سازمان تجارت‌جهانی با مرور دادههای فصل دوم ۲۰۲۲ اعلام کرد
تقلای جهان برای رشد تجارت
شاخص ترکیبی و پیشرو در زمینه تجارت‌جهانی مربوط به سازمان تجارت جهانی که اطلاعات ارزشمندی را در مورد مسیر تجارت کالا در واکنش به روندهای اخیر ارائه می‌دهد، آخرین قرائت از این شاخص، نمایانگر عدد 100 است که دقیقا مطابق با مقدار پایه شاخص است؛ این عدد نشان‌دهنده بهبود روند تجارت‌جهانی کالاست. در جدیدترین گزارش ارائه‌شده توسط تجارت‌جهانی شاخص بارومتر تجارت کالا پایین‌تر از شاخص حجم تجارت کالا به تصویر کشیده شده است. با توجه به نمودار میتوان چنین استدلال داشت که رشد تجارت سالانه ممکن است در سه‌ماهه دوم2022 درحالی‌که کماکان مثبت باقی می‌‌‌‌ماند، کاهش بیشتری را تجربه کند. این روند را میتوان با توجه به تقابل تاثیرات منفی اقتصادی درگیری میان روسیه و اوکراین که با اثر مثبت کاهش سختگیری‌‌‌‌های چین در سیاست‌های ضدکووید جبران می‌شود، توضیح داد.
به گزارش سازمان تجارت‌جهانی، حجم تجارت‌جهانی از آغازین ماه‌های 2022 شاهد افت بوده است؛ در سه‌ماهه اول 2022 رشد تجارت به 2/ 3درصد رسیده که از میزان رشد 7/ 5درصدی در سه‌ماهه چهارم سال‌گذشته، پایین‌تر ثبت‌شده است. این کاهش سرعت رشد در سه‌ماهه اول 2022 را میتوان واکنش بازار به آغاز درگیری‌‌‌‌ها در اوکراین دانست که در اواخر فوریه گذشته شروع شد. ادامه قرنطینه گسترده کووید-19 در چین نیز بر میزان تجارت در سه‌ماهه اول تاثیرگذار بوده است. رشد تجارت در سه‌ماهه اول سال با آخرین پیش‌بینی سازمان تجارت‌جهانی که در آوریل گذشته ارائه‌شده بود، مطابقت دارد. در این گزارش رشد 3درصدی در حجم تجارت کالاهای جهانی در سال2022 پیش‌بینی شده بود. هر چند به دلیل شدت‌گرفتن درگیری‌‌‌‌ها در اوکراین، روند صعودی افزایش تورم در سطح جهان و پیش‌بینی تشدید سیاست‌های انقباضی در اقتصادهای پیشرفته، بی‌‌‌‌اعتمادی‌‌‌‌هایی نسبت به این پیش‌بینی شکل‌گرفته بود.
مولفه‌‌‌‌های بارومتر تجارت کالا ترکیبی ناهمگون است؛ درحالی‌که روند افزایشی در برخی از شاخص‌‌‌‌ها مشاهده می‌شود، ممکن است گروه دیگری از شاخص‌‌‌‌ها با کاهش مواجه شده باشند. شاخص سفارش‌های صادراتی 1/ 100روند رو به رشد دارد اما به نسبت سابق این رشد کاهش یافته است. شاخص محصولات خودرویی (0/ 99) اندکی پایین‌تر از روند کلی ثبت‌شده است و حرکت صعودی خود را از دست داده است. شاخص‌‌‌‌های حملونقل هوایی (9/ 96) و قطعات الکترونیکی (6/ 95) پایین‌تر از روند کلی و از پایین‌ترین ارقام درمیان شاخص‌‌‌‌ها برخوردارند؛ این در حالی است که شاخص مواد خام (0/ 101) اخیرا کمی بالاتر از روند صعودی گزارش شده است. نقطه‌قوت اصلی این ترکیب، در رشد بالاتر از روند شاخص حملونقل کانتینری (2/ 103) دیده می‌شود که با افزایش صدور محموله‌‌‌‌ها از طریق بنادر چین به دلیل کاهش محدودیت‌های کووید-19 قابل توضیح است.
آخرین گزارش‌ها از آمار تجارت‌جهانی
همچنین در تازه‌‌‌‌ترین گزارش منتشرشده از سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، به این نکته اشاره‌شده است که رشد تجارت‌جهانی در سه‌ماهه دوم به دلیل تقویت قابل‌توجه دلار در برابر سایر ارزهای اصلی، کاهش یافته است.
