بر اساس داده‌های گمرک ایران بررسی شد
نبض تجارت خارجی در اردیبهشت
نگاهی به حجم کالاهای واردشده در اردیبهشت امسال نسبت به بازه‌های مشابه سال‌های مذکور نشان می‌دهد کالاهای وارداتی در دومین‌ماه سال‌جاری قیمت گرانتری داشته‌اند که البته بخشی از این گرانی می‌تواند ناشی از افزایش قیمت‌ها در بازار کالای جهانی باشد که جنگ اوکراین به این افزایش قیمت دامن زده است، بنابراین واردات ایران نیز از این شرایط تبعیت کرده و گران‌تر شده است. در عین حال بررسی مقاصد صادراتی و مبادی وارداتی نشان می‌دهد صادرات به عراق در اردیبهشت نسبت به فروردین ۱۴۰۱ با افزایش ۱/ ۲برابری روبه‌رو بوده و واردات از چین و ترکیه نیز در ماه دوم نسبت به فروردین امسال افزایش حدود ۲ برابری داشته است.
تجارت دوماهه
بر اساس آمار اعلام‌شده گمرک، تا پایان اردیبهشتماه امسال ارزش تجارت خارجی کشور به ۱۶میلیارد و ۶۳۱میلیون دلار رسید. در دوماهه نخست سال۱۴۰۱، میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به‌‌‌‌‌‌‌‌‌استثنای نفت‌خام، نفت کوره، نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی)، بالغ بر ۱۷میلیون و ۱۴هزار تن کالا به ارزش هشت‌میلیارد و ۵۱۶میلیون دلار بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال۱۴۰۰، افزایش ۶/ ۱درصدی در وزن و حدود ۳۷درصدی در ارزش داشته است. میزان واردات کشور در دوماهه نخست سال‌نیز با کاهشی ۳۷/ ۳درصدی در وزن و افزایش ۲۴درصدی در ارزش در مقایسه با مدت مشابه سال۱۴۰۰، به رقم پنج‌میلیون و ۱۸۲هزار تن به ارزش هشت‌میلیارد و ۱۱۵میلیون دلار رسیده است. بر اساس داده‌های گمرک، تراز تجاری ایران در دوماهه نخست امسال مثبت ۴۰۱میلیون دلار ثبت‌شده است.
صادرات در ماه دوم
ارزیابیهای آمارهای رسمی بیانگر آن است که صادرات در‌ماه دوم امسال، وزنی معادل ۹میلیون و ۶۹۰هزار تن داشته و ارزش آن نیز به ۴میلیارد و ۸۱۷میلیون دلار می‌رسد؛ این در حالی است که در فروردین امسال، ۷میلیون و ۳۲۴هزار تن کالا به ارزش ۳میلیارد و ۶۹۹میلیون دلار به بازارهای هدف صادر شده بود. بررسی صادرات در ماه دوم سال۱۴۰۰ نیز حاکی از آن است که صادرکنندگان در این بازه زمانی توانسته‌اند ۸میلیون و ۶۱۷هزار تن کالای ایرانی را با ارزشی معادل ۳میلیارد و ۲۹۲میلیون دلار به بازارهای مقصد صادر کنند. همچنین بررسی صادرات در ماه دوم ۱۳۹۹ نیز نشان می‌دهد در این مدت ۹میلیون و ۱۱۰هزار تن کالای ایرانی به ارزش ۲میلیارد و ۶۳۲میلیون دلار به شرکای تجاری فروخته شده است. آنچه از صادرات در اردیبهشتماه ۱۳۹۸ ثبت‌شده نیز حکایت از فروش ۲۱میلیون و ۳۹۰هزار تن کالای ایرانی با ارزشی معادل ۵میلیارد و ۷۹۲میلیون دلار به بازارهای هدف دارد. ارزیابی آمارهای صادراتی چهار سال مذکور نشان می‌دهد صدور کالا در اردیبهشت سال۱۳۹۸ نسبت به سه سال‌دیگر، هم از نظر وزنی و هم از نظر ارزش پیشتاز است.
واردات در ماه دوم
بر اساس ارزیابیهای آماری گمرک، واردات کالا در ماه دوم امسال از نظر ارزش بیش از واردات در اردیبهشتماه سال‌های ۱۴۰۰، ۱۳۹۹ و ۱۳۹۸ است. در اردیبهشت سال‌جاری ۲میلیون و ۹۳۰هزار تن کالای خارجی به ارزش ۵میلیارد و ۲۹۱میلیون دلار وارد کشور شده است؛ این در حالی است که در فروردین امسال ۲میلیون و ۲۵۲هزار تن کالا به ارزش ۲میلیارد و ۸۲۴میلیون دلار از مرزهای کشور وارد ایران شده بود. در اردیبهشتماه سال‌گذشته نیز ۳میلیون و ۳۱۹هزار تن به ارزش ۳میلیارد و ۷۲۸میلیون دلار واردات انجام شد. این رقم در سال۱۳۹۹ معادل ۳میلیون و ۹۳۳هزار تن کالا به ارزش ۳میلیارد و ۱۶۱میلیون دلار بود. در سال۱۳۹۸ نیز وارداتی معادل ۳میلیون و ۶۹۶هزار تن کالا به ارزش ۴میلیارد و ۵۵۰میلیون دلار در کارنامه تجارت خارجی این‌ماه ثبت‌شده بود. مقایسه ارقام واردات مذکور نشان می‌دهد که در اردیبهشتماه امسال کالاهای گرانتری وارد کشور شده است، زیرا اگرچه در اردیبهشت امسال واردات از نظر ارزش، بیشترین رقم را ثبت کرده ولی از نظر وزنی پایین‌ترین تناژ را نسبت به مدت مشابه سه سال‌گذشته تجربه کرده است.
