قطر یکی از مهم‌ترین کشورهای هدف ایران است، اما حجم تجارت با این کشور بالا نیست. این در حالی است که شرایط برای حضور ایرانیان در این کشور مهیا بوده و چندین بار فرصت برای توسعه فعالیت تجاری در این بازار فراهم آمده اما تجار ایرانی نتوانسته‌اند عملکرد خوبی در بازار قطر داشته باشند. بخشی از عدم توفیق در بازار قطر به تحریم‌ها و سختی روابط بانکی برمی‌گردد، بخشی از آن هم مربوط به سیاست‌های داخلی برای صادرات است، بخشی از آن نیز مربوط به مواردی همچون زیرساخت‌های ضروری برای صادرات محصولات کشاورزی و کیفیت کالاهای صادراتی و بسته‌بندی آنها است. البته فعالان اقتصادی ایرانی که در این بازار فعالیت دارند، عنوان می‌کنند که قطری‌ها از کالاهای ایرانی استقبال می‌کنند و ایران با صادرات ۵۰۰ میلیون دلاری به این کشور می‌تواند در لیست ۱۰ کشور اول شریک تجاری قطر قرار گیرد. آخرین آمارهای منتشر شده از سوی سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد در ۱۰ ماه منتهی به دی امسال ۹۶۸ هزار تن به ارزش ۱۱۷ میلیون دلار از سوی ایران به قطر صادر شده است. سهم قطر از کل صادرات ۱۰ ماه منتهی به دی ماه امسال ۳/ ۰ درصد بوده است. صدور کالای ایرانی به این کشور در ۱۰ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت وزنی ۱۷ درصدی و کاهش ارزشی ۱۳ درصدی داشته است. در مقابل، واردات ایران از قطر در همین بازه زمانی نسبت به ۱۰ ماهه سال گذشته، با رشد وزنی ۱۲۴درصدی روبه‌رو بوده و به ۲ هزار تن رسیده است. همچنین واردات این کالاها از قطر نیز با کاهش ارزشی ۳ درصدی مواجه شده و ۷ میلیون دلار را تجربه کرده است. سهم واردات از قطر در ۱۰ ماهه امسال ۰۲/ ۰درصد ثبت شده است. این ارقام در شرایطی ثبت شده که متولیان تجارت در ایران در صحبت‌های خود دائما از تمرکز بر بازارهای همسایه سخن می‌گویند. اما آمارها نشان می‌دهد که حتی در این بازارها نیز نتوانسته‌ایم عملکرد خوبی داشته باشیم.

توافقات اقتصادی با قطر

در جریان سفر وزیر صمت به همراه رئیس‌جمهور به دوحه، همایش بزرگ ایرانیان مقیم قطر با حضور وزیر صمت و رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران برگزار شد. در این همایش جمعی از فعالان اقتصادی ایرانی مقیم قطر به بیان مهم‌ترین نظرات و دغدغه‌های خود در جهت ارتقای مراودات تجاری کشورمان با قطر پرداختند. اگرچه جزئیاتی از این جلسه منتشر نشده است، اما علیرضا پیمان‌پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت که در این سفر حضور دارد، از جزئیات توافقات اقتصادی دو طرف رونمایی کرد.

رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران در خصوص روند مذاکرات با بخش دولتی و خصوصی قطر، گفت: پروژه‌های صنعتی و دانش‌بنیان ایرانی با استقبال طرف قطری مواجه شد و با توجه به مذاکرات انجام شده، هیات سرمایه‌گذاری این کشور طی ماه‌های آتی برای بازدید از برخی پروژه‌ها به ایران سفر می‌کنند. پیمان‌پاک با اشاره به دیدارهای برگزار شده با مقامات دولتی این کشور، اظهار کرد: در دیدار با وزیر صنعت و تجارت قطر در خصوص ایجاد مرکز تجاری ایران در این کشور برای مدیریت و پیگیری مسائل و مشکلات تجار و برنامه‌ریزی برای ارتباط صحیح تاجران برتر دو کشور گفت‌وگو و مقرر شد مرکز تجاری با همکاری طرف قطری ایجاد شود. در این دیدارها همچنین با بررسی مسائل مربوط به پهلوگیری کشتی‌های ایرانی مقرر شد با توجه به تفاهم‌نامه میان وزیر راه و شهرسازی ایران با همتای خود در قطر، تسهیل‌سازی در این زمینه صورت گیرد.

رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به نقش ویژه ایران در ترانزیت، عنوان کرد: ظرفیت ایران به عنوان پل ارتباطی میان کشورهای حاشیه خزر و روسیه با قطر، هند و کشورهای آفریقایی برای صادرات مجدد و ترانشیپ مورد استقبال طرف قطری قرار گرفت و وزارت صمت مسوولیت پیگیری و انجام آن را عهده‌دار شد. مسائل بانکی، مالی و پولی و همچنین ضمانت‌ها و فعال‌سازی صندوق ضمانت صادرات در قطر نیز مورد بحث و بررسی جدی قرار گرفت.

