داده‌های گمرک در میانه زمستان نشان داد؛ کسری تراز تجاری بیشتر شد
تحولات تجارت در فصل سرد
با انتشار این آمار از سوی گمرک، می‌توان برآورد کلی از نمره تجارت خارجی ایران را به‌دست آورد. البته در ماه انتهایی سال ۹۸ اتفاق مربوط به شیوع ویروس کرونا، نه‌تنها اقتصاد ایران بلکه اقتصاد جهان را تحت‌تاثیر قرار داد. از این‌رو به‌نظر می‌رسد روند تجارت ایران در سال ۹۸ با ارقام نه‌چندان خوشایند به پایان برسد؛ چراکه مرزهای زمینی ایران با شرکای اصلی همجوار به دلیل شیوع این ویروس، به حالت بسته یا با محدودیت روبه‌رو شدند و از این‌رو چندان امیدی به افزایش چشمگیر صادرات در ماه پایانی سال نیست. از این‌رو پیش‌بینی این است که سال ۹۸ با تراز تجاری منفی به اتمام خواهد رسید. علاوه بر این، در آمار بهمن نیز صادرات از واردات عقب مانده است و تراز تجاری ماه یازدهم امسال منفی است.
تجارت خارجی در بهمن ماه امسال
در یازدهمین ماه سال ۹۸ حجم تجارت خارجی ایران ۶ میلیارد و ۹۴۲ میلیون دلار بوده است. از این میزان، صادرات کالا در بهمن ماه امسال معادل ۳ میلیارد و ۸۳ میلیون دلار بوده است که وزنی معادل ۹ میلیون و ۹۴۲ هزار تن داشته است. همچنین ۳ میلیارد و ۸۵۹ میلیون دلار کالا با وزنی معادل ۳ میلیون و ۷۹۴ هزار تن در این یک ماه وارد کشور شده است. از این رو تراز تجاری ایران در ماه یازدهم سال‌جاری منفی ۷۷۶ میلیون دلار ثبت شده است.
در عین حال بررسی‌ها نشان می‌دهد در بهمن ماه سال گذشته صادرکنندگان توانسته بودند ۳ میلیارد و ۷۱۲ میلیون دلار کالا به بازارهای هدف صادر کنند. این کالاها وزنی معادل ۱۱ میلیون و ۹ هزار تن داشته است. همچنین میزان واردات کالا در بهمن سال گذشته ۲ میلیون و ۹۳۵ هزار تن به ارزش ۲ میلیارد و ۹۱۳ میلیون دلار بوده است. بنابراین سال گذشته صادرات ایران در بهمن ماه ۷۹۹ میلیون دلار بیشتر از واردات و تراز تجاری ایران مثبت بوده است. این درحالی است که حجم تجارت خارجی کشور در یازدهمین ماه سال گذشته کمتر از بهمن ماه امسال و معادل ۶ میلیارد و ۶۲۵ میلیون دلار ثبت شده است.
آمار یازده ماهه ۹۸
آمارهای رسمی حاکی از آن است که در ۱۱ ماهه سال ۹۸ میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت‌خام، نفت کوره و نفت سفید و همچنین صادرات از محل تجارت چمدانی) معادل ۱۲۵ میلیون و ۲۹۰ هزار تن و به ارزش ۳۸میلیارد و ۵۹۷ میلیون دلار بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۷، افزایش ۶۱/ ۱۷ درصدی در وزن و کاهش ۴۸/ ۴ درصدی در ارزش دلاری داشته است. در سال گذشته صادرکنندگان ایرانی در یازده ماه منتهی به بهمن توانسته بودند ۴۰ میلیارد و ۴۰۹ میلیون دلار کالا با وزنی معادل ۱۰۶ میلیون و ۵۲۸ هزار تن به بازارهای هدف خود صادر کنند.
