فرصتها و چالشهای تجارت ایران و قزاقستان
محمدرضا کرباسی، معاون بینالملل اتاق ایران در این مراسم با نگاهی به حجم روابط تجاری دو کشور تصریح کرد: متاسفانه با وجود ظرفیتهای بالا از سال۲۰۱۶ تاکنون شاهد روند نزولی سطح مناسبات هستیم. به نظر بسترهای لازم برای توسعه همکاریها فراهم نیست. چنانچه این الزامات با همت مقامات دولتی در کمیسیون مشترک، فراهم شود، حجم روابط تجاری دو کشور میتواند به بیش از ۲میلیارد دلار افزایش پیدا کند.
وی فقدان مراودات مستقیم بانکی، پیچیده بودن شرایط صدور روادید از سوی قزاقستان، کمبود پروازهای مستقیم و بالا بودن هزینه رفتوآمد بین دو کشور، کمبود امکانات در بنادر دو کشور و در نتیجه بالا بودن هزینهها و درنهایت شرایط سخت حضور شرکتهای خدمات فنی مهندسی ایرانی در قزافستان را از جمله مهمترین چالشهای پیشروی فعالان اقتصادی دانست.
در ادامه غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران با اشاره به اینکه در دوران کرونا با وجود برخی پروتکلها، مرزهای بین ایران و قزاقستان بسته نشد و دو کشور از طریق دریا با هم در ارتباط بودند، گفت: توسعه مناسبات ایران با قزاقستان جزو اولویتهای دولت ایران به شمار میرود و خوشبختانه ظرفیت همکاریها بسیار زیاد است؛ هرچند حجم روابط در سطح مناسبات سیاسی نیست پس باید گامهای عملیاتی برای افزایش سطح روابط برداشته شود.
به اعتقاد شافعی، کریدور ایران- ترکمنستان- قزاقستان جایگاه ویژهای در افزایش و تسهیل تجارت بین دو کشور دارد و باید مورد توجه دوطرف باشد. در این بین تسهیل روابط دریایی بین ایران و قزاقستان بسیار مهم و موثر است.
وی همکاری در بخش صادرات کالاهای صنعتی و خدمات فنی مهندسی، همکاری در حوزه بیوتکنولوژی و گردشگری سلامت را نیز ممکن ارزیابی کرد.
بر اساس اظهارات شافعی در حال حاضر حجم روابط تجاری ایران و قزاقستان برابر با ۴۴۰ میلیون دلار است که باید افزایش پیدا کند.
سیدجواد ساداتینژاد، وزیر جهاد کشاورزی نیز درباره سطح مناسبات دو کشور به ضرورت تلاشهای بیشتر بخش خصوصی اشاره و خاطرنشان کرد: سطح تجارت و سرمایهگذاری مشترک بین ایران و قزاقستان مناسب نیست. در حال حاضر میزان صادرات ایران به قزاقستان ۱۶۵میلیون دلار و واردات ایران از این کشور ۲۷۵میلیون دلار برآورد میشود که آمار رضایتبخشی نیست.
وزیر کشاورزی با اشاره به تاکید و تلاش دو طرف بر استمرار روابط تاکید کرد: اگر زمینهها و بسترها را با همکاری دو طرف مهیا کنیم، امکان افزایش مناسبات تا ۳میلیارد دلار در بازه زمانی سهساله را داریم.
بر اساس اظهارات وی، برنامههای خوبی برای همکاری بلندمدت بین دو کشور وجود دارد که توافق برای تشکیل شورای تجاری مشترک، برگزاری نمایشگاه توانمندیهای ایران در قزاقستان در بهار سال۱۴۰۱، ایجاد کمیته مشترک خدمات بانکی برای استفاده از ارزهای ملی در تجارت، توسعه حملونقل و تسهیل شرایط تعرفهای و تقویت حملونقل دریایی از جمله آنهاست و باید در نشست کمیسیون مشترک مطرح شود و درباره آنها به نتیجه برسیم. ساداتینژاد در پایان بر لزوم حذف روادید تجاری در راستای تقویت سطح مناسبات دو کشور تاکید کرد.
باخیت سلطاناف، معاون نخستوزیر و وزیر تجارت و همگرایی قزاقستان به مجموعه کالاهایی که از ایران به این کشور و برعکس صادر شده است، اشاره و نقش بخش لجستیک را در این پروسه بسیار مهم ارزیابی کرد و معتقد است کریدور ایران، ترکمنستان و قزاقستان جایگاه بسزایی در کاهش هزینههای تجاری دارد و دراین راستا وارد مذاکره با ترکمنستان شدیم تا سطح تعرفههای ترانزیت را کاهش دهد و به تسهیل روند تجارت دو کشور کمک کند. قرار است این موضوع برای سهماه اجرایی شود و امیدوارم ادامهدار باشد.
او با بیان اینکه سال گذشته قراردادهایی به ارزش ۵میلیون دلار بین شرکتهای ایرانی و ازبکستانی امضا شد، تصریح کرد: این امکان وجود دارد که سطح روابط خود را ظرف سهسال تا سه برابر افزایش دهیم و برای این منظور باید از امکانات خود بهره ببریم. ابزارهایی وجود دارد که میتواند با وجود تحریم زمینه تجارت را فراهم کند.
مجید صمدزاده صابر، سفیر ایران در نورسلطان از درک متقابل و همکاریهای دو جانبه در سطوح منطقهای و بینالمللی بین ایران و قزاقستان سخن گفت و تاکید کرد: روابط اقتصادی دو کشور را در چهار محور بازرگانی، معدن، حملونقل و کشاورزی تعریف کردیم و در تلاشیم به این محورها، انرژی را هم اضافه کنیم. بر اساس اظهارات او مجوز پروازهای منظم تا دو پرواز در هفته از طرف قزاقستان ظرف ۱۵روز اخیر داده شده که مایه امیدواری است.
صمدزاده صابر، از علاقه تجار قزاقستانی برای همکاری با ایران در حوزه پتروشیمی و فرآوردههای نفتی خبر داد و خواستار برنامهریزی در این حوزه شد.
امیرعابدی، رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان از برنامهریزی برای برگزاری اولین نمایشگاه اختصاصی ایران در قزاقستان در ابتدای تابستان سال۱۴۰۱ خبر داد و گفت: در حال حاضر نبود اطلاعات مهمترین چالشی است که در روند تجارت بین دو کشور مطرح است.
به اعتقاد این فعال اقتصادی، وجود دفتر مشاور خدمات تجاری که قرار است به زودی در شهر آلماتی راهاندازی شود فرصتی را فراهم میکند تا در این راستا شاهد ارتقای سطح مناسبات تجاری بین دو کشور باشیم. عابدی تاکید کرد: در حال حاضر مطالبه تجار بخش خصوصی لغو روادید است.
در انتهای این نشست عبدالله مهاجردارابی، رئیس اتاق ساری به تجربه موفق در روسیه درباره ایجاد دفتر تجاری برای ارائه مشاورههای تجاری و خدماتی از این دست به فعالان اقتصادی دو طرف اشاره و از طرف بخش خصوصی برای راهاندازی این دفتر در قزاقستان نیز اعلام آمادگی کرد.