پیمان‌پاک تصریح کرد: مشارکت قطر در توسعه ظرفیت برخی صنایع مانند تجهیزات پزشکی، صنایع غذایی و دارویی در ایران بررسی و مورد استقبال قرار گرفت. در خصوص صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران به کشورهای مختلف مانند عراق، جنوب‌شرق آسیا و آفریقا بحث و گفت‌وگو شد و طرف قطری برای همکاری در این زمینه ابراز علاقه‌مندی کرد. پیمان‌پاک با اشاره به نزدیک شدن جام جهانی فوتبال که در قطر برگزار می‌شود، گفت: یکی از موضوعات مهم که در این دیدارها مورد مذاکره قرار گرفت، راه‌اندازی کارگو (حمل بار) و حمل هوایی بار به قطر بود و مقرر شد طی هفته‌های آتی با توافقات صورت گرفته نخستین پرواز کارگو آغاز شود. وی افزود: مسائل مرتبط با گردشگری نیز بررسی شد تا از ظرفیت بازدیدکنندگان و مسافرینی که برای دیدار از رویداد جام جهانی به قطر سفر می‌کنند، برای بازدید و برگزاری تورهای مختلف در ایران برنامه‌ریزی شود و این موضوع نیز از طریق وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دنبال خواهد شد. رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به جلسات با بخش خصوصی، اظهار کرد: نشستی با رئیس اتاق بازرگانی قطر و با حضور اعضای اتاق مشترک ایران و قطر برگزار خواهد شد تا در خصوص ارتباط اتاق‌های بازرگانی و همچنین اصلاح آیین‌نامه اتاق مشترک ایران و قطر برای فعال‌تر شدن این اتاق گفت‌وگو و تبادل نظر صورت گیرد. پیمان‌پاک گفت: نشست‌هایی با سرمایه‌گذاران قطری و به‌ویژه شرکت‌هایی که امنیت غذایی قطر را بر عهده داشتند برگزار و مقرر شد در زمینه کشت فراسرزمینی برای تامین اقلام مورد نیاز اقدام کرده و در قالب مشارکت تولید و تجارت نیز برای برخی محصولات حوزه‌های دارای مزیت ایران مذاکرات جدی انجام شود. وی تصریح کرد: برخی از پروژه‌ها مانند تجاری‌سازی حوزه‌های دانش‌بنیان در قطر و در ایران مورد بحث قرار گرفت و پس از معرفی فهرستی از پروژه‌ها، با اعلام آمادگی برخی از سرمایه‌گذاران قطری، تعدادی از آنها مورد موافقت اولیه قرار گرفت و مقرر شد طی یک ماه آینده هیات‌های سرمایه‌گذاری قطری جهت بازدید به کشورمان سفر کنند و این شیوه از همکاری با تامین منابع مالی از سوی قطر در گام نخست برای پروژه‌های کوچک و متوسط آغاز شود.

استقبال قطری‌ها از کالاهای ایرانی

در همین راستا نایب رئیس اتاق مشترک ایران و قطر نیز به «ایرنا» گفته است: این کشور به دلیل همسایگی و مسیر کوتاه ترددی، شریک تجاری و ترانزیتی خوبی برای ایران محسوب می‌شود. خورشید گزدرازی عنوان کرد: این کشور شریک تجاری و مصرف‌کننده خوبی برای کالاهای ما است. اما ایران در حال حاضر در لیست ۱۰ شریک تجاری قطر قرار ندارد. به دلیل برخی تحریم‌های برون مرزی و درون مرزی محدودیت بسیاری به وجود آمده است، به همین دلیل تاکنون نتوانستیم در بازارهای هدف به ثبات و توسعه دست یابیم. او اظهار کرد: امکان صادرات و استفاده از ظرفیت بندر قطر برای صدور کالا به کشورهای دیگر وجود دارد، اما مشکلاتی از جمله سیستم بانکی برای انتقال پول موانعی را برای توسعه تجارت ایجاد کرده است. البته تاسیس خانه تجار و بازرگانان در قطر می‌تواند شرایطی را فراهم کند تا فعالان اقتصادی به ثبات برسند و موجب توسعه بازار و فروش کالاها می‌شود. به گفته گزدرازی، با فراهم شدن شرایط و تسریع در ترخیص کالاها در قطر می‌توانیم به ۵۰۰ میلیون دلار صادرات دست یابیم و در میان ۱۰ کشور اول شریک تجاری با این کشور قرار بگیریم. تجار و فعالان اقتصادی می‌توانند در قطر به جایگاه و پایگاه خوبی دست پیدا کنند، زیرا مصرف‌کنندگان در این کشور از تولیدات ایرانی استقبال می‌کنند. نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر با بیان اینکه با توجه به برگزاری جام جهانی فوتبال در قطر مصالح ساخت‌و‌ساز از جمله سیمان سفید، مواد معدنی و سنگ نمای ساختمان مشتری بسیاری در این کشور داشت، اظهار کرد: به‌طور کلی، تولیدات و محصولات کشاورزی از جمله سبزیجات و میوه و تره‌بار ایرانی مشتری بسیاری در قطر دارد و می‌تواند نیاز مصرف‌کنندگان را برطرف کند، اما برای توسعه صادرات این کالاها نیاز به برنامه‌ریزی دقیق وجود دارد، زیرا این کالاها فسادپذیر هستند.

 

اخبار مرتبط