آهارونیان؛ از پیشگامان پیوند سیاسی ایران و ارمنستان
همچنین شرکت حملونقل ستی را آبل رومستان (پدر همسر لئون) و یکی از شرکایش در سال۱۳۳۰ تاسیس کردند. این شرکت برای تریلرهای حمل کالا در جنوبشرق تهران ساختهشده بود. رومستان علاوهبر آن، یک معدن سرب و یک هتل بهنام ریتس داشت که همسرش، رژینا هوسپیان آن را اداره میکرد. آنها علاوهبر اینها، کار فروش بلیت هوایی، ترخیص کالا در گمرک، انتقال محمولههای بزرگ صنعتی الکترونیکی و... از بنادر برای طرحهای عمرانی کشور را به عهده داشتند. لئون در سال۱۳۴۷ بهصورت تماموقت در شرکت ستی مشغول بهکار شد. در همان سالها، قراردادی با شرکت میتسوبیشی بست تا دستگاههای گازسوز تولید برق را از بنادر جنوب کشور به محل ساخت نیروگاه انتقال دهند. آنها ۱۳۰۰ کیلومتر مسیر را برای انتقال بار به مناطق شمالی کشور طی میکردند. برای عبور محمولههای سنگین به پلهای مسیر راه و جادههای حاشیه گذر نیاز داشتند تا پلهای موجود تخریب نشوند. گاهی ضرورت ایجاب میکرد، مسیر رودخانهای را تغییر دهند تا امکان ساخت راه گذر و انتقال محمولهها فراهمشود. شرکت ستی طی قراردادی با شرکتهای فرانسوی و آلمانی، چهار دستگاه و دو ژنراتور با وزن هریک ۱۴۰ و ۱۱۰تن خرید تا تجهیزات سد سفیدرود و نیروگاه آبی را از جنوب کشور به منجیل انتقال دهند. این محموله با وزن تریلی و بوژی حدود ۲۵۰تن میشد.
در سال۱۳۵۴ بین ایران و شوروی قراردادی منعقد شد که براساس آن شوروی متعهد شد ۵سیلوی ۶۰هزار تنی غله برای ایران بسازد. کار انتقال سیمان به شهرهای موردنظر به شرکت ستی واگذار شد. به پیشنهاد شرکت تکنوکروم روسیه شرکت آیساپ تاسیس شد. هدف از تاسیس آن، مدیریت ۱۲۰۰ نفر از کارکنان سازنده نیروگاه ۸۰۰ مگاواتی اصفهان بود. به ۵ نفر از کارکنان شرکت ۸ تا ۱۵درصد و به لئون نیز بیش از ۲۵درصد سهام داده شد. فرد دیگری، همراه با لئون، مدیریت شرکت را به عهده داشتند، پس از چندی این شرکت به دلیل فساد مالی مدیریت متضرر شد.
لئون از سهامداران و اعضای هیاتمدیره شرکت مهندسی گارنیران نیز بود. این شرکت در اواسط دهه پنجاه در منطقه لواسان ۳۵۰هزار مترمربع زمین برای ساخت ویلا خریداری کرد. در مناقصه بینالمللی، یک شرکت شهرسازی آلمانی برای اجرای این طرح برنده شد. با پیروزی انقلاب در بهمن ۱۳۵۷ اجرای این طرح متوقف شد و با مصوبه دولت در سالهای اول دهه شصت، بخشی از آن، جزو زمینهای موات شد؛ در نتیجه مدیران شرکت مدرکی برای اثبات نداشتند. آنها پس از ۲۰ سال مراجعه به دادگاه، توانستند سند مالکیت خود را بگیرند. سندیکای شرکتهای بینالمللی حملونقل با حضور ۵۵ شرکت در اتاق بازرگانی، انتخاباتی برگزار کرده که لئون با کسب ۵۴ رای به ریاست سندیکا انتخاب شد. او در دو دوره دوساله (سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۴) ریاست سندیکا را به عهده داشت.
