به گزارش اتاق ایران، در این نشست جمعی از روسای کمیسیون‌های تخصصی و رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران حضور داشتند. به اعتقاد بخش‌خصوصی برنامه هفتم توسعه باید به‌جای توسعه، پایداری و ثبات را اولویت کار خود قرار دهد. علی چاغروند، معاون کمیسیون‌ها، مجامع و شوراهای اتاق ایران با اشاره به گزارش مجلس درباره دستاوردهای ۶ برنامه قبلی که در حدود ۱۰‌درصد از آنها اجرایی شده‌است، گفت: این آمار و اطلاعات درباره وضعیت اجرای برنامه‌های توسعه بیانگر آن است که متاسفانه به‌جای برنامه، کتابی از آرزوهای خود را تدوین کردیم.

او با اشاره به روند تهیه برنامه هفتم توسعه که با سرعت بالایی دنبال می‌شود، از دولت خواست تا با توجه به شرایط ویژه حاکم بر تمام ابعاد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور، سعی کند در این برنامه بیشتر از گذشته به ذی‌نفعان اصلی آن یعنی بخش‌خصوصی توجه کند، چراکه در این رابطه مجموعه مطالعات کارشناسی و دقیقی از سال‌۱۳۹۹ توسط کمیسیون‌ها و مرکز پژوهش‌های اتاق ایران انجام‌شده و می‌تواند راهنمای خوبی برای دولت در تدوین این برنامه باشد. او تاکید کرد: بخش‌خصوصی در کنار نقدهایی که به تدوین برنامه و شیوه اجرای آن دارد، پیشنهادهای خود را نیز آماده کرده و در اختیار سازمان برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌وبودجه که متولی تهیه برنامه هفتم است، قرار داده و امید دارد این راه‌‌‌‌‌‌‌‌حل‌‌‌‌‌‌‌‌ها بتواند وضعیت کشور را بهبود ببخشد.

برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌های قبلی نسبت به بودجه ‌و قوای اجرایی بی‌‌‌‌‌‌‌‌توجه بودند

در ادامه سادینا آبایی، نایب‌‌‌‌‌‌‌‌رئیس کمیسیون احداث و خدمات فنی‌مهندسی اتاق ایران از تلاش برای برداشتن باری از دوش دولت و همفکری‌کردن با او سخن گفت و از عدم‌حضور میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌وبودجه در نشست اخیر شورای گفت‌‌‌‌‌‌‌‌وگو و امیدعلی پارسا، مدیر برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ریزی و نظارت سازمان برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌وبودجه در این جلسه انتقاد کرد. او با تاکید بر اهمیت آسیب‌‌‌‌‌‌‌‌شناسی برنامه‌های توسعه قبل که هیچ‌کدام نتیجه مطلوبی نداشتند، پیش از تدوین برنامه هفتم، گفت: اتاق از سال‌۱۳۹۹ آسیب‌‌‌‌‌‌‌‌شناسی برنامه ششم توسعه را آغاز کرد تا راه رسیدن به نقطه مطلوب را پیدا کند. احکامی که از سوی رهبری اعلام می‌شوند، کارهای کارشناسی زیادی روی آنها انجام‌شده اما برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ها برای رسیدن به آن احکام، آرمان‌‌‌‌‌‌‌‌گرایانه، بی‌‌‌‌‌‌‌‌توجه به قوای اجرایی و منابع لازم برای اجرا، تدوین می‌شوند.

این فعال اقتصادی طبق اعلام دیوان محاسبات، مهم‌ترین دلایل دست‌‌‌‌‌‌‌‌یابی حداقلی به اهداف تعیین‌شده در برنامه توسعه ششم را نبود اطلاعات آماری به‌‌‌‌‌‌‌‌روز، عدم‌برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ریزی درست، فقدان منابع مالی و متناسب، نبود هماهنگی بین‌بخشی و عدم‌تصویب دستورالعمل‌‌‌‌‌‌‌‌ها و آیین‌‌‌‌‌‌‌‌نامه‌‌‌‌‌‌‌‌ها و آنچه برای اجرای احکام لازم است، نگاه سیاستی به موضوعات، وجود نگاه آرمانی به برنامه، تحریم و عدم‌توجه به ظرفیت‌های مردمی، دانست.

برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ای با جهت‌‌‌‌‌‌‌‌گیری مشخص و مساله‌‌‌‌‌‌‌‌محور تدوین کنیم

منیره امیرخانلو، معاون پژوهشی مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نیز با اشاره به مجموعه اقداماتی که این مرکز درباره برنامه هفتم توسعه انجام داده‌است، گفت: این اقدامات با همکاری کمیسیون‌های تخصصی و اتاق‌های استانی صورت‌گرفته ‌است. بر اساس این گزارش، اقدامات اتاق ایران از شهریور سال‌۱۳۹۹ شروع شد و در ابتدا آسیب‌‌‌‌‌‌‌‌شناسی از برنامه‌های توسعه گذشته صورت گرفت. کمیته راهبردی در این حوزه شکل گرفت و محوریت کار با کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران دنبال می‌شد.

در این چارچوب، چهار مساله اصلی درباره کلیه برنامه‌های توسعه پیدا شد که در ابتدا باید به شرایط محیطی حاکم بر برنامه‌های توسعه کشور اشاره کرد. طبق مطالعه انجام‌شده، فهم مشترکی درباره توسعه در سطح جامعه وجود ندارد و از طرفی برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ها هم‌‌‌‌‌‌‌‌زمان با سایر برنامه‌های اقتصادی تداخل پیدا می‌کند.  در این بین شاهد نبود آمار و اطلاعات به‌‌‌‌‌‌‌‌روز نیز هستیم. متاسفانه در فرآیند برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ریزی، ذی‌نفعان اصلی یعنی بخش‌خصوصی به‌کار گرفته نمی‌شوند و نگاه بودجه‌‌‌‌‌‌‌‌ای بر نگاه برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ای اولویت دارد و نظام نظارتی و پایش و اصلاح برنامه در طول اجرای برنامه وجود ندارد و می‌بینیم که نحوه ارتباط آنها با سیاست‌های کلان و بالادستی مبهم است.

آرمان‌‌‌‌‌‌‌‌گرایی، بی‌‌‌‌‌‌‌‌توجهی به آینده‌‌‌‌‌‌‌‌پژوهی وخلأ تقسیم کار ملی دیگر چالش‌هایی بودند که در روند تدوین برنامه‌های توسعه شناسایی شدند.  طبق مطالعه‌‌‌‌‌‌‌‌ای که صورت گرفت دو پیش‌‌‌‌‌‌‌‌نیاز برای تدوین برنامه هفتم شناسایی شد؛ اول، سیاست‌های کلی برنامه توسعه نباید گسترده و پراکنده باشد و جهت‌‌‌‌‌‌‌‌گیری مشخصی داشته باشند و دوم اینکه سیاست‌های کلی باید چالش‌‌‌‌‌‌‌‌محور و مساله‌‌‌‌‌‌‌‌محور تنظیم شوند. در نهایت، مطالعه به این نتیجه رسید ‌که باید برنامه‌های پیشنهادی اتاق ایران حول دو محور توسعه صادرات و ارتقای بهره‌‌‌‌‌‌‌‌وری تدوین شود. حال اتاق ایران با تشکیل کارگروهی، پیگیر تشریح پیشنهادهای خود درباره برنامه هفتم توسعه به دولت است.

امروز پایداری شرایط، بر توسعه کشور اولویت دارد

در ادامه آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران از رویکرد کارشناسانه سازمان برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌وبودجه در تدوین برنامه هفتم سخن گفت و با اظهار امیدواری نسبت به این تغییرنگرش در سازمان، جایگزین‌شدن ثبات به‌جای توسعه در صدر اولویت‌های تعیین‌شده در برنامه هفتم را مورد‌توجه قرار داد و گفت: در جلساتی که در سازمان برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌وبودجه درباره حوزه انرژی در روند تدوین برنامه هفتم داشتیم، متوجه شدم که سازمان این‌بار به‌جای توسعه، رسیدن به ثبات را در صدر اولویت‌های خود قرار داده‌است.  این فعال اقتصادی تصریح کرد: امروز به دلیل ناترازی در دو بخش گاز و برق نباید با راه‌‌‌‌‌‌‌‌اندازی هیچ واحد تولیدی در این بخش‌ها موافقت کنیم و در حال‌حاضر ۵۰۰‌میلیون متر‌مکعب ناترازی داریم که خود یک بحران جدی است، پس باید دنبال پایداری شرایط باشیم و توسعه را کنار بگذاریم.