در نشست مشترک وزیر صمت و اتاق تعاون مطرح شد
متولی جدید برای تجارت مرزنشینان
در نشست روز گذشته تعاونگران با وزیر صمت، موضوعات دیگری نیز مورد بحث قرار گرفت. از جمله اینکه وزارت صمت به اتاق تعاون ماموریت داد تا در زمینه بازاریابی برای فروش محصولات ایرانی در بازارهای هدف پیشقدم شوند. همچنین وزیر صنعت، معدن و تجارت موافقت کرد تا بخشی از امور صادرات را مانند صادرات از طریق تعاونی‌های مرزنشینی را در اختیار اتاق تعاون قرار دهد. رضا رحمانی همچنین نسبت به تفویض اختیار مسوولیت کارهای تعاونی‌های مرزنشینان نیز عنوان کرد که اگر موانع قانونی وجود داشته باشد، آن را برطرف و این اختیار را به اتاق تعاون واگذار می‌کنیم. رحمانی تاکید کرد، اتاق تعاون روی موضوع تجارت مرزنشینان کار کند؛ مسوولیت این کار را می‌توانم به اتاق تعاون بدهم.
رشد مثبت صنعت
رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت با معاونان خود در جمع اعضای اتاق تعاون ایران حاضر شد و راه‌های استفاده از ظرفیت تعاونی‌ها برای رونق تولید و صادرات را مورد بررسی قرار داد. وزیر صنعت در این جلسه اعلام کرد: برخی تولیدکنندگان سال‌های قبل که دلار حدود ۳۲۰۰ تومان بود می‌گفتند اگر قیمت دلار ۵ تا ۶ هزار تومان شود، دنیا را می‌گیریم. اکنون دلار به ۱۲ تا ۱۳ هزار تومان رسیده اما سوال این است که بعد از آن چه کرده‌اید؟ باید در زمینه صادرات توجیه‌پذیری را افزایش دهیم و در واردات کاری کنیم که کالای وارداتی توجیه نداشته باشد. وی افزود: در برخی کالاها بیش از ۷۰ درصد وابسته به واردات است که این وابستگی بالاست. اما در صنایع دستی حداکثر ۳۰ درصد تحت تاثیر دلار و واردات است. حال آنکه صادرات صنایع دستی و فرش هم تغییری نکرده است. اول باید خودمان را باور کنیم و از توان بخش‌خصوصی و تعاونی استفاده کنیم.
کارنامه صادراتی ایران
به گفته وزیر صمت، در ۹ ماه منتهی به آذر امسال صادرات افزایش یافته، پارسال در این مدت ۸۷ میلیون تن کالا صادر شده بود، امسال این رقم به ۱۰۳ میلیون تن رسید که حاکی از ۱۹ درصد رشد است، درحالی‌که می‌توانستیم خیلی بیش از این میزان صادرات انجام دهیم. افزایش نرخ دلار یک فرصت و پتانسیل خوب برای صادرات است که از آن باید استفاده شود و این افزایش، صادرات را توجیه‌پذیر و واردات را توجیه‌ناپذیر کرده است که باید در صحنه عمل نیز دیده بشود. توجه به بسته‌بندی، کیفیت، سلایق مشتریان و بازاریابی و... را در صادرات باید مدنظر قرار دهیم. رحمانی با بیان اینکه نباید دولت و بخش‌خصوصی همدیگر را متهم کنند، گفت: مگر دلسوزی بخش تعاون از دولت کمتر است؟ میلیون‌ها نفر عضو شبکه تعاونی‌های کشور هستند.
وی با بیان اینکه در نمایشگاه واردات چین غرفه بزرگی برای ایران اختصاص داده بودند، گفت: آنجا به من گفتند چین بازار بزرگی است که اگر درست عمل کنیم، حتی یک فرش ایرانی در انبارها نمی‌ماند و تقاضا برای فرش با قیمت خوب زیاد است. در چین مجتمع عظیمی وجود دارد. غرفه‌ای را به یک‌سوم قیمت به ایرانی‌ها اختصاص می‌دهیم و شما می‌توانید صنایع دستی و فرش را برای فروش در معرض دید چینی‌ها قرار دهید. رحمانی این را هم گفت: در ۹ماه منتهی به آذر امسال در دوسوم محصولات منتخب مانند مس، فولاد، تولید ایران افزایش یافته، سال گذشته رشد صنعت منفی ۹ و‌نیم‌درصد بود. امسال تا آخر شهریور این رقم رشد ۴ دهم درصد مثبت شده، یعنی حدود ۱۰ درصد نسبت به سال گذشته رشد کرده است. سال گذشته در بخش کشاورزی رشد منفی ۳ درصد تجربه شد، اما امسال در این بخش رشد مثبت ثبت شده و می‌توانیم هنوز رشد صنعت و کشاورزی داشته باشیم.