تراز تجاری ماه دوم
ارزیابی تراز تجاری در ماه دوم چهارسال موردبررسی، بیانگر آن است که در اردیبهشت ۱۳۹۸ تراز تجاری مثبت بوده و در سه سال‌دیگر با کسری تجاری مواجه بوده‌ایم. تراز تجاری ایران در‌ماه دوم سال منفی شد. در اردیبهشتماه امسال واردات از صادرات سبقت گرفت و کسری تجاری نیز به ۴۷۴میلیون دلار رسید. در سال۱۴۰۰ تراز تجاری ایران منفی ۴۳۶میلیون دلار و در سال۱۳۹۹ نیز منفی ۵۲۹میلیون دلار بوده است، اما در سال۱۳۹۸ تراز تجاری مثبت یک‌میلیارد و ۲۴۲میلیون دلار بوده است.
کشورهای عمده صادراتی
طی دو ماه نخست سال۱۴۰۱، بیشترین میزان صادرات کشور به مقصد چین با رقم ۲میلیارد و ۷۲۰میلیون دلار و سهم ۳۲درصدی از کل ارزش صادرات، امارات‌متحده‌عربی با یک‌میلیارد و ۵۰۲میلیون دلار و سهم ۶۳/ ۱۷درصدی، عراق با یک‌میلیارد و ۳۱۲میلیون دلار و سهم ۴۱/ ۱۵درصدی، ترکیه با ۷۶۶میلیون دلار و سهم ۹درصدی و هند با ۲۹۰میلیون دلار و سهم ۴۱/ ۳درصدی از کل ارزش، صورت‌‌‌‌‌‌‌‌‌گرفته است.
کالاهای عمده صادراتی
گزارشی که از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران منتشرشده، به پنج کالای نخست صادراتی در دوماهه نخست امسال اشاره کرده است. نخستین کالای صادراتی در دوماهه امسال پروپان مایع است که ارزش صادرات این کالا در دوماهه امسال به ۶۷۳میلیون دلار می‌رسد. دومین کالای عمده صادراتی هم سایر روغن‌های سبک بوده که ارزش آن ۶۴۶میلیون دلار است. صادرات اوره هم در این بازه زمانی ارزشی معادل ۵۸۹میلیون دلار داشته و این کالا، سومین کالای صادراتی در دوماهه اردیبهشتماه است. متانول با صادراتی به ارزش ۴۷۱میلیون دلار در رده چهارم و پلی‌اتیلن گرید فیلم با صادراتی به ارزش ۳۷۱میلیون دلار در رده پنجم کالاهای صادراتی از ابتدای سال تا انتهای اردیبهشت قرار گرفته است.
کشورهای عمده وارداتی
طی دو ماه نخست سال۱۴۰۱، کشور امارات‌متحده‌عربی با اختصاص رقمی بالغ بر دو‌میلیارد و ۲۴۷میلیون دلار و سهمی در حدود ۶۹/ ۲۷درصد از کل ارزش واردات، در جایگاه نخست طرف معامله قرار گرفته است. همچنین کشورهای چین با دو‌میلیارد و ۱۱۷میلیون دلار و سهم ۲۶درصدی، ترکیه با ۸۷۵میلیون دلار و سهم ۷۸/ ۱۰درصدی، هند با ۳۴۰میلیون، فدراسیون روسیه با ۳۱۹میلیون دلار و سهم ۹۳/ ۳درصدی از کل ارزش واردات در جایگاه دوم تا پنجم قرارگرفتند.
کالاهای عمده وارداتی
در گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران ۵ کالای نخست وارداتی هم معرفی شده‌اند. این کالاها به ترتیب ارزش شامل گندم با وارداتی به ارزش ۴۹۲میلیون دلار، گوشی تلفن‌همراه با وارداتی به ارزش ۴۵۵میلیون دلار، واکسن با وارداتی به ارزش ۳۶۳میلیون دلار، ذرت دامی با وارداتی به ارزش ۳۴۱میلیون دلار و برنج با وارداتی به ارزش ۳۰۱میلیون دلار است.