بر اساس این گزارش صادرات و واردات درمیان کشورهای گروه 20 با ثبت ارقام 8/ 4درصد و 2/ 6درصد در سه‌ماهه قبل به ترتیب 1/ 2درصد و 6/ 2درصد افزایش یافته است. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی معتقد است که افزایش در سطح قیمت کالاهای پایه که با آغاز جنگ در اوکراین تشدید شده است، منجر به افزایش رشد اسمی در میزان ثبت‌شده حجم تجارت کالا شده است. البته بخشی از این رشد آهسته‌‌‌‌ای که تجربه می‌شود را نیز میتوان به افزایش ارزش دلار آمریکا در مقایسه با سایر ارزهای اصلی نسبت داد.
این سازمان مستقر در پاریس تاکید می‌کند که افزایش قیمت انرژی باعث افزایش تجارت کالا در شمال آمریکا شده است و صادرات در ایالات‌متحده 2/ 10درصد و در کانادا 11درصد افزایش یافته است. در اتحادیه اروپا، صادرات کالا رشد ملایمی (3/ 0درصد افزایش) را ثبت کرده است؛ این در حالی است که واردات با بهبود شرایط، رشدی به میزان 3درصد داشته است؛ گفته می‌شود دلیل این افزایش عمدتا به‌خاطر عملکرد بازار انرژی بوده است.
بر اساس این گزارش، اروپا از افزایش کنونی قیمت‌های انرژی ضربه سختی خورده است و انتظار می‌رود در سه‌ماهه چهارم به سمت رکود نسبتا خفیفی حرکت کند.
ارقام تجاری نیم‌ساله ایرلند هفته گذشته منتشرشده است؛ در ارقام اعلامی گزارش می‌شود که ارزش صادرات ایرلند به رکورد 105میلیارد یورو رسیده است که تقریبا 25میلیارد یورو (31 درصد) نسبت به سال‌قبل افزایش یافته است، عمده این رشد تجاری از افزایش صادرات دارویی نشات گرفته است. از طرفی، ارزش واردات کالا در دوره 6ماهه با 5/ 17میلیارد یورو (36 درصد) افزایش به 7/ 66میلیارد یورو رسیده که این تغییر در ارزش واردات عمدتا ناشی از افزایش قیمت در بخش انرژی بوده است.
در قسمت آسیایی گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، آمده است که صادرات کالا در شرق آسیا کاهش یافته است، چراکه سیاست‌های محدودکننده همچنان فعالیت‌های اقتصادی در منطقه را مختل کرده است و فشار تورمی بر تقاضاهای بین‌‌‌‌المللی کالاها تاثیر می‌گذارد. در چنین شرایطی است که صادرات در ژاپن 9/ 4درصد، چین 4/ 0درصد و کره 2/ 2درصد کاهش یافته است.
در ارقام اعلامی توسط این نهاد نشان داده می‌شود که به‌رغم رفع محدودیت‌های پروازی، رشد تجارت خدمات گروه 20 نیز در سه‌ماهه دوم کاهش یافته است. طبق گزارش‌های ارقام اولیه، میزان رشد صادرات و واردات به ترتیب 1/ 1درصد و 2/ 2درصد تخمین زده می‌شود. این پیش‌بینی نشان‌دهنده رشد نسبی در قیاس با نرخ‌های ثبت‌شده در سه‌ماهه اول سال2022 است.
حملونقل نقطه‌قوت رشد بسیاری از اقتصادهای گروه 20 بوده است؛ میتوان چنین استدلال کرد که اقدامات طولانی‌‌‌‌مدت برای مهار کووید-19 نقش پررنگی بر وضعیت تجارت خدمات در شرق آسیا داشته است. تجارت خدمات در آمریکای‌شمالی نیز در سه‌ماهه دوم 2022 به‌طور قابل‌توجهی رشد یافته است که گفته می‌شود در پی رفع محدودیت‌های سفر بوده است.
برخلاف رشد نسبی در آسیا و آمریکا، تجارت خدمات در اروپا روند رو به نزولی را طی کرده است. صادرات در آلمان 7/ 2درصد کاهش یافته است که منعکس‌‌‌‌کننده کاهش در ارائه خدمات تکنولوژیک، مالی و تجاری است، با این‌حال واردات آلمان با افزایش سفرها به این کشور رشد 6/ 4درصدی را تجربه می‌کند. فرانسه نیز رشد ملایمی به دلیل بهبود وضع در حملونقل و مسافرت در صادرات (8/ 1درصد افزایش) داشته است، این در حالی است که واردات این کشور 2/ 1درصد کاهش یافته بود.