وی با بیان اینکه در گروه صنعت و معدن علاوه بر نفت، صنعت ساختمان هم وجود دارد، گفت: اکثر رشد منفی به خاطر رکود ساخت‌وساز و کاهش صادرات نفت است، اما در خود صنعت و ساخت صنعتی، رشد کم‌نظیری صورت گرفته است. در ۹ ماه منتهی به آذر امسال اکثر محصولات مانند فولاد، مس، روغن نباتی، سیمان، کاشی و سرامیک، رشد مثبتی داشته اند. البته در خودرو رشد منفی بود. وزیر صمت با اشاره به تولید خودرو در کشور گفت: درحال‌حاضر ظرفیت خالی زیادی در بخش‌خودرو وجود دارد. در کاشی و سرامیک هم گرچه تولید داخلی رشد دارد، اما باز ظرفیت خالی فراوان است و تولید کاشی و سرامیک می‌تواند دو برابر شود.
رحمانی با اشاره به اینکه کشور همسایه ما پاکستان سالانه ۱۰۰ میلیون مترمربع مصرف کاشی دارد که فقط ۲۰ میلیون مترمربع آن تولید و ۸۰ میلیون مترمربع را وارد می‌کند که از این رقم فقط ۸ میلیون مترمربع کاشی از ایران به پاکستان صادر می‌شود. درحالی‌که صنعت کاشی و سرامیک ایران می‌تواند صادرات بیشتری انجام دهد و اکنون به اتحادیه اوراسیا ملحق شده‌ایم که این بازار هم جای کار دارد. وی همچنین گفت: بخش تعاون باید خودش وارد کار شود و فقط منتظر بودجه دولتی یا رایزنان فرهنگی نشود. مثلا بودجه رایزنان فرهنگی کفایت نمی‌کند. باید خود اتاق تعاون نمایندگانی برای بازاریابی محصولات به کشورهای هدف بفرستد.
وزیر صمت همچنین با اشاره به شرکت در نمایشگاه واردات چین گفت: چین سالانه ۲هزار میلیارد دلار واردات و ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار صادرات دارد و در نمایشگاه واردات چین گفته شد اگر از ۲ هزار میلیارد دلار بتوانیم سهمی بگیریم، می‌توان صادرات غیرنفتی را رونق داد. در ایران زمینه وجود دارد و می‌توانیم ظرفیت هم ایجاد کنیم. به گفته وی، اتاق تعاون می‌تواند با معاونت‌های وزارت صنعت ارتباط برقرار کند و من در جلسه سران قوا اینها را پیشنهاد می‌دهم که بخشی از امور صادرات مانند صادرات از طریق تعاونی‌های مرزنشینی را در اختیار اتاق تعاون قرار دهیم. وزیر صمت گفت: ما بیشترین صادرات را به عراق داریم، درحالی‌که فقط آنجا یک رایزن بازرگانی داریم. حال آنکه در اربیل، سلیمانیه، کربلا، نجف و بصره باید رایزن داشته باشیم. رحمانی همچنین گفت:در بخش نقدینگی مشکل ما و شما تعاونی‌ها یکی است. امسال در نقدینگی مشکل داریم. ما هم از بانک‌ها پیگیری می‌کنیم و هم سراغ شیوه‌های جدید تامین مالی یعنی از طریق بازار سرمایه، اوراق خزانه اسلامی، صندوق‌ها و تعاونی‌ها می‌رویم و اگر بخش تعاون خواست دو سه هفته دیگر می‌توانیم جلسه‌ای در این باره بگذاریم.
وی همچنین در مورد حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: در وزارت صنعت، معاون فناوری و صندوق حمایت از دانش‌بنیان‌ها را داریم و به جد از آنها حمایت می‌کنیم. در هر نمایشگاه دو پیوست، یکی ساخت داخل و دیگری حضور شرکت‌های دانش بنیان را قرار داده‌ایم.
