دیر بجنبیم، بازار روسیه از دست می‌رود
سید‌جلیل جلالی‌فر، عضو هیات‌مدیره اتاق بازرگانی مشترک بازرگانی ایران و روسیه، در همین‌باره به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید با وجود اینکه روسیه هم مانند ایران به دلیل تحریم‌ها آمارهای خود را منتشر نمی‌کند اما صادرات ما به روسیه افزایش یافته است. او همچنین با تاکید بر پتانسیل‌‌‌‌‌‌‌‌ها و ظرفیت‌های تجارت و صادرات به روسیه توصیه می‌کند کشور پیش از رقبای دیگر بازار روسیه را در دست بگیرد، زیرا این کشور حالا به محصولات ما علاقه‌مند شده و به‌جز صادرات مواد غذایی و کشاورزی، می‌توانیم در روسیه قطعات برخی لوازم‌خانگی و الکترونیکی را مونتاژ کنیم یا در زمینه پوشاک و دیگر صنایع به بازار روسیه وارد شویم. اتاق بازرگانی و دولت باید در این عرصه فعالیت‌های لازم را انجام دهند تا به‌راحتی بازار روسیه را از دست ندهیم.
کدام محصولات ما به روسیه صادر می‌شود و صادرات کدام‌یک از محصولات ما به روسیه رشد داشته است؟
روسیه هم مانند ایران به دلیل تحریم‌ها آمار و ارقام خود را به‌راحتی منتشر نمی‌کند اما پس از اعمال تحریم‌ها علیه روسیه، روس‌‌‌‌‌‌‌‌ها خواهان بسیاری از صنایع ما مانند صنایع پتروشیمی، شیمیایی، شوینده‌‌‌‌‌‌‌‌ها، تجهیزات و ماشین‌آلات هستند و ما امکان تنوع صادراتی پیدا کرده‌‌‌‌‌‌‌‌ایم. ما باید اقداماتی انجام دهیم تا صادرات پایدار به روسیه داشته باشیم و حتی در این کشور سرمایه‌گذاری کنیم. البته لازم است که کالاهای خود را متناسب با بازار هدف صادر کنیم؛ یعنی کالاهای خود را به‌خوبی معرفی کنیم؛ در همین راستا، سازمان توسعه تجارت سه سازمان مهم در روسیه را معرفی کرده است. این سازمان‌‌‌‌‌‌‌‌ها عبارتند از: سازمان «بیزنس‌راشا»، «اتحادیه صنعت‌‌‌‌‌‌‌‌گران» و «شورای مراکز تجاری فدراسیون روسیه». هریک از این سازمان‌‌‌‌‌‌‌‌ها واحدهای صنفی، واحدهای تولیدی و اتحادیه‌‌‌‌‌‌‌‌ها و انجمن‌‌‌‌‌‌‌‌های دیگری نیز دارند که جزو مشاوران اقتصادی دولت روسیه نیز هستند و به مسیر توسعه تجاری دو کشور کمک خواهند کرد. ما نیز اگر می‌‌‌‌‌‌‌‌خواهیم میزان صادرات خود به روسیه را افزایش دهیم، باید با این مراکز ارتباط داشته باشیم.
پس با این اوصاف، روسیه پتانسیل خوبی برای واردات کالای ایرانی دارد اما موانع تجارت، به‌خصوص صادرات به روسیه کدام عوامل هستند؟
دولت، اتاق‌های مشترک و انجمن‌‌‌‌‌‌‌‌های صنفی مختلف لازم است که سعی بیشتری در افزایش ارتباطات ما با روسیه انجام دهند. روسیه در حال‌حاضر خواهان بسیاری از کالاهای ماست و اگر خودمان هم تلاش کنیم، می‌توانیم این کشور را تبدیل به یک بازار صادراتی پایدار کنیم اما این مهم بدون حمایت دولت و اتاق‌های بازرگانی، انجام نمی‌شود. مانع دیگر برای توسعه تجارت با روسیه که در تجارت با روسیه باعث‌شده نتوانیم صادرات خود را به این کشور افزایش دهیم، ضعف ما در حوزه لجستیک است. کشتی‌‌‌‌‌‌‌‌های ما بسیار کم هستند و به همین دلیل حمل کالاهای ما به روسیه مشکلات زیادی در پی دارد. بهترین راهکار برای حل مشکل لجستیک به روسیه، راه‌‌‌‌‌‌‌‌اندازی خط رشت به آستاراخان است. اگر نتوانیم مشکل لجستیکی و حمل کالا را رفع کنیم همه تلاش‌های ما، بیهوده خواهد بود.
در گریزی به صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌های شما، از سازمان توسعه تجارت سخن به میان آمد؛ اقدامات دولت و سازمان توسعه تجارت برای تسهیل فرآیند صادرات به روسیه چه بوده است؟
سازمان توسعه تجارت، ۲۰ استان ایران را در برابر ۲۰ استان روسیه قرار داده که با یکدیگر تبادلات تجاری داشته باشند. همین اقدام گام خوبی برای افزایش مبادلات و به‌خصوص صادرات به روسیه است. خود دولت روسیه هم از سرمایه‌گذاری در این کشور استقبال زیادی می‌کند و بانک روسیه هم تسهیلات قابل‌‌‌‌‌‌‌‌توجهی به سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران خارجی ارائه می‌دهد.
پیش از این، تجار ایرانی مجبور بودند محصولات خود را با پرچم کشورهای دیگر به روسیه ارسال کنند؛ حال سازوکارهای صادرات به روسیه به همان منوال است؟
در بحث بازاریابی تجار دو مساله بسیار مهم است؛ یکی از آنها دسترسی به بازار هدف و دیگری شرایط بازار هدف است. ما در حال‌حاضر شرایط خوبی در بازار روسیه به‌عنوان یک بازار هدف داریم. روسیه بیشتر مقررات و موانع تجارت با ایران را تسهیل کرده است و دیگر شرایط صادرات کالا به روسیه مانند قبل سخت نیست. در حوزه دسترسی هم بحث رضایت مشتریان تعیین‌‌‌‌‌‌‌‌کننده است که اکنون به کمک روابط سیاسی خوب ایران و روسیه، مردم هم از کالاهای ایرانی راضی هستند و ما هم از نظر سیاسی و هم از نظر اجتماعی، سرمایه لازم برای صادرات و سرمایه‌گذاری در روسیه را داریم. ما در حال‌حاضر می‌توانیم بخشی از نیازهای آنها را تامین کنیم.
قطعا در این بازار رقبایی هم برای ایران وجود دارد. این رقبا بیشتر از کدام کشورها و در چه حوزه‌هایی هستند؟
در برخی حوزه‌‌‌‌‌‌‌‌ها رقبایی داریم؛ برای مثال با اینکه ترکیه به دلیل مواضع سیاسی خود میزان زیادی از محبوبیت خود را از دست داده است، اما اگر ما تلاش نکنیم ممکن است بتواند جایگزین ما در روسیه شود. در حوزه کاشی و سرامیک هم هند تلاش زیادی برای قبضه‌کردن بازار روسیه کرده است و من هم تعجب می‌‌‌‌‌‌‌‌کنم که چگونه تا این حد نسبت به بازار روسیه در این حوزه‌‌‌‌‌‌‌‌ها بی‌‌‌‌‌‌‌‌تفاوت مانده‌‌‌‌‌‌‌‌ایم، در صورتی‌که زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌ها برای در دست‌داشتن این عرضه کاملا فراهم است.
