گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران نشان داد
ارزبران دارویی در میانه تابستان
بررسی اقلام وارد شده به کشور نشان می‌دهد که احتمالا رشد واردات در این بازه زمانی متاثر از ورود اقلام پیشگیری یا درمان کرونا است. نخستین قلم وارداتی در این بازه زمانی به داروهای درمان و پیشگیری اختصاص یافته که سهم ۱۷درصدی را از کل واردات اقلام دارویی و پزشکی در اختیار گرفته است. این در حالی است که سهم واکسن‌های وارداتی به بیش از ۱۵درصد می‌رسد. علاوه بر این، مقایسه رشد واردات این دو قلم کالا که رتبه اول و دوم عمده‌ترین کالاهای وارداتی در بخش دارویی و پزشکی را به خود اختصاص داده‌اند، بیانگر آن است که واردات داروهای پیشگیری و درمان بیش از ۱۸برابر شده، اما واردات واکسن به ۸برابر نسبت به سال گذشته رسیده است. در این میان اما ارزش صادرات این اقلام چندان چشمگیر نیست، از این‌رو تراز تجارت داروی کشور منفی و به‌نفع واردات است.
تجارت اقلام دارویی و پزشکی در حالی از سوی بخش‌خصوصی بررسی شده که «ایسنا» نیز روز گذشته در گزارشی به ارزهای تخصیص داده شده به دارو و تجهیزات پزشکی در نیمه اول امسال اشاره کرده است.
در این گزارش آمده است: «حدود ۹۳۳ میلیون دلار دارو و تجهیزات پزشکی با دلار ۴۲۰۰ تومان وارد ایران شده که ۵/ ۱۴درصد مجموع اقلام وارداتی با ارز ترجیحی است.» این گزارش می‌افزاید: «در سال‌جاری هشت میلیارد دلار برای تامین ارز ترجیحی در راستای واردات هفت قلم کالای اساسی در بودجه پیش‌بینی شده که سهم دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی ۵/ ۱میلیارد دلار است اما در بین این اقلام، دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی با ۹۳۳میلیون دلار به وزن ۷هزار تن وارد ایران و ترخیص قطعی شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی ۱۱درصد کاهش و از لحاظ ارزش ۱۵درصد رشد دارد. واردات این اقلام در نیمه اول پارسال ۸/ ۷هزار تن به ارزش ۹/ ۸۱۰میلیون دلار بوده است. بر این اساس، سهم دارو، تجهیزات و ملزمات پزشکی از مجموع واردات ۸/ ۸ میلیارد دلاری کالاهای اساسی در نیمه اول امسال ۳/ ۱۱درصد و از کالاهای وارداتی با دلار ۴۲۰۰تومان حدود ۵/ ۱۴درصد است. این آمار از این حکایت دارد که سهم حوزه بهداشت از دلار ۴۲۰۰ در نیمه اول امسال به‌نحوی مصرف شده که از ۵/ ۱میلیارد دلار پیش‌بینی شده حدود ۵۶۰ میلیون دلار دیگر باقی‌مانده است.»
حال بر اساس جدیدترین گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، در ۵ ماهه منتهی به مرداد امسال ۷۰۷ میلیون و ۴۰۰هزار دلار با وزنی معادل ۸ هزار و ۸۰۰تن اقلام دارویی و پزشکی بین ایران و کشورهای مختلف مبادله شده است. از این میزان، هزار و ۵۰۰ تن کالا به ارزش ۳۹میلیون و ۹۰۰ هزار دلار اقلام دارویی از ایران به بازارهای هدف صادر شده است. سهم این اقلام از کل صادرات ۵ ماهه ۱۴۰۰ معادل ۲/ ۰درصد بوده و نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ارزشی ۷/ ۲۹درصدی را تجربه کرده است. بر اساس این گزارش، وزن اقلام دارویی وارد‌شده به کشور در ۵ ماهه منتهی به مرداد ۱۴۰۰، معادل ۷ هزار و ۳۰۰ تن به ارزش ۶۶۷ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار بوده که سهم ارزشی آن از کل واردات ۵ ماهه به ۴درصد می‌رسد. همچنین واردات این اقلام نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۵/ ۳۵درصدی داشته است.
عمده اقلام دارویی صادراتی
در این گزارش به اقلام دارویی که بیشترین صادرات را به خود اختصاص داده‌اند اشاره شده است. این اقلام به ترتیب ارزش شامل «سایر آنتی‌سرم‌ها و مشتقات خونی»، «سایر رادیو داروها»، «سایر داروهای غیرمذکور غیر از خرده‌فروشی»، «سایر داروهای دارای سایر آنتی‌بیوتیک‌ها مخصوص طیور» و «دستکش معاینه از کائوچوی ولکانیزه سفت‌نشده» است.