وزیر صنعت در پنج رویکرد اقتصاد مقاومتی گفت: دانش‌بنیان، مردمی‌بودن، عدالت محور، درونزایی و برونگرایی پنج راهبرد اقتصاد مقاومتی هستند که شرکت‌های تعاونی مصداق عینی آن هستند. رحمانی همچنین خواستار رابطه منسجم بین بخش تعاون و وزارت صنعت شد. همان‌گونه که سال گذشته برای توزیع گوشت قرمز و لاستیک خودرو از ظرفیت تعاونی‌ها استفاده شد. وی در مورد تفویض اختیار تعاونی‌های مرزنشین به اتاق تعاون گفت: ما منعی نداریم که مسوولیت همه کارهای تعاونی‌های مرزنشینان را اتاق تعاون بپذیرد و اگر از نظر قانون مشکلی ندارد، این کار انجام شود و اگر مغایرت داشت، مشکل قانون را برطرف کنیم و بحث تعاونی‌های مرزنشین را به اتاق تعاون واگذار کنیم.
وی گفت: ارتباطات اتاق تعاون با وزارت صمت باید از حالت تئوری بیرون بیاید و ارگانیک بشود، قائل به گسترش همکاری‌ها با اتاق تعاون هستیم. تعاونی‌ها از تولید تا توزیع، گستردگی خوبی دارند و به‌ویژه در شرایط جدید می‌توانند مثمرثمر واقع شوند. وزیر صمت از تشکل‌ها به‌خصوص اتاق تعاون خواست تا روی پتانسیل‌های صادراتی به ۱۵ کشور همسایه و همچنین اوراسیا کار و ظرفیت‌ها را فعال کنند. اتاق تعاون در کشورهایی که پتانسیل صادراتی وجود دارد، خود پای کار بیاید و رایزن بازرگانی بگمارد. رحمانی در جمع خبرنگاران نیز گفت: یکی از راهکارهای حل مشکلات در حوزه‌های اقتصادی حتما استفاده از توان مردمی است و تعاونی‌ها گسترده‌ترین شبکه مردمی را از این نظر دارند. وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به برخی همکاری‌ها با اتاق تعاون افزود: در توزیع و تولید برخی اقلام در ماه‌های گذشته تجربیات موفقی با اتاق تعاون داشتیم. وی در بخش دیگری از سخنان خود ادامه داد: در موضوع لاستیک، اتاق تعاون و اتحادیه‌ها پای کار آمدند و به درخواست ما واردات را در این حوزه انجام دادند. البته امروز در تامین لاستیک عموما مشکلی نداریم، تولید را جدی گرفتیم و اخیرا یک واحد جدید تولید لاستیک سنگین را در اردبیل افتتاح کردیم. قبلا ۳۰ درصد از نیاز کشور در حوزه لاستیک در داخل تولید می‌شد که الان این رقم به بالای ۵۰درصد رسیده است و واحدهایی هم که در دست احداث داریم این ظرفیت را بالاتر می‌برد تا به خودکفایی برسیم. اتاق تعاون در حوزه توزیع برخی کالاها به‌ویژه لاستیک به خصوص لاستیک سنگین (که تاریخ انقضا دارند) می‌توانند ورود کنند و مسائل و مشکلات فراروی آنها را پیگیری می‌کنیم. وی در بخش دیگری از سخنان خود درخصوص کارخانه‌هایی مانند هپکو و آذرآب گفت: مشکلات آذرآب کمتر بوده و در ماه‌های گذشته هم اقداماتی برای حل و فصل آن شد. درخصوص هپکو نیز موضوع سفارش‌گیری انجام شد و سازمان راهداری، وزارت راه و شهرسازی، وزارت‌کشور، سازمان شهرداری‌ها و شرکت‌های معدنی بزرگ پای کارآمدند و قرار شد نیازهای خود را از هپکو تامین کنند و با وجود این سفارشات هپکو به دوران رونق خود بازمی‌گردد.
