ورود ۳۰میلیون دلار کالا مجوز گرفت
ترخیص ممنوعه‌ها در ریل سرعت
از این رو «دنیای‌اقتصاد» طی بررسی‌هایی که صورت داده، به دلایل این موضوع پرداخته است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد کالاهای گروه ۴ (ممنوع‌الورودها) و کالاهای گروه ۲۷ (دارای اولویت ارزی غیرفعال) که ارزشی نزدیک به ۷۰ میلیون دلار دارند و در گمرکات و بنادر رسوب کرده‌اند، به تدریج در حال ترخیص هستند. البته این رقم بدون در نظر گرفتن خودروهایی است که هنوز اجازه ترخیص نگرفته‌اند. سخنگوی گمرک ایران در این رابطه می‌گوید: «از حدود ۱۰ تا ۲۰ روز گذشته لیستی از کالاهای رسوب شده در گمرک از سوی وزارت صمت به‌منظور ترخیص آنها مورد تایید قرار گرفته که حدود ۳۰ میلیون دلار ارزش دارد. به‌عنوان نمونه می‌توان به لوازم‌التحریر، لوازم آرایشی و بهداشتی و ادوات موسیقی اشاره کرد.» کالاهای ترخیص شده از گمرک بر اساس تصمیماتی بوده که دولت از سال ۹۸ در راستای کاهش رسوب کالا اتخاذ کرده است. اما نکته دیگری که در این خصوص قابل‌توجه است، واردات کالا از طریق رویه‌های تجاری دیگر است. کالاهایی که از طریق ملوانی یا ته‌لنجی یا کولبری وارد کشور می‌شوند لزوما کالاهایی نیستند که واردات آنها به کشور آزاد باشد؛ بلکه ممکن است این کالاها در لیست کالاهای گروه ۴ یا کالاهای گروه ۲۷ قرار داشته باشند. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، ملوانان بر اساس لیستی که شامل ۳۰۰ تا ۴۰۰ کالاست، نسبت به استفاده از رویه ملوانی و ته‌لنجی اقدام به واردات کالا کنند. هر ملوان حداکثر ۶ بار در سال اجازه تردد دارد و در هر سفر می‌تواند تا سقف ۱۵ میلیون تومان کالا وارد کند. کولبران نیز می‌توانند در یک ماه تا ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان از میان لیستی که شامل ۱۰۰ قلم کالاست، نسبت به واردات اقدام کنند. لیست کالاها نیز از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تعیین می‌شود. بنابراین یکی از دلایلی که کالاهای لوکس بیشتر در دسترس عموم مردم قرار گرفته، می‌تواند به دلیل افزایش واردات از این طریق نیز باشد. البته برخی از کارشناسان عنوان می‌کنند که ممکن است اخبار مثبت از گشایش‌های ارزی، واردکنندگانی را که از طریق سیستم بانکی توانسته‌اند ارز موردنیاز را تامین کنند و اجازه ترخیص کالاهای خود را یافته‌اند، نسبت به توزیع کالا در بازار ترغیب کرده باشد. علاوه‌بر این کاهش نرخ ارز نیز می‌تواند دلیل دیگری برای ازدیاد کالاهای لوکس در بازار باشد. به این معنی که کالاهای ترخیص شده‌ای که در انبارها با انگیزه افزایش نرخ ارز موجود بودند، به‌واسطه نگرانی از روند کاهشی نرخ ارز وارد بازار شده‌اند. پیش از این مهرداد جمال ارونقی، معاون امور فنی و گمرکی گمرک ایران اعلام کرده بود برخی از کالاهایی که اجازه ترخیص گرفته‌اند عبارتند از سیستم تهویه هوا، پارچه رومبلی، وسایل ورزشی، ماشین‌آلات راه‌سازی، وسایل جانبی لوازم خانگی، تجهیزات و لباس ایمنی، موز و کمپوت آناناس. البته این کالاها در گروه ۲۷ قرار گرفته‌اند و ممنوعیت یا عدم‌ممنوعیت ورود آنها منوط به تصمیمات وزارت صمت است.
تسریع در رسوب‌زدایی کالا؟
سخنگوی گمرک ایران در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» از لیستی سخن گفت که وزارت صمت نسبت به تایید ثبت‌سفارش آنها اقدام کرده و ارزشی نزدیک به ۳۰ میلیون دلار دارد.