سایر آنتی‌سرم‌ها و مشتقات خونی: این قلم دارو در 5 ماهه منتهی به مرداد امسال صادراتی معادل 14میلیون و 600 هزار دلار داشته است که سهم ارزشی 6/ 36درصدی از کل ارزش صادرات اقلام دارویی و پزشکی در این بازه زمانی را به خود اختصاص داده است. صادرات «سایر آنتی‌سرم‌ها و مشتقات خونی» نسبت به مدت مشابه سال قبل 4/ 12برابر شده است.
سایر رادیو داروها: این قلم دارو در 5 ماهه امسال صادراتی به ارزش 12میلیون و 100 هزار دلار داشته و 4/ 30درصد از کل ارزش صادرات اقلام دارویی و پزشکی در این بازه زمانی را از آن خود کرده است. همچنین صدور «سایر رادیو‌داروها» نسبت به 5 ماهه نخست سال گذشته 3/ 12برابر شده است.
سایر داروهای غیرمذکور غیر از خرده‌فروشی: صادرات 3 میلیون و 700 هزار دلاری این قلم کالا در بازه زمانی مورد بررسی توانسته سهم 2/ 9درصدی از کل ارزش صادرات اقلام دارویی و پزشکی در 5 ماهه منتهی به مرداد امسال را به خود اختصاص دهد.
سایر داروهای دارای سایر آنتی‌بیوتیک‌ها مخصوص طیور: ارزش صدور این دارو در 5 ماهه امسال نیز 2میلیون و 400 هزار دلار بوده که سهم آن از کل ارزش صادرات اقلام دارویی و پزشکی در این مدت زمان به 6درصد می‌رسد.
دستکش معاینه از کائوچوی ولکانیزه سفت‌نشده: ارزش صادرات این کالا در 5 ماهه منتهی به مرداد امسال معادل یک میلیون و 900 هزار دلار بوده که سهم 7/ 4درصدی از کل ارزش صادرات اقلام دارویی و پزشکی طی مدت زمان مورد بررسی دارد.
عمده مقاصد صادراتی اقلام دارویی و پزشکی
در 5 ماهه منتهی به مرداد امسال آلمان، سوریه، افغانستان، ترکیه و اتریش عمده‌ترین خریداران اقلام دارویی و پزشکی ایران بوده‌اند. بر اساس این گزارش، در 5 ماهه منتهی به مرداد امسال، 12میلیون و 200 هزار دلار از این اقلام به آلمان صادر شده است که سهم 5/ 30درصدی را از کل صادرات اقلام دارویی و پزشکی در این مدت زمان به خود اختصاص داده‌اند. صادرات این اقلام نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش 4/ 5درصدی داشته است. سوریه دومین مقصد اقلام صادراتی دارویی و پزشکی در 5 ماهه منتهی به مرداد 1400 است. صادرات این اقلام به بازار سوریه سهم 5/ 26درصدی از کل ارزش صادرات اقلام دارویی و پزشکی را در 5 ماهه امسال به خود اختصاص داده است. در عین حال، صادرات اقلام مذکور به این کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 3/ 54درصدی داشته است. اخیرا خبری مبنی بر درخواست مقامات کشور سوریه درباره تامین و ارسال نیازمندی‌های دارویی این کشور توسط ایران منتشر شده است. بر این اساس، مقرر شد که بخش اعظم نیازمندی‌های دارویی این کشور توسط تولیدکنندگان ایرانی تامین و ارسال شود. در فهرست نیازمندی‌های اولیه اعلام‌شده توسط جامعه پزشکی کشور سوریه حدود۴۰۰ قلم دارو وجود دارد. با توجه به شرایط چند سال اخیر کشور سوریه، این کشوردر زمینه دارو و تجهیزات پزشکی بازار بسیار مناسبی برای صادرات در این حوزه است. افغانستان با خرید 4 میلیون و 400 هزار دلار اقلام دارویی و پزشکی سومین مقصد صادراتی این گروه کالایی است. سهم صادرات این اقلام به افغانستان از کل صادرات 5 ماهه اقلام دارویی و پزشکی به 1/ 11درصد می‌رسد. صدور اقلام مذکور به این کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته 8/ 21درصد رشد داشته است.
صادرات 3 میلیون دلاری اقلام دارویی و پزشکی به ترکیه و سهم ارزشی 5/ 7درصدی صادرات به این کشور از کل ارزش صادرات این گروه کالایی در 5ماهه امسال، ترکیه را در جایگاه چهارم مقاصد صادراتی نشانده است. صادرات اقلام دارویی و پزشکی به ترکیه نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 2/ 102درصدی داشته است. اتریش نیز در بازه زمانی مذکور خریدار 2 میلیون و 200 هزار دلار کالا بوده که سهم صادرات این اقلام به این کشور از کل صادرات اقلام پزشکی و دارویی در 5 ماهه امسال به 6/ 5درصد می‌رسد.
