تغییر روند تجارت ایران و ترکیه
ترکیه به مدت چندین دهه مشتری نفت و گاز ایران بوده است و به نوبه خود مقصد محبوب گردشگری ایرانیها بوده و ایران نیز یکی از بازارهای منطقهای کالاهای این کشور بوده است. اما ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای که در دوران اوباما امضا شده بود، خارج شد و تحریمهای اقتصادی علیه ایران را مجددا وضع کرد. سال بعد از آن ترکیه تحتفشارهای آمریکا خرید نفت از ایران را که بزرگترین تامینکننده نفت این کشور بود، متوقف کرد. واردات گاز ترکیه از ایران هم با تلاش این کشور برای کاهش وابستگی به ایران و روسیه، کاهش پیدا کرد. اکنون تجارت دوجانبه میان دو همسایه کاهش و همزمان سرمایههای ایرانی در ترکیه افزایش پیدا کرده است. از زمان خروج از برجام آمریکا و کاهش صادرات نفت ایران، هزاران ایرانی داراییهایشان را به بخش املاک ترکیه منتقل کردهاند و امسال برای نخستین بار ایرانیها از عراقیها بهعنوان بزرگترین خریداران خانه در ترکیه پیش افتادهاند و چندین ماه است که این جایگاه برتر را حفظ کردهاند.
صادرات گاز ایران به ترکیه پس از انفجاری که در خط لوله گاز روی داد، به مدت حدود سه ماه متوقف شد و آمار صادرات را تحت تاثیر قرار داد. گزارش سازمان رگولاتوری بازار انرژی ترکیه (EPDK) نشان میدهد در ماه اوت که آخرین آمار موجود بوده، میزان صادرات ۳۰ درصد پایین متوسط پنج ساله بوده است. تلاش ترکیه برای متنوع کردن منابع تامین گاز از جمله ساخت پایانه جدید LNG، خطوط لوله با روسیه و جمهوری آذربایجان و اکتشافات گازی این کشور در دریای سیاه ممکن است صادرات گاز ایران را در مذاکرات تجدید قرارداد خرید گاز تحت تاثیر قرار داده و کمتر کند. ایران معمولا مازاد تجاری با ترکیه داشته است اما از زمان خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، حجم مازاد تجاری کاهش پیدا کرده و ایران امسال برای نخستین بار از سال ۲۰۱۶ در مسیر ثبت کسری تجاری با ترکیه قرار دارد. طبق آمار وزارت بازرگانی ترکیه، مجموع تجارت دو کشور از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ به میزان ۳۸ درصد کاهش پیدا کرده است.