ضرورت تسهیل نظام مالیات‌‌‌‌‌‌ستانی از دارندگان کارت‌‌‌‌‌‌های پیله‌‌‌‌‌‌وری
شیوه دریافت مالیات ارزشافزوده از دارندگان کارت‌‌‌‌‌‌های پیله‌‌‌‌‌‌وری در نشست اخیر کارگروه تخصصی کمیته حمایت از کسب‌‌‌‌‌‌وکار بررسی شد. در این نشست نمایندگان پیله‌‌‌‌‌‌وران، دریافت مالیات ارزشافزوده با نرخ ارز روز از دارندگان کارت‌‌‌‌‌‌های پیله‌‌‌‌‌‌وری را خلاف ماده۱۵ قانون امور گمرکی می‌‌‌‌‌‌دانند. بر اساس این قانون پیله‌‌‌‌‌‌وران بعد از واریز حقوق ورودی و سود گمرکی و مالیات علی‌‌‌‌‌‌الحساب با نرخ ۴۲۰۰ تومان، باید مالیات ارزشافزوده را به نرخ ۹درصد پرداخت کنند. این درحالی است که سازمان امور مالیاتی این مالیات را با نرخ ارز آزاد محاسبه و مابهالتفاوت ارز ۴۲۰۰ تومان تا ارز آزاد را از آنها مطالبه کرده و آنها را بدهکار مالیاتی می‌کند. از آنجایی که صدور کارت پیله‌‌‌‌‌‌وری با هدف حمایت از مرزنشینان کشور انجام می‌شود، تسهیل و روان‌‌‌‌‌‌سازی نظام مالیات‌‌‌‌‌‌ستانی از این افراد به‌عنوان یک هدف مطرح است. در این راستا محسن عامری، مدیر دبیرخانه کمیته حمایت از کسب‌‌‌‌‌‌وکار با توجه به هدف اصلی قانون و حمایت ویژه از مرزنشینان، استفاده از ظرفیت بودجه۱۴۰۱ برای حل ریشه‌‌‌‌‌‌ای اختلاف‌‌‌‌‌‌های ایجاد‌شده را پیشنهاد داد.
او با اشاره به اینکه در دوران تحریم، پیله‌‌‌‌‌‌وران توانستند سهم قابل‌توجهی از روند تامین نیازهای داخل را از طریق فعالیت در مرزهای کشور به خود اختصاص دهند، تصریح کرد: اگر قرار است از این افراد حمایتی صورت بگیرد، باید بسترهای اولیه آن را هم مهیا کنیم. در حال‌حاضر روند دریافت مالیات از آنها پیچیده و مبهم بوده و در نهایت موجب‌شده تا تعداد قابل‌توجهی از پیله‌‌‌‌‌‌وران به دلیل بدهکاری مالیاتی و بسته‌شدن کارت خود نتوانند فعالیت کنند. عامری بزرگ‌ترین مشکل جامعه پیله‌‌‌‌‌‌وران را دریافت مالیات ارزشافزوده با نرخ روز عنوان کرد و افزود: پیله‌‌‌‌‌‌وران به سفارش صاحب‌کالا و به‌نام خود کالا را از گمرک ترخیص می‌کنند و درآمد آنها از محل کارمزد دریافتی تامین می‌شود، متاسفانه مالیات ارزشافزوده کل کالا از پیله‌‌‌‌‌‌ور به قیمت ارز آزاد دریافت می‌شود.
بهرام کریم‌‌‌‌‌‌زاده از پیله‌‌‌‌‌‌وران استان آذربایجان‌غربی با حضور در این نشست دریافت ۹درصد مالیات ارزشافزوده با نرخ ارز آزاد را اقدامی ناعادلانه توصیف کرد و خواستار توقف این روند شد. بر اساس اظهارات او ابتدا ۹درصد مالیات ارزشافزوده را با نرخ ۴۲۰۰ تومان پرداخت می‌کنند و مجددا بعد از ۲ تا ۳ سال همین مالیات را با نرخ ارز آزاد طلب می‌کنند. محمد علیپور، نماینده مردم ماکو، چالدران و پلدشت در مجلس با بیان این مطلب که در آذربایجان‌غربی ۸ هزار کارت پیله‌‌‌‌‌‌وری فعال است و امسال ۱۲۰ میلیون دلار در اختیار قرار رفته و ۶هزار نفر از آن استفاده کردند، گفت: متاسفانه اغلب این پیله‌‌‌‌‌‌وران به دلیل مسائل مالیاتی دچار مشکل شدند، چون در نظام مالیاتی تعریف‌شده وحدت‌رویه لازم نیست. او تصریح کرد: با توجه به اینکه در لایحه بودجه۱۴۰۱ ارز ۴۲۰۰تومان حذف شده به‌نظر باید اقدام ریشه‌‌‌‌‌‌ای‌‌‌‌‌‌تری برای بهبود شرایط انجام داد. رضا برهانی‌‌‌‌‌‌نیا، مدیرکل دفتر بازرسی و مبارزه با فرار مالیاتی و پول‌‌‌‌‌شویی سازمان امور مالیاتی، در توضیح روند دریافت مالیات از پیله‌‌‌‌‌‌ور گفت: در ابتدای ورود کالا، ۹درصد ارزشافزوده و ۴درصد مالیات دریافت می‌شود که علی‌‌‌‌‌‌الحساب هستند و بعد از قطعی‌شدن و در پایان فرآیند فروش، مابهالتفاوت ارزشافزوده محاسبه و دریافت می‌شود. بر اساس اظهارات او مشکلات زمانی به‌وجود می‌آید که دفاتر مالیاتی وجود ندارد و برای اثبات مالیات‌‌‌‌‌‌های پرداخت‌شده، مدرکی نیست، بنابراین چیزی به‌عنوان دریافت دوبار مالیات نداریم. برهانی، مالیات ارزش‌‌‌‌‌‌افزوده‌‌‌‌‌‌ای که در ابتدا گرفته می‌شود را به‌عنوان اعتباری دانست که دریافت می‌شود و اگر در فرآیند کار صورت‌حسابی صادر نشود مالیات ارزشافزوده براساس نرخ روز محاسبه می‌شود.