سیدروح الله لطیفی گفت: کالاهایی که در گروه ۴ یا ۲۷ کالایی قرار داشتند و در گمرکات رسوب کردند ارزشی حدود ۷۰ میلیون دلار داشتند که رقم قابل‌توجهی نبود. واردات این کالاها به دلیل شرایط ارزی کشور و البته حمایت از تولید داخل ممنوع اعلام شده بود. برخی از این کالاها دارای ثبت‌سفارش بودند ولی با ممنوعیت ورود مواجه شدند. از این رو ۱۰ تا ۲۰ روز گذشته لیستی توسط وزارت صمت اعلام شد و این کالاها در حال ترخیص است. ارزش این لیست نیز نزدیک به ۳۰ میلیون دلار برآورد می‌شود و شامل کالاهایی از قبیل لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم‌التحریر و ادوات موسیقی است. وی درخصوص ازدیاد کالاهای لوکس در بازار گفت: ممکن است بخشی از این کالاها از طرق غیرقانونی و به صورت قاچاق وارد کشور شده باشد. در عین حال از رویه‌های تجاری مانند ملوانی و کولبری نیز می‌توان این کالاها را به کشور وارد کرد؛ چراکه واردات از این طرق، لزوما بر اساس لیست کالاهایی که اجازه ورود دارند، صورت نمی‌گیرد. بلکه لیست این کالاها متفاوت است و ممکن است کالاهای ممنوع‌الورود را هم شامل شود.
در این راستا معاون امور فنی و گمرکی گمرک ایران نیز به «دنیای‌اقتصاد» گفت: از سال ۹۸ تصمیماتی برای ترخیص کالاهای ممنوع‌الورودی که در گمرک مانده بودند اتخاذ شد. اما برخی از کالاها با توجه به شرایط کرونایی نتوانستند در تاریخ تعیین شده ترخیص شوند و ما نیز سال گذشته مجددا بازه زمانی را برای ترخیص آنها تعیین کردیم. بنابراین از ماه‌های دی و بهمن سال گذشته بخشی از کالاها با ضوابط در نظر گرفته شده از جمله دریافت کد رهگیری از بانک مرکزی و تایید منشأ ارز، اجازه ترخیص یافتند. به گفته ارونقی، کالاهای گروه ۴ بر اساس تقسیم‌بندی صورت گرفته به دو دسته تقسیم شد؛ گروهی که به صورت بانکی ثبت‌سفارش شده بودند و گروهی که با ارز متقاضی ثبت‌سفارش شده بودند. بانک مرکزی، گمرک و وزارت صمت، تصمیم گرفتند تا آن دسته از کالاهایی که دارای ثبت‌سفارش بانکی هستند با دریافت کد رهگیری و تایید منشأ ارز ترخیص شوند. این کالاها بر اساس مصوبه ابلاغ شده با پرداخت دو برابر سود بازرگانی و یک برابر حقوق گمرکی اجازه ترخیص یافتند. اما برای آن دسته دیگر که با ارز متقاضی وارد شده بودند در تلاش هستیم تا بتوانیم اجازه ترخیص آنها را نیز بگیریم. او میزان کالاهای دارای ثبت‌سفارش غیر‌بانکی را بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون دلار و کالاهای گروه ۲۷ را نیز حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون دلار اعلام کرد و گفت: تعداد اقلام گروه چهار بیش از سه هزار قلم است که از جمله آنها می‌توان به اسباب بازی اشاره کرد.
رسوب‌زدایی از خودروها
لطیفی در بخشی دیگری از سخنانش عنوان کرد که ارزش اعلام شده (حدود ۷۰ میلیون دلار) شامل خودروهای رسوب شده در گمرکات نیست. به گفته او، بخش زیادی از خودروها با طی کردن مراحل قانونی ترخیص شده‌اند و تعدادی که در گمرک مانده‌اند از چند حال خارج نیستند؛ ثبت‌سفارش یک دسته از آنها باطل شده است. گروه دیگر خودروهای لوکس (۲۵۰۰ سی‌سی) محسوب می‌شوند. بخش دیگری از آنها تولید آمریکا بوده و در نهایت تعدادی از آنها هم دارای پرونده قضایی هستند. به گفته او، خودروهایی که دارای پرونده قضایی هستند یا شاکی خصوصی دارند یا ظن قاچاق درباره آنها وجود دارد، این دسته از خودروها در صورت رای قطعی برائت بدون محدودیت زمانی، می‌توانند ترخیص شوند. کما اینکه بخشی از خودروهای ترخیص شده نیز شامل همین مورد بوده است. همچنین خودروهای فاقد ثبت‌سفارش یا آن دسته از خودروها که ثبت‌سفارش آنها باطل شده است، با تصمیم وزارت صمت و طی کردن مراحل تایید، می‌توانند ترخیص شوند.
