاطر این مساله به تعویق انداخت. سردی روابط بغداد و واشنگتن، فرصت خوبی را برای روس‌ها فراهم کرد تا نفوذ و حضور خویش را در کشور عراق افزایش دهند و این توسعه روابط موجب دورشدن عراق از غرب خواهد بود. روسیه از سال‌های ۲۰۲۱ سطح مناسبات خویش را با کشور عراق توسعه داده و در حال‌حاضر حجم تجارت دو کشور روبه‌‌‌‌‌‌افزایش است؛ گویی روس‌ها روی ظرفیت‌های عراق حساب ویژه‌‌‌‌‌‌ای باز‌کرده‌‌‌‌‌‌اند.

به‌نظر می‌رسد در این سفر نیز روس‌ها به‌دنبال فرصت‌های جدید برای افزایش و گسترش تجارت متقابل هستند. همکاری دو کشور عراق و روسیه با اولویت انرژی در دستور کار قرار دارد. دولت عراق سعی دارد با همکاری روسیه و احداث نیروگاه‌های اتمی بر چالش برق در این کشور فائق آید. از سوی دیگر به دلیل تعلل آمریکا در فروش تسلیحات نظامی به عراق، فرصت خوبی برای مستحکم‌شدن پای روسیه در عراق به‌وجود آمده است، روسیه آمادگی خود را جهت برآورده‌کردن تمام نیازهای عراق به محصولات نظامی ساخت روسیه رسما اعلام کرده‌است.

موضوع مهم بعدی همراه‌کردن اربیل با سیاست‌های مسکو است. روسیه سعی دارد از طریق میانجیگری در کاهش اختلافات میان اربیل و بغداد قدم بردارد؛ چراکه هرقدر عراق امنیت و ثبات بیشتری داشته باشد، روسیه در اجرای برنامه‌های اقتصادی و انرژی خود موفق‌‌‌‌‌‌تر خواهد بود. این در حالی است که رهبران منطقه اقلیم به دلیل کاهش نقش‌آفرینی و تاثیرگذاری آمریکا در تحولات عراق و تضمین امنیت کردها، از متحد سال‌های گذشته خویش دلسرد شده و به سمت تقویت روابط با مسکو که در حال نقش‌آفرینی در منطقه غرب آسیا است تمایل پیدا کرده‌‌‌‌‌‌اند.

متقابلا مسکو نیز به‌دنبال تقویت جایگاه خود در کردستان عراق به‌‌‌‌‌‌ویژه در مناطق جنوبی به دلیل ذخایر منابع نفتی و گازی قابل‌‌‌‌‌‌ملاحظه است؛ در واقع روس‌ها به‌دنبال سهم‌‌‌‌‌‌گیری از بخشی از فرآیند همکاری گازی با اربیل هستند. نکته بعدی این است که تحکیم روابط مسکو با اربیل مانع سرقت منابع کردستان عراق به خارج است، بنابراین آمریکا بیشترین ضرر را خواهد کرد. روسیه پس از شروع جنگ اوکراین برای تحت‌‌‌‌‌‌فشار قراردادن اروپا با توافق عربستان مانع از افزایش سطح تولید شد. عراق پس از عربستان‌سعودی دومین کشور تولیدکننده نفت است و در قیمت‌گذاری حامل‌‌‌‌‌‌های انرژی در جهان تاثیر زیادی دارد؛ از این‌رو‌ روسیه به‌جایگاه واقعی عراق در عرصه انرژی پی برده و ‌درصدد است سیاست‌های انرژی خود را در جهان با عربستان و عراق محقق کند تا بتواند به منافع آمریکا ضربه جدی بزند. توجه به این نکته ضروری است که کشورهای عربی پیش‌‌‌‌‌‌از این از سیاست‌های آمریکا در جهان تبعیت می‌کردند؛ اما تغییرات و تحولات در هندسه نظم جدید جهانی، سبب شد اعراب در سیاست‌های خود بازنگری کنند که این به نفع روسیه است.

روسیه خود را برای نظم جدید جهانی آماده می‌کند و در این راستا همکاری‌های خوب و جدیدی با کشورهای منطقه خصوصا عربستان‌سعودی و عراق به‌عنوان صاحبان نفت و گاز ایجاد‌کرده‌است. از سوی دیگر عربستان‌سعودی نیز در تلاش است از طریق توسعه روابط اقتصادی با عراق، نفوذ خویش را در این کشور افزایش دهد. در دیدار «محمد الحلبوسی(رئیس مجلس عراق)» با «فیصل بن‌فرحان» (وزیرخارجه عربستان)راه‌‌‌‌‌‌های گسترش روابط و همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری مشترک موردبررسی قرار گرفت. یکی از مهم‌ترین رخدادهای سیاست خارجی عربستان، گفت‌وگو با جمهوری‌اسلامی ایران برای احیای روابط است که با میانجیگری عراق مذاکرات میان مقامات دو کشور در بغداد برگزار شده‌است.

مقام‌‌‌‌‌‌های ایرانی و سعودی در ماه‌های اخیر نیز بارها برای ادامه گفت‌وگوها و بهبود روابط اعلام آمادگی کرده‌‌‌‌‌‌اند. به‌نظر می‌رسد یکی از اهداف سفر اخیر فیصل بن‌فرحان به بغداد ضمن توسعه مناسبات اقتصادی و سرمایه‌گذاری، گفت‌وگو درباره ادامه مذاکرات با ایران باشد. پیش‌‌‌‌‌‌ازاین‌ فواد حسین، وزیرخارجه عراق از سفر قریب‌‌‌‌‌‌الوقوع وزیرخارجه عربستان به بغداد برای ازسرگیری مذاکرات تهران و ریاض خبر داده بود.

موضوع سفرهای اخیر مقامات روسیه و عربستان برای دولت عراق از اهمیت فزاینده‌ای برخوردار است. از یک‌سو، عراق خواستار نقش‌آفرینی در تحولات منطقه‌ای است و میزبانی از مذاکراتی همچون ایران و عربستان می‌تواند این هدف عراق را محقق کند، از سوی دیگر، عراق نیز مانند دیگر کشورهای منطقه به‌‌‌‌‌‌خوبی آگاه است که بهبود روابط بین ایران و ریاض نه فقط برای این کشورها بلکه برای سایر کشورها از جمله روسیه، چین و منطقه غرب آسیا تبعات مهمی دارد.

اخبار مرتبط