ارزیابی حذف «۴۲۰۰»
محمد لاهوتی در گفتوگو با خبرگزاری مهر، اظهار کرد: ارز ۴۲۰۰ تومانی شبیه موضوع یارانه نقدی است؛ به این معنا که هم پرداخت میشود و هم تاثیری در زندگی مردم ندارد. ارز ۴۲۰۰ تومانی تقریبا به همین سرنوشت دچار شده و عملا مردم بهرهای از توزیع ارز ارزانقیمت توسط دولت آنهم در این شرایط حساس نبردهاند و سفره مردم کوچکتر شده است. رئیس کنفدراسیون صادرات ایران افزود: نکته مهم در لایحه بودجه۱۴۰۱ جسارت دولت در حذف ارز ۴۲۰۰تومانی است که رئیسجمهوری نیز در مجلس اعلام کرد که شرایط را برای جمع در نظر میگیریم، نه عدهای خاص؛ امر بسیار پسندیدهای است، ضمن اینکه اتاق بازرگانی از اردیبهشت سال۹۷ در مورد این مساله موضع گرفت؛ به هر حال دولت قبل ارز ترجیحی را حذف نکرد و دولت سیزدهم در ابتدای شروع به کار خود پیشنهاد حذف این ارز را مطرح کرد اما با آن مخالفت شد و در نهایت در لایحه بودجه گنجانده شد. وی با بیان اینکه نکته مهم در مورد حذف ارز ۴۲۰۰تومانی نحوه اجرای این سیاست است، تصریح کرد: طی سالهای گذشته سفره مردم هر روز کوچکتر و تعداد دهکهای آسیبپذیر بیشتر شده است. با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به صورت عام انتظار میرود مابهالتفاوت ارز ۴۲۰۰ تومانی تا آن نرخ ارزی که قرار است برای خرید کالا پرداخت شود به طرق مختلف به اقشار آسیبپذیر اعطا شود تا قدرتخریدشان افزایش یابد. لاهوتی گفت: اگر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به تنهایی انجام شود و حمایتی از مردم صورت نگیرد قطعا سفرهها کوچکتر خواهد شد، لذا مهمتر از حذف ارز ترجیحی هزینهکرد منابع مازاد بعدی است که از حذف ارز بهدست دولت میرسد که باید در جهت حمایت از اقشار آسیبپذیر خرج شود که هم این اطمینان به مردم داده شود که قرار نیست سفرهشان کوچکتر شود و هم اینکه این منابع به صورت بهینه در اختیار مردم قرار خواهد گرفت و کسانی که دارای تمکن مالی هستند مشمول دریافت این یارانه نمیشوند. رئیس کنفدراسیون صادرات ایران ادامه داد: موضوع اول که باید تا پایان سال انجام شود شناسایی دهکهای آسیبپذیر و قشر هدف حمایتی است. باید این موضوع به دقت و سرعت انجام شود که احیانا کسی نادیده گرفته نشود یا همانند هدفمندییارانهها به افراد پردرآمد پرداخت نشود. وی افزود: روشهای مختلفی برای حمایت وجود دارد، بهنظر میرسد که اعطای کارت خرید اعتباری برای برخی از اقلام میتواند کمککننده باشد و در بخشی از دهکها که نیازمند کمکهای مالی هستند میتوان پرداخت نقدی انجام داد و در برخی از جاها هم میتوان مابهالتفاوت نرخ ارز را در بخش انرژی هزینه کرد، اما باید توجه شود که پرداخت نقدی بدترین روش حمایتی است زیرا هم نقدینگی را افزایش میدهد و هم اهدافعالیه را محقق نمیکند، از اینرو اعطای کارت اعتباری یا بن خرید بهترین راه برای حمایت است که بهصورت ماهانه شارژ شود. لاهوتی ادامه داد: موضوع بیمهها و تامیناجتماعی نکته بعدی است که باید موضوع دارو به نحواحسن پوشش داده شود تا اقشاری که توان خرید دارو با ارز آزاد را ندارند، مورد حمایت ویژه قرار بگیرند.
وی در مورد تکنرخی شدن ارز، گفت: در حالحاضر چندین نرخ برای ارز در کشور وجود دارد؛ ارز نیما، ارز ترجیحی، ارز بازار متشکل ارزی، ارز بازار آزاد و ارز صرافی که به دلایل متعددی بهوجود آمدهاند اما در انتها نتوانستهاند نقشمحوری خود را ایفا کنند. با حذف ارز ترجیحی تنها یکی از این نرخها حذف میشود و بقیه کماکان وجود دارند. رئیس کنفدراسیون صادرات ایران افزود: برای تکنرخی شدن ارز فاکتورهای مختلفی موردنیاز است؛ موضوع اول افزایش درآمدهای ارزی دولت است که بتواند در شرایط نیاز، با رگولاتوری و مدیریت شناور، با عرضه بیشتر جلوی افزایش نرخ و با خرید ارز از کف بازار، جلوی کاهش بیشتر نرخ را بگیرد. این مساله نیازمند منابع ارزی و ریالی است که قطعا اگر شرایط فروش نفت و کسب درآمدهای دولت بهتر شود، راحتتر میتواند این کار را بکند. به هر حال نکته مهم این است که حذف ارز ۴۲۰۰تومانی بهمعنای تکنرخی شدن ارز نیست.