شرکت ستی در دوران جنگ، برخی محمولهها را بهصورت رایگان به جبهه حمل میکرد. اعطای کامیونها و تریلرهای شرکت برای انتقال تجهیزات سنگین نظامی (مثل تانک و هاورکرافت) به مناطق مختلف جنگی، بخشی از خدمات آنها بود.
شرکت ستی در سال۱۳۷۲ شعبهای در ارمنستان تاسیس کرد و با ۱۲ پرسنل که در بخش فروش بلیت هوایی، حملونقل بینالمللی و گردشگری فعالیت داشتند. به روایت لئون شرکت به مدت ۱۲سال زیاندهی داشت و از سال۱۳۸۳ به سودآوری رسید، بههمیندلیل بخش فروش بلیت تعطیل شد. در سال۱۳۸۲ به سرمایهگذاری در کارخانه آر- آل ارمنستان پرداخت. این کارخانه تولیدکننده پروفیل آلومینیوم بود و ۳۰کارگر داشت. لئون شرکت آلیومتک را تاسیس کرد و شریکش آن را اداره میکرد. لئون همچنین به کمک برخی از دوستانش اقدام به خرید زمین و ساختمانهای مخروبه در ارمنستان کرد. وی با خرید یک کودکستان کهنه و نوسازی آن قصد داشت کودکستان را به یک بنیاد هنری اهدا کند. خرید یک اردوگاه در ۷۵ کیلومتری ایروان و تاسیس سه ساختمان نوساز در آن، خرید ۱۴.۴۰۰ مترمربع زمین و ساخت ۱۰۴دستگاه آپارتمان، همراه با فروشگاه، داروخانه، استخر و ورزشگاه، بخشی از سرمایهگذاریهای لئون و شریکش در ارمنستان بود.
شیوه مدیریتی لئون این بود که در مسیرهای سخت سعی میکرد، شخصا خود در محل انتقال حاضر باشد. او کارهای شرافتمندانه همکارانش را ارج مینهاد. پرداخت دستمزد به گونهای بود که رضایت کارکنان را درنظر میگرفت. به مشکلات خانوادگی کارکنان رسیدگی میکرد. در عرض ۶۰ سال، تجهیزات، خودرو، املاک و داراییهای شرکت افزایش یافت. آنها به پیشنهاد شرکت فرانسوی سرف، شرکت کیمیا کیش را تاسیس کردند. این شرکت برای انتقال کارکنان شرکت نفتی بود که در دریا عملیات حفاری میکرد.
در دهه هفتاد شمسی شهرداری منطقه ۱۸ شرکت ستی را ۱۱۰میلیونتومان جریمه کرد. بهدنبال این امر، شرکت ستی از شهرداری منطقه ۱۸ شکایت کرد، اما نهایتا شرکت برای ایفای تعهدات خود به ناچار از طریق چانهزنی به مبلغ پنجاه و هشتمیلیون بهعنوان جریمه رضایت داد. مشکلات لئون تنها به بیرون خانواده بازنمیگشت، برادرزادهاش با استفاده از اعتبار خانوادگی از کارخانه تولید مواد غذایی سوءاستفاده کرد و دویستهزار دلار، زیان را متوجه خانواده کرد که این مساله قریب سه سال، بخشی از سرمایه و وقت لئون را هدر داد. لئون با حدود نیم قرن تلاش در زمینه حملونقل وسائل سنگین در ایران فعالیت دارد.
او نقش موثری در پیوند سیاسی دولت ایران و ارمنستان داشته است. او همچنین از طریق شورای خلیفهگری در ارتباط مستقیم با مسائل اقلیتها قرار داشت، فعالیتهای نیکوکارانه وی عموما در ارتباط با اقلیت مذهبی ارامنه در ایران و ارمنستان معطوف بود. تجربه آهارونیان ما را با تاثیرات خروج سرمایه انسانی، مالی و فنی اقلیتها و مشکلات ناشی از حوادث سیاسی آشنا میکند.