اهمیت تشکل‌ها و اتحادیه‌ها
در ادامه این نشست رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران در نشست با اعضای اتاق تعاون، تشکل‌گرایی را رویکرد این سازمان دانست. حمید زادبوم با تاکید بر این موضوع، افزود: ۶۸۰ میلیارد تومان مشوق‌های صادراتی در قالب برنامه بودجه، امسال در نظر گرفته شده است که قرار است اولویت‌های مهم برای تخصیص بودجه از سوی ما ارائه شود. وی گفت: در برپایی نمایشگاه‌ها به برگزاری نمایشگاه از سوی اتحادیه‌ها به‌شرطی که خود اتحادیه‌ها مجری واقعی باشند، حمایت می‌کنیم. رئیس کل سازمان توسعه تجارت گفت: بر تداوم همکاری با تشکل‌ها و اتحادیه‌ها باور داریم.
معاون بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در این نشست گفت: بخش تعاون با تاکید وزیر صمت همواره مورد توجه در ستاد تنظیم بازار بوده است و نظرات آنها لحاظ می‌شود. عباس قبادی افزود: به نقش و اهمیت تشکل‌ها و اتحادیه‌ها و به‌خصوص اتاق تعاون باور داریم. وی افزود: شرایط گوشت کشور از لحاظ تامین در بازار مناسب است و بازار به خوبی تنظیم شده است. معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت درخصوص روغن نیز گفت: باید موضوع ورود موقت را در دست کار و پیگیری قرار دهیم. قبادی با اعلام اینکه در موضوع واردات لاستیک با کمک اتاق تعاون کارهای خوبی انجام شد، افزود: این لاستیک‌ها با هماهنگی وزارت راه و شهرسازی و ثبت در سامانه باید توزیع شود. وی عنوان کرد: برای توزیع لاستیک‌های وارداتی اگر نیاز به نامه‌نگاری به مراجع ذی‌ربط هست اقدام خواهد شد، همچنین برای توزیع خارج از پیمایش با ثبت سفارش نیز آمادگی داریم.بهمن عبداللهی رئیس اتاق تعاون ایران نیز در این نشست اظهار کرد: وزارت صنعت یکی از مهم‌ترین وزارتخانه‌هایی است که فعالان اقتصادی باید با آن ارتباط نزدیک داشته و از این جهت باید معاونت‌های این وزارتخانه ارتباط بهتری با فعالان اقتصادی داشته باشند.وی با تاکید بر اینکه نکته مهم در ارتباط فعالان اقتصادی با وزارت صنعت موضوع حفظ اعتماد است، ادامه داد: متاسفانه در حوزه بازرگانی برخی تصمیمات بدون نظر و مشورت فعالان اقتصادی و برخلاف قانون گرفته می‌شود و این تصمیمات می‌تواند به کشور ضربه بزند.رئیس اتاق تعاون ایران افزود: در حوزه ستاد تنظیم بازار برخی تصمیمات بعد از مدتی که البته برای ما هم روشن نیست، وتو می‌شود، برای مثال در جلسه ستاد تنظیم بازار در شرایط کمبود لاستیک در کشور ماموریت داده شد تا از طریق اتحادیه کارکنان دولت (اسکاد) نسبت به واردات لاستیک‌های سنگین اقدام کنند؛ اما از حدود ۶ ماه گذشته که این لاستیک‌ها وارد شده، هنوز مجوز توزیع داده نشده است.وی با تاکید بر اینکه فعالان اقتصادی در پی ماموریت‌ها و تصمیمات دستگاه‌ها به ویژه در حوزه واردات هزینه می‌کنند، گفت: وتوی این تصمیمات متاسفانه می‌تواند به اعتبار تجاری فعالان اقتصادی ضربه وارد کند. لاستیکی که با تسهیلات دولتی وارد شده اما توزیع آن توسط وزارت راه، وزارت صمت و همچنین اتحادیه کارکنان دولت اجازه داده نشده است و در حال حاضر حدود ۱۵ هزار حلقه لاستیک سنگین در انبار است و حتی مجوز توزیع یک حلقه آن داده نشده است.عبداللهی ادامه داد: در همین خصوص نیز اخیرا سازمان‌های نظارتی واردکنندگان این لاستیک‌ها را به احتکار متهم کردند و حتی پرونده قضایی در این خصوص در حال تشکیل است. رئیس اتاق تعاون ایران ادامه داد: برای دریافت مجوز توزیع لاستیک‌های سنگین مکاتبات زیادی با وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت گرفته تا مجوز توزیع این لاستیک‌ها از طریق وزارت صنعت، وزارت راه یا از سوی اتحادیه صادر شود، اما پاسخی دریافت نکردیم.