همچنین میزان واردات کشور در این مدت با افزایش ۸۴/ ۱۰ درصدی در وزن و ۳۱/ ۲درصدی در ارزش دلاری در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۹۷، به ارقام ۳۲ میلیون و ۴۰۲ هزار تن و ۳۹ میلیارد و ۹۴۰ میلیون دلار دلار رسیده که به گفته سخنگوی گمرک ایران، از این مقدار ۶۵ درصد آن کالاهای اساسی بوده است. سال گذشته واردکنندگان اقدام به خرید ۲۹ میلیون و ۲۳۲ هزار تن کالا به ارزش ۳۹ میلیارد و ۳۷ میلیون دلار کرده بودند.
کشورهای عمده مقصد صادرات
طی ۱۱ماه منتهی به بهمن سال ۹۸، بیشترین میزان صادرات کشور به چین انجام شده است. ارزش صادرات به این کشور رقمی بالغ بر ۸ میلیارد و ۸۷۰ میلیون دلار بوده و سهم این کشور از کل ارزش صادرات ایران ۲۳ درصد است.
دومین بازار مهم صادراتی ایران نیز عراق است که ارزش صادرات به این کشور نیز رقمی معادل ۸ میلیارد و ۵۰۸ میلیون دلار بوده و سهم این کشور از کل ارزش صادرات بیش از ۲۲ درصد ثبت شده است. سومین مقصد صادراتی ایران نیز کشور ترکیه است که در یازده ماه منتهی به بهمن امسال خریدار ۴ میلیارد و ۹۶۱ میلیون دلار کالای ایرانی بوده و توانسته سهمی نزدیک به ۱۳ درصدی را از کل ارزش صادرات ایران در این بازه زمانی به خود اختصاص دهد. امارات‌متحده‌عربی چهارمین مقصد کالاهای ایرانی است که در بازه زمانی مورد بررسی، ۴ میلیارد و ۷۷ میلیون دلار کالا از ایران به این کشور صادر شده است. سهم امارات از کل ارزش صادرات ایران بیش از ۵/ ۱۰درصد به ثبت رسیده است. پنجمین مقصد کالاهای ایرانی نیز افغانستان است. از ابتدای امسال تا انتهای بهمن ماه ۲ میلیارد و ۱۴۳ میلیون دلار کالا به این کشور صادر شده که سهمی معادل ۵۵/ ۵ درصدی از کل ارزش صادرات را دربرمی‌گیرد.
کشورهای عمده طرف معامله واردات
در عین حال ۵ مبدا مهم وارداتی ایران نیز در این گزارش منعکس شده است. براساس آمار منتشرشده از سوی گمرک ایران، در ۱۱ ماه منتهی به بهمن سال ۹۸، چینی‌ها همچنان سرلیست کشورهای عمده طرف معامله ایران هستند. این کشور در بازه زمانی مورد بررسی توانسته ۱۰ میلیارد و ۱۰۶ میلیون دلار کالا به ایران بفروشد و سهمی بیش از ۲۵ درصد از کل ارزش واردات را به خود اختصاص دهد. پس از آن امارات در دومین پله مبادی وارداتی ایران قرار گرفته است. این کشور در بازه زمانی مورد بررسی، ۷ میلیارد و ۹۴۲ میلیون دلار کالا را به ایران وارد کرده است. سهم ارزشی واردات از امارات نزدیک به ۲۰ درصد از کل ارزش واردات ایران است. ترکیه سومین کشور طرف معامله ایران است. ارزش واردات از ترکیه از ابتدای امسال تا انتهای بهمن ماه ۴ میلیارد و ۶۵۸ میلیون دلار بوده و سهم این کشور از کل ارزش واردات نزدیک به ۱۲ درصد است.
هندی‌ها نیز در همین بازه زمانی ۳ میلیارد و ۴۲۵ میلیون دلار کالا به ایران فروخته‌اند و توانسته‌اند سهم ارزشی بیش از ۵/ ۸ درصدی را به خود اختصاص دهند. تنها کشور اروپایی که بین این لیست قرار دارد نیز آلمان است. آلمانی‌ها یک میلیارد و ۹۱۹ میلیون دلار کالا را از ابتدای سال تا انتهای بهمن ماه به ایرانی‌ها فروخته‌اند. سهم این کشور از کل ارزش واردات ایران، نزدیک به ۵ درصد است.