مدیرکل دفتر بازرسی سازمان مالیاتی این سازمان را تنها مجری قانون دانست و ادامه داد: بدون‌شک باید به‌دنبال راهکاری برای حمایت از پیله‌‌‌‌‌‌وران باشیم. این افراد به‌عنوان مالک اصلی کالا شناخته می‌شوند و پرونده مالیاتی برای آنها شکل می‌گیرد، در حالی‌که مالک افراد دیگری هستند. رستگار، مشاور معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری با تاکید بر این نکته که در نظام مالیات ارزشافزوده علی‌‌‌‌‌‌الحساب نداریم، تصریح کرد: پرسش اصلی اینجاست که سازمان مالیاتی بر اساس کدام قانون مالیات ارزشافزوده را با ارز آزاد محاسبه می‌کند. او با تمرکز بر ماده۱۵ قانون امور گمرکی تاکید کرد: چون مالیات ارزشافزوده را در همان ابتدا که هنوز به مرحله فروش نرسیدیم، دریافت می‌کنند پس ملاک‌عمل را نباید ماده۱۴ درنظر بگیریم. طبق ماده۱۵، این مالیات باید با نرخ ارز ۴۲۰۰ تومان دریافت شود. اگر طبق قانون دفاتر و اظهارنامه مالیاتی هم تهیه نشده باید جریمه شود، نه اینکه مبنای تعیین‌مالیات را نرخ دیگری مدنظر قرار دهیم. مبنای عملکرد سازمان مالیاتی مشخص نیست.
رضا گلی، مدیرکل مرکز مبارزه با جرائم سازمان‌‌‌‌‌‌یافته گمرک نیز با تایید نگاه معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری تاکید کرد: لازم است مستند قانونی محاسبه ارزشافزوده با نرخ آزاد ارز را مشخص کرد. در حال‌حاضر تمام فعالیت‌‌‌‌‌‌ها در این حوزه باید طبق قانون بر مبنای ارز ۴۲۰۰ تومان انجام شود.
محمد کیا، رئیس اداره نظارت بر امور تجاری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، پیله‌‌‌‌‌‌وران را تاجران محلی قلمداد کرد که باید برای کم‌‌‌‌‌‌هزینه‌‌‌‌‌‌تر شدن و تسهیل تجارت آنها اقدامات حمایت‌‌‌‌‌‌گرانه انجام شود. براساس گفته‌‌‌‌‌‌های او برای این منظور نظم و قانونی تعریف شده که باید رعایت شود. او از تلاش ستاد برای معافیت پیله‌‌‌‌‌‌وران از پرداخت مالیات ارزشافزوده خبر داد و افزود: پیگیری‌‌‌‌‌‌‌هایی از سوی ستاد صورت گرفت؛ اما به نتیجه نرسید. در حال‌حاضر هم مشکل قانونی وجود دارد و به‌نظر می‌رسد بهترین راهکار آن اصلاح قانون مبادلات مرزی و معافیت پیله‌‌‌‌‌‌وران از پرداخت مالیات است.
شجاع کریمی، کارشناس دفتر واردات گمرک نیز با اشاره به قانون تاکید کرد: برای مالیات ارزشافزوده موضوع دریافت علی‌‌‌‌‌‌الحساب تعریف نشده است. از طرفی برای پیله‌‌‌‌‌‌وران تسهیلاتی دیده شده و اینکه بگوییم عملکرد آنها در سطح تجارت دیده شود، خیلی با هدف قانون‌گذار هم‌‌‌‌‌‌خوانی ندارد؛ چراکه این افراد مانند سایر تاجران تسهیلات ارزی نمی‌‌‌‌‌‌گیرند و برخی کالاها را نمی‌توانند وارد کنند، پس تا حدی فعالیت آنها جنبه مصرفی و معیشتی دارد. او خطاب به سازمان مالیاتی نیز تصریح کرد: به‌نظر سازمان امور مالیاتی باید بعد از انتقال مالکیت از پیله‌‌‌‌‌‌ور به مالک اصلی مالیات بر درآمد دریافت شود. طبق ماده۱۴ قانون امور گمرکی، ارزش گمرکی کالای ورودی محاسبه و از سوی پیله‌‌‌‌‌‌ور پرداخت می‌شود. ارزش گمرکی کالای ورودی هم در همه موارد عبارت است از ارزش بهای خرید کالا در مبدأ به اضافه هزینه بیمه و حمل‌‌‌‌‌‌ونقل (سیف) به اضافه سایر هزینه‌‌‌‌‌‌‌هایی که به آن کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکی تعلق می‌گیرد که از روی سیاهه خرید یا سایر اسناد تسلیمی صاحب‌کالا تعیین می‌شود و براساس برابری نرخ ارز اعلام‌شده توسط بانک مرکزی در روز اظهار است.