عمده اقلام دارویی وارداتی
بر اساس این گزارش، 5 قلم دارویی و پزشکی عمده واردات در 5ماه منتهی به مرداد امسال شامل «سایر دارو متشکل از محصولات مخلوط شده یا نشده برای مصارف درمان یا پیشگیری»، «واکسن‌ها برای پزشکی»، «سایر داروهای مورد مصرف انسان دارای هورمون‌ها»، «سایر داروهای دارای هورمون‌ها و دارای انسولین فاقد آنتی‌بیوتیک» و «سایر آنتی‌سرم‌ها و مشتقات خونی» است.
سایر دارو متشکل از محصولات مخلوط شده یا نشده برای مصارف درمان یا پیشگیری: ارزش واردات این قلم کالا در 5 ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 2/ 18برابر شده که ارزشی معادل 113 میلیون و 600 هزار دلار دارد. سهم ارزشی واردات «سایر دارو متشکل از محصولات مخلوط شده یا نشده برای مصارف درمان یا پیشگیری» از کل واردات این گروه کالایی در 5 ماهه امسال، 17درصد بوده است.
واکسن‌ها برای پزشکی: واردات این قلم کالا در 5 ماهه امسال ارزشی معادل 102 میلیون و 300 هزار دلار دارد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش 8 برابری داشته است. سهم ارزشی واردات «واکسن‌ها برای پزشکی» از کل واردات اقلام دارویی و پزشکی در این بازه زمانی 3/ 15درصد است.
سایر داروهای مورد مصرف انسان دارای هورمون‌ها: این قلم دارویی در بازه زمانی مذکور، وارداتی به ارزش 80 میلیون و 300هزار دلار داشته و ارزش واردات آن نسبت به مدت مشابه سال گذشته 16 برابر شده است. علاوه‌بر این سهم ارزشی «سایر داروهای مورد مصرف انسان دارای هورمون‌ها» از کل واردات اقلام دارویی و پزشکی در 5 ماهه منتهی به مرداد امسال 12درصد است.
سایر داروهای دارای هورمون‌ها و دارای انسولین فاقد آنتی‌بیوتیک: واردات این قلم دارویی با کاهش ارزش 4درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل روبه‌رو بوده است. ارزش واردات «سایر داروهای دارای هورمون‌ها و دارای انسولین فاقد آنتی‌بیوتیک» در 5 ماهه امسال به 79میلیون و 600 هزار دلار رسیده که سهم ارزشی آن از کل واردات اقلام دارویی و پزشکی در این مدت زمان، 9/ 11درصد است.
سایر آنتی‌سرم‌ها و مشتقات خونی: سهم 9/ 8درصدی واردات این قلم دارویی از کل واردات اقلام دارویی و پزشکی 5 ماهه منتهی به 1400، ارزش واردات این کالا را به 59 میلیون و 700 هزار رسانده است. ارزش واردات «سایر آنتی‌سرم‌ها و مشتقات خونی» نسبت به مدت مشابه سال گذشته 7/ 8برابر شده است.
عمده مبادی وارداتی
عمده‌ترین مبادی وارداتی اقلام دارویی و پزشکی در 5 ماهه منتهی به مرداد 1400 عبارتند از: چین با ارزش واردات 119 میلیون و 500 هزار دلار و سهم ارزشی 9/ 17درصدی از کل واردات اقلام مذکور در 5 ماهه امسال، امارات با ارزش واردات 115 میلیون و 600 هزار دلار و سهم ارزشی 3/ 17درصدی از کل واردات اقلام دارویی و پزشکی در 5 ماهه امسال، ترکیه با ارزش واردات 49 میلیون و 700 هزار دلار و سهم ارزشی 4/ 7درصد از کل واردات این اقلام، آلمان با ارزش واردات 49 میلیون و 100 هزار دلار و سهم ارزشی 4/ 7درصدی از کل ارزش واردات این گروه کالایی در 5 ماهه امسال و سوئیس با وارداتی به ارزش 41 میلیون و 500 هزار دلار و سهم ارزشی 2/ 6درصدی از کل واردات این اقلام در بازه زمانی مذکور.
بر این اساس واردات این کالاها از چین نسبت به مدت مشابه سال گذشته 13 برابر، واردات از امارات 50 درصد، واردات از ترکیه 48درصد و واردات از سوئیس 55درصد رشد داشته است اما واردات از آلمان با افت 24درصدی روبه‌رو بوده است. به‌نظر می‌رسد که رشد 8 برابری واکسن‌ها برای پزشکی نسبت به سال قبل و البته قرار گرفتن چین در صدر مبادی وارداتی می‌تواند به دلیل واردات واکسن سینوفارم از چین باشد.
