کدام دستگاه‌های دولتی نمره قبولی گرفتند؟
خوب‌ها و بدهای تسهیل کسب‌وکار
نتایج طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسب‌وکار در سال ۹۸ نشان می‌دهد، شاخص ملی این طرح به عدد۴۷/ ۴ رسیده که در مقایسه با نمره ۲/ ۵ سال ۹۷، نشان‌دهنده بهبود رضایت فعالان اقتصادی از عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسب‌وکار است. جزئیات طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسب‌وکار در سال ۹۸ که از سوی مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران انجام می‌شود، حاکی است فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این طرح به ترتیب از «سازمان بهزیستی»، «وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی» و «سازمان ملی استاندارد ایران» بیشترین میزان رضایت را داشته‌اند. محیط کسب‌وکار به مجموعه عواملی گفته می‌شود که بر عملکرد یا اداره بنگاه‌های اقتصادی موثر است، اما تقریبا خارج از کنترل مدیران بنگاه‌ها قرار دارد؛ عواملی نظیر قوانین و مقررات، عملکرد دستگاه‌های اجرایی، فرهنگ کاری در یک منطقه و... که در کشورها و مناطق جغرافیایی گوناگون در هر رشته کاری و نیز در طول زمان متفاوت هستند. امروزه بهبود محیط کسب‌وکار یکی از مهم‌ترین راهبردهای توسعه اقتصادی در هر کشور به‌شمار می‌رود و نقش دستگاه‌های اجرایی برای بهبود این محیط به‌ویژه از جنبه مولفه‌های نهادی بسیار چشمگیر و تاثیرگذار است. در سال‌های گذشته و براساس مفاد قانونی از جمله قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار، قانون برنامه ششم توسعه و مصوبه‌های هیات‌وزیران، تکالیف متعددی برای دستگاه‌های اجرایی در جهت بهبود محیط کسب‌وکار تعیین شده تا منجر به ارتقای جایگاه بین‌المللی ایران در وضعیت کسب‌وکار و همچنین رفع مشکلات و موانع پیش‌روی فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران در کشور شود. اتاق ایران در راستای اجرای ماده ۴ قانون بهبود مستمر کسب‌وکار و پس از ۱۴ دوره اجرای موفق طرح پایش ملی محیط کسب‌وکار، مصمم شد تا برای دومین‌بار، با اجرای طرح نظرسنجی از فعالان اقتصادی سراسر کشور، عملکرد سازمان‌ها، نهادها و دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسب‌وکار را مورد ارزیابی قرار دهد. در این آمارگیری که به‌صورت سالانه برگزاری می‌شود، عملکرد دستگاه‌های استانی و ملی در زمینه چهار مولفه «سهولت در فرآیندهای اداری و سرعت در ارائه خدمات»، «کیفیت رسیدگی به درخواست‌های قانونی مراجعان»، «نحوه رفتار با فعالان اقتصادی و تکریم ارباب‌رجوع» و «شفافیت و اطلاع‌رسانی در زمینه ارائه خدمات، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در دومین دوره از اجرای این طرح که به مدت ۶۰ روز در اردیبهشت و خرداد ۹۸ اجرا شد، عملکرد ۴۴ سازمان و نهاد ملی و استانی در سال ۹۸ و در قالب دو گروه عمده (دستگاه‌های اصلی و فرعی مرتبط با محیط کسب‌وکار) توسط ۱۶۰۰ فعال اقتصادی منتخب از زیرمجموعه سه اتاق بازرگانی، اصناف و تعاون مورد ارزیابی قرار گرفت.
بهبود موانع کسب‌وکار
مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران، نتایج طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسب‌وکار در سال۹۸ را منتشر کرد. بررسی اطلاعات این ارزیابی نشان می‌دهد، در سال ۹۸ شاخص ملی این طرح به عدد ۴۷/ ۴ رسیده (امتیاز یک به معنای رضایت کامل و امتیاز ۱۰ به معنی نارضایتی مطلق است) که در مقایسه با نمره ۲/ ۵ در سال ۹۷، از بهبود نسبی رضایت فعالان اقتصادی از عملکرد دستگاه‌های اجرایی کشور در حوزه حل‌وفصل مشکلات و موانع محیط کسب‌وکار حکایت دارد. البته با نگاهی به بهبود شاخص ملی محیط کسب‌وکار در سال ۹۸، بهبود رضایت از عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسب‌وکار نیز اتفاق دور از انتظاری نبوده است.
بررسی جزئیات طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسب‌وکار در سال ۹۸ نشان می‌دهد، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این طرح، به ترتیب از سه دستگاه اصلی «سازمان بهزیستی»، «وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی» و «سازمان ملی استاندارد ایران» بیشترین میزان رضایت را داشته‌اند.
در مقابل، مشارکت‌کنندگان در طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسب‌وکار در سال ۹۸ به ترتیب سه دستگاه اصلی «بانک مرکزی»، «شهرداری‌ها» و «سازمان تامین‌اجتماعی» را بدترین دستگاه‌های مرتبط با محیط کسب‌وکار و حائز کمترین میزان رضایت اعلام کرده‌اند. همچنین بررسی یافته‌های این طرح به تفکیک استان نشان می‌دهد در سال ۹۸، دستگاه‌های اجرایی در سه استان «خراسان‌جنوبی»، «آذربایجان‌غربی» و «یزد» به ترتیب بیشترین میزان رضایت فعالان اقتصادی را جلب کرده‌اند، در حالی‌که دستگاه‌های اجرایی در سه استان «تهران»، «خراسان‌شمالی» و «اصفهان»، کمترین میزان رضایت فعالان اقتصادی را به خود اختصاص داده‌اند.
نتایج طرح به تفکیک بخش‌های اقتصادی نیز نشان می‌دهد در سال ۹۸، میزان رضایت فعالان اقتصادی در بخش کشاورزی از عملکرد دستگاه‌های اجرایی در مقایسه با رضایت فعالان اقتصادی در بخش‌های خدمات و صنعت، بهتر ارزیابی شده است. بین اعضای اتاق‌های سه‌گانه نیز، اعضای اتاق اصناف، اتاق تعاون و اتاق بازرگانی به ترتیب بیشترین میزان رضایت را از عملکرد دستگاه‌های اجرایی اعلام کرده‌اند.
همچنین بین ۴۴ دستگاه اجرایی، سازمان و نهاد مورد پرسش در طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسب‌وکار در سال ۹۸، سه دستگاه اجرایی «سازمان انرژی اتمی»، «مرکز آمار ایران» و «سازمان بهزیستی کشور» به ترتیب به‌عنوان دستگاه‌هایی معرفی شده‌اند که کمترین میزان ارتباط کاری با فعالان اقتصادی را دارند .
در مقابل، نتایج نشان می‌دهد، سه دستگاه اجرایی «بانک‌های دولتی»، «سازمان امور مالیاتی» و «وزارت صنعت، معدن و تجارت» به‌عنوان دستگاه‌هایی ارزیابی شده‌اند که بیشترین ارتباط کاری با فعالان اقتصادی شرکت‌کننده در این طرح را داشته‌اند. وضعیت رضایت فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در طرح ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با محیط کسب‌وکار در سال ۹۸ به تفکیک استان در جدول روبه‌رو گنجانده شده که قابل‌‌مشاهده